Βεργίνα: Ανοίγει για το κοινό το ανάκτορο των Αιγών

ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ 20/02/18, 17:35

Ένα κομμάτι πωρόλιθου, πελεκημένο με τέχνη και μεράκι, προκάλεσε πριν από λίγες ημέρες ενθουσιασμό στον αρχαιολογικό χώρο των Αιγών, στη Βεργίνα. Η απολάξευσή του είχε ολοκληρωθεί από εξειδικευμένους τεχνίτες, που κατάφεραν να του δώσουν σχήμα και μορφή και να το τοποθετήσουν ανάμεσα σε δύο αρχαίους σπονδύλους, κομμάτια των κιόνων του ανακτόρου που αναστηλώνεται.

Το δείγμα θεωρήθηκε εξαιρετικά επιτυχημένο και αυτό είναι αρκετά ελπιδοφόρο για τη συνέχεια, καθώς τα επόμενα χρόνια αναμένεται να απολαξευτούν αρκετοί ακόμη σπόνδυλοι, ώστε να συμπληρωθούν και να αναστηλωθούν περίπου 30 κίονες στο περιστύλιο, στις στοές της πρόσοψης, στα πολύστηλα των προθαλάμων και στο επιβλητικό κτήριο που ο Καθηγητής Βόλφραμ Χέφνερ (Wolfram Hoepfner) είχε χαρακτηρίσει «Παρθενώνα της Μακεδονίας».
Παράλληλα, ξεκίνησε η κατασκευή των περίπου 7.000 λίθινων πλίνθων, που έχουν μήκος γύρω στο ένα μέτρο, ύψος μισό και πλάτος 60 με 70 εκατοστών, οι οποίοι θα χρησιμοποιηθούν μαζί με τους αρχαίους που διατηρήθηκαν, για την ανακατασκευή του τεράστιου αναλήμματος, επάνω στο οποίο εδράζεται το μνημείο. Οι επιφάνειες όλων αυτών των λίθων διαμορφώνονται από τους τεχνίτες με το χέρι, και τα εργαλεία είναι αντίστοιχα με αυτά που χρησιμοποιούνταν στην αρχαιότητα.

Στο σημείο αυτό της Βεργίνας, στο υπερυψωμένο τμήμα της πλαγιάς όπου χτίστηκε το ανάκτορο στα χρόνια του Φιλίππου του Β΄, μόλις βελτιωθεί ο καιρός, στις αρχές του Μαΐου, θα ξεσκεπαστούν τα περίφημα ψηφιδωτά με τις κόρες και τα λουλούδια και την αρπαγή της Ευρώπης, ώστε ο χώρος να ανοίξει για το κοινό, εφόσον διευθετηθούν τα ζητήματα με την κυκλοφορία στον στενό ανηφορικό δρόμο.

Ο επισκέπτης θα μπορεί να δει το μεγάλο, ήδη αναταγμένο κομμάτι του μνημείου, αλλά και τις αναστηλωτικές εργασίες που παρουσιάζουν μεγάλο ενδιαφέρον.
Ο επάνω όροφος της πρόσοψης του προπύλου του ανακτόρου μαζί με ένα κομμάτι των κιονοστοιχιών των στοών, σε ένα μήκος 30 μέτρων και σε ύψος οκτώ, έχει αναταχθεί μέσα στο καινούριο Μουσείο των Αιγών. Το έκθεμα αυτό, αντίστοιχο με το αναταγμένο πρόπυλο της αγοράς της Μιλήτου, που βρίσκεται στο Μουσείο του Βερολίνου, επιλέχθηκε να τοποθετηθεί στο Μουσείο καθώς δεν θα μπορούσε για στατικούς λόγους να αναστηλωθεί στη θέση του. Όσο για το ίδιο το Μουσείο, μπορεί να λειτουργεί για εκδηλώσεις και εκπαιδευτικά προγράμματα, ωστόσο η αλλαγή της νομοθεσίας για προμήθειες και διαγωνισμούς προκάλεσε καθυστερήσεις αρκετών μηνών μέχρι να προσαρμοστούν τα διάφορα συστήματα.

Σύμφωνα με εκτίμηση της προϊσταμένης της εφορίας αρχαιοτήτων Ημαθίας, αρχαιολόγο κα Αγγελική Κοτταρίδη, το Μουσείο θα είναι έτοιμο να λειτουργήσει πλήρως με όλες του τις εκθέσεις την άνοιξη του 2020.

Κτισμένο στα χρόνια του Φιλίππου Β΄ (359-336 π.Χ.), το ανάκτορο των Αιγών είναι όχι μόνον το μεγαλύτερο, αλλά μαζί με τον Παρθενώνα και το σημαντικότερο κτήριο της κλασικής Ελλάδας.

Χτισμένο στο άστυ των Αιγών, σε ένα υπερυψωμένο σημείο της πλαγιάς, το τεράστιο κτήριο –το μεγαλύτερο της κλασικής Ελλάδας, τριπλάσιο από τον Παρθενώνα- ήταν ορατό από ολόκληρη των λεκάνη της Μακεδονίας, τοπόσημο δύναμης και ομορφιάς. Κτήριο πρωτόφαντο, απολύτως επαναστατικό και πρωτοποριακό για την εποχή του, το ανάκτορο που ένας μεγαλοφυής αρχιτέκτονας -ίσως ο Πύθεος- γνωστός για την συμμετοχή του στην κατασκευή του Μαυσωλείου, αλλά και για την συνεισφορά του στην εξέλιξη της πολεοδομίας και της θεωρίας των αναλογιών- δημιούργησε για τον Φίλιππο στις Αιγές θα γίνει το αρχέτυπο όλων των «βασιλείων», δηλαδή των ανακτόρων της ελληνιστικής οικουμένης και όχι μόνον.

Τοιχοποιίες και αρχιτεκτονικά μέλη, επεξεργασμένα όλα με εκπληκτική ακρίβεια, καλυφθήκαν με άριστης ποιότητας μαρμαροκονίες με λεία και στιλπνή επιφάνεια που υποβάλει την εντύπωση μαρμάρου και ανακαλεί την περιγραφή του Βιτρούβιου για τα κονιάματα του παλατιού του Μαύσωλου που έλαμπαν σαν να ήταν από γυαλί.

Χιλιάδες κεραμίδια και ανάγλυφα ακροκέραμα εξαιρετικής ποιότητας, εκατοντάδες τετραγωνικά μέτρα μαρμαροθετήματα και ψηφιδωτά, μερικά από τα οποία είναι εξαίρετα έργα τέχνης, πανάκριβες χρωστικές, χαλκός και κάθε είδους πολυτελή υλικά επιστρατεύτηκαν για να δημιουργήσουν ένα σύνολο αντάξιο της φιλοδοξίας του ηγεμόνα. Ωστόσο, πέρα από την πολυτέλεια των υλικών, την εφευρετικότητα και την τελειότητα της εκτέλεσης, τα απροσδόκητα επιτεύγματα της τεχνολογίας που ανιχνεύονται σε όλα τα επίπεδα, το πιο συναρπαστικό στοιχείο του μοναδικού αυτού κτηρίου παραμένει η μεγαλοφυής αρχιτεκτονική σύλληψη του.

Το μεγάλο τετράγωνο περιστύλιο -χωρίς αμφιβολία η καρδιά του κτηρίου- μαζί με τους χώρους που το περιβάλλουν αρμονικά και από τις τέσσερις πλευρές του και το εντυπωσιακό πρόπυλο με τις στοές που το πλαισιώνουν, αρθρώνοντας την πρόσοψη, αποτελούν τα βασικά στοιχεία του πρωτοποριακού για την εποχή του αρχιτεκτονήματος.