Στόουνχετζ: Απάντηση στο μυστήριο της προέλευσης των μεγάλιθων
Το Στόουνχετζ είναι το Νεολιθικό θαύμα της νότιας Αγγλίας και έχει απασχολήσει για αιώνες αρχαιολόγους και ιστορικούς καθώς κρύβει πολλά μυστήρια. Πώς χτίστηκε; Γιατί χτίστηκε; Από που προήλθαν οι τεράστιοι λίθοι;
Η τελευταία ερώτηση ίσως και να βρήκε την απάντησή της, σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύθηκε την Τετάρτη και αναφέρει ότι οι 50 από τις 52 γιγάντιες πέτρες φαίνεται ότι έχουν κοινή προέλευση, 25χλμ. πιο μακριά από το μνημείο στην τοποθεσία Γουέστ Γουντς.
Η ανακάλυψη αυτή ενισχύει τη θεωρία ότι οι μεγάλιθοι μεταφέρθηκαν στο Στόουνχετζ περίπου την ίδια περίοδο, γύρω στο 2.500 π.Χ., κατά τη δεύτερη φάση κατασκευής του μνημείου, που με τη σειρά του μπορεί να αποτελεί ένδειξη ότι οι δημιουργοί του προέρχονταν από μία αρκετά οργανωμένη κοινωνία.
Επίσης έρχεται σε αντίθεση με προηγούμενη θεωρία ότι ένας από τους γιγάντιους λίθους, ο Χιλ Στόουν, προήλθε από περιοχή που γειτνιάζει άμεσα και ανυψώθηκε πριν τους άλλους.
Η νέα έρευνα δημοσιεύθηκε στο Science Advances.
Ο επικεφαλής ερευνητής, γεωμορφολόγος του Πανεπιστημίου του Μπράιτον, Ντέιβιντ Νας δήλωσε στο AFP ότι ο ίδιος και η ομάδα του χρειάστηκε να αναπτύξουν νέα τεχνική ανάλυσης των μεγαλίθων, που έχουν ύψος 9 μέτρα και ζυγίζουν έως και 30 τόνους.
«Το πώς μεταφέρθηκαν στο σημείο είναι αντικείμενο εικασιών. Δεδομένου του μεγέθους τους, είτε τους έσυραν, είτε τους μετακίνησαν με κυλινδρικές ράβδους μέχρι το Στόουνχετζ. Δεν γνωρίζουμε την ακριβή διαδρομή, όμως τουλάχιστον τώρα έχουμε μια αφετηρία και έναν τερματισμό», πρόσθεσε ο Νας.
Οι επιστήμονες είχαν διαπιστώσει στο παρελθόν ότι οι μικρότεροι μονόλιθοι προέρχονταν από το Πέμπροκσιρ της Ουαλίας, μια περιοχή που απέχει 250 χιλιόμετρα από το Στόουνχετζ.
Καθοριστικό ρόλο στην έρευνα έπαιξε ένα δείγμα ψαμμιτικού ογκόλιθου, το οποίο είχε αφαιρεθεί από το μνημείο στα τέλη της δεκαετίας του 1950, όταν είχαν τοποθετηθεί μεταλλικές ράβδοι για να σταθεροποιήσουν έναν ραγισμένο μεγάλιθο. Το δείγμα αυτό δόθηκε ως αναμνηστικό στον Ρόμπερτ Φίλιπς, έναν άνδρα που εργαζόταν στην εταιρεία που είχε αναλάβει τα έργα συντήρησης. Ο Φίλιπς το πήρε μαζί του (έλαβε και τη σχετική άδεια εξαγωγής) όταν μετανάστευσε στις ΗΠΑ, το 1977. Έζησε στη Νέα Υόρκη, το Ιλινόι, την Καλιφόρνια και τέλος στη Φλόριντα. Αποφάσισε να το επιστρέψει στη Βρετανία το 2018 και την ίδια χρονιά πέθανε.
Οι ερευνητές ανέλυσαν αυτό το δείγμα -είναι μια διαδικασία που καταστρέφει την πέτρα και επομένως δεν ήταν δυνατόν να εφαρμοστεί στους μεγάλιθους- και καθόρισαν το γεωχημικό αποτύπωμα του ψαμμιτικού ογκόλιθου από τον οποίο προήλθε. Αυτό το αποτύπωμα ταίριαζε με τους ψαμμόλιθους του Γουέστ Γουντς και με όλους τους μεγάλιθους του Στόουνχετζ, εκτός από δύο.
«Ελπίζω, αυτό που ανακαλύψαμε να βοηθήσει τον κόσμο να καταλάβει περισσότερα για την τεράστια προσπάθεια που καταβλήθηκε για την κατασκευή του Στόουνχετζ», κατέληξε ο Νας.