Ζαν-Λικ Γκοντάρ: Με υποβοηθούμενη ευθανασία έφυγε ο «Πάπας» του σύγχρονου κινηματογράφου
13/09/22, 17:20
Με υποβοηθούμενη ευθανασία έφυγε από τη ζωή ο Γαλλοελβετός σκηνοθέτης και «Πάπας» του σύγχρονου ευρωπαϊκού κινηματογράφου Ζαν-Λικ Γκοντάρ όπως επιβεβαίωσε ο δικηγόρος της οικογένειάς του μιλώντας στο Γαλλικό Πρακτορείο.
«Ο Γκοντάρ κατέφυγε σε νόμιμη υποβοηθούμενη ευθανασία στην Ελβετία λόγω ‘πολλαπλών παθολογικών καταστάσεων που προκαλούν αναπηρία’, σύμφωνα με τους όρους της ιατρικής γνωμάτευσης», εξήγησε ο Πατρίκ Ζανερέτ, επιβεβαιώνοντας σχετική πληροφορία που δημοσίευσε η εφημερίδα Liberation.
«Δεν ήταν άρρωστος, ήταν απλώς εξαντλημένος», ανέφερε στην εφημερίδα πρόσωπο που πρόσκειται στην οικογένεια του χωρίς να κατονομάζεται. «Πήρε λοιπόν την απόφαση να τελειώνει. Ήταν δική του απόφαση και ήταν σημαντικό για αυτόν να γίνει γνωστό», πρόσθεσε ο ίδιος άνθρωπος.
Στην Ελβετία υπάρχουν διάφορες μορφές ευθανασίας, όπως η παθητική και η υποβοηθούμενη. Η γνωστότερη είναι η υποβοηθούμενη, η οποία επιτρέπεται υπό ορισμένες προϋποθέσεις. Θεωρητικά, εκείνος που «ωθούμενος από εγωιστικά κίνητρα» παρέχει βοήθεια σε άλλον για να βάλει τέλος στη ζωή του –για παράδειγμα, δίνοντάς του μια θανατηφόρα ουσία– τιμωρείται με φυλάκιση πέντε ετών. Ωστόσο, οργανώσεις όπως η Exit παρέχουν βοήθεια στο πλαίσιο του νόμου, χωρίς να μπορεί να τους καταλογιστεί «εγωιστικό κίνητρο».
Οι υποβοηθούμενες αυτοκτονίες έχουν αυξηθεί τα τελευταία χρόνια στην Ελβετία, από 187 το 2003 σε 965 το 2015, σύμφωνα με τη στατιστική υπηρεσία της χώρας. Μειώθηκαν ελαφρά το 2016, αλλά στη συνέχεια αυξήθηκαν και πάλι.
Το 2014, στο περιθώριο του Φεστιβάλ των Καννών, ο Γκοντάρ ρωτήθηκε από δημοσιογράφο της δημόσιας ελβετικής ραδιοτηλεόρασης (RTS) αν θα σκεφτόταν ποτέ να καταφύγει στην υποβοηθούμενη αυτοκτονία στην Ελβετία. Η απάντηση ήταν καταφατική: «Ναι, αλλά προς το παρόν» αυτός ο θάνατος κατ’ επιλογή «είναι ακόμη πολύ δύσκολος», δήλωσε τότε.
Ο αντισυμβατικός σκηνοθέτης
Ο «νονός» της γαλλικής «νουβέλ βαγκ» πέθανε «ήσυχα» σε ηλικία 91 ετών, στην κατοικία του στη μικρή κοινότητα Ρολ στην Ελβετία όπως ανακοίνωσε η οικογένειά του
Ο Γκοντάρ ήταν ανάμεσα στους πιο καταξιωμένους σκηνοθέτες στον κόσμο, γνωστός για ταινίες κλασικές όπως οι «Με κομμένη την ανάσα» και «Περιφρόνηση», που έσπρωξαν πιο πέρα τα κινηματογραφικά όρια και ενέπνευσαν εικονοκλάστες σκηνοθέτες μετά την κορύφωση της καριέρας του στα χρόνια του 1960.
Οι ταινίες του ήρθαν σε ρήξη με τις καθιερωμένες συμβάσεις του γαλλικού σινεμά στα χρόνια του 1960 και βοήθησαν να δοθεί ώθηση σε έναν νέο τρόπο κινηματογράφησης, με την κάμερα στο χέρι, τη χρήση της τεχνικής jump cut και υπαρξιακούς διαλόγους.
Ο Γκοντάρ δεν ήταν μόνος στη δημιουργία του γαλλικού νέου κύματος (νουβέλ βαγκ), μια τιμή που μοιράζεται με τουλάχιστον μια δεκαριά συναδέλφους του, περιλαμβανομένων των Φρανσουά Τριφό και Ερίκ Ρομέρ, οι περισσότεροι από τους οποίους φίλοι από τη μοδάτη, μποέμικη Αριστερή Όχθη του Σηκουάνα στο Παρίσι, στα τέλη των χρόνων του 1950.
Ωστόσο, έγινε το πρότυπο του κινήματος, που απέκτησε διαδόχους στην Ιαπωνία, στο Χόλιγουντ, ακόμα και στην τότε κομμουνιστική Τσεχοσλοβακία καθώς και στη Βραζιλία.
«Του οφείλουμε πολλά», έγραψε ο πρώην υπουργός Πολιτισμού Τζακ Λανγκ σε δήλωση μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου. «Γέμισε το σινεμά με ποίηση και φιλοσοφία. Η κοφτερή και μοναδική ματιά του του μας έκαναν να δούμε το αδιόρατο».
Ο Γκοντάρ γεννήθηκε σε μια πλούσια γαλλοελβετική οικογένεια στις 3 Δεκεμβρίου 1930 στο πολυτελές έβδομο διαμέρισμα του Παρισιού. Ο πατέρας του ήταν γιατρός, η μητέρα του η κόρη του Ελβετού που ίδρυσε την τράπεζα Paribas, που ήταν τότε μια επιφανής επενδυτική τράπεζα.
Ο Γκοντάρ ήταν ένας εκ των πιο παραγωγικών συναδέλφων του, γυρίζοντας δεκάδες μικρού και μεγάλου μήκους ταινίες για πάνω από μισόν αιώνα από τα τέλη των χρόνων του 1950.
«Μερικές φορές η πραγματικότητα είναι πολύ περίπλοκη. Οι ιστορίες της δίνουν μορφή», έλεγε.
Οι περισσότερες επιδραστικές και εμπορικά επιτυχείς ταινίες ήρθαν στα χρόνια του 1960 περιλαμβανομένων των «Ζούσε τη ζωή της», «Ο τρελός Πιερ», «Δύο ή τρία πράγματα που ξέρω γι΄αυτήν» και «Γουίκεντ».
Στράφηκε στη σκηνοθεσία πιο πολιτικών ταινιών στα χρόνια του 1970 προτού επιστρέψει σε ένα πιο εμπορικό κυρίαρχο ρεύμα. Πρόσφατες ταινίες του ωστόσο -ανάμεσά τους το «Αποχαιρετισμός στη γλώσσα» το 2014 και «Το βιβλίο της εικόνας» το 2018- ήταν πιο πειραματικά.
Μακρόν: «Χάσαμε έναν εθνικό θησαυρό»
Η Γαλλία έχασε έναν «εθνικό θησαυρό» με το θάνατο του κινηματογραφικού σκηνοθέτη Ζαν-Λικ Γκοντάρ, του «νονού» της «νουβέλ βαγκ», του «νέου κύματος» στον γαλλικό κινηματογράφο, δήλωσε σήμερα ο γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν.
«Ο Ζαν-Λικ Γκοντάρ ήταν ο πιο εικονοκλάστης από τους κινηματογραφιστές του Νέου Κύματος (...). Χάσαμε έναν εθνικό θησαυρό (...)», έγραψε ο Μακρόν στο Twitter.
