Ομιλία του Προκόπη Παυλόπουλου στο φόρουμ των Δελφών

ΠΟΛΙΤΙΚΗ UPD 19:33 28/02/19, 19:32

Τη γεμάτη αντιφάσεις σχέση του σύγχρονου Ανθρώπου με την Τεχνολογία και τα επιτεύγματά της, καθώς και την προσπάθεια εξισορρόπησης των θετικών και αρνητικών πλευρών της, ανέλυσε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας κ. Προκόπης Παυλόπουλος κηρύσσοντας την έναρξη των εργασιών του 4ου Οικονομικού Forum των Δελφών, στο Ευρωπαϊκό Πολιτιστικό Κέντρο Δελφών.

Ο κ. Παυλόπουλος, κατά την ομιλία του με θέμα: "Από την Βιομηχανική Επανάσταση στην Τεχνολογική Επανάσταση. Στον Αστερισμό ενός αβέβαιου μέλλοντος", επισήμανε, μεταξύ άλλων, τις συνέπειες της "τεχνολογικής ανεργίας" για τον σύγχρονο άνθρωπο και τόνισε τις δικλείδες ασφαλείας έναντι των ραγδαίως μεταβαλλόμενων συνθηκών στην αγορά εργασίας και ευρύτερα στην κοινωνία.

Αναφερόμενος στα θύματα της κοινωνικής και οικονομικής αλλαγής που επιφέρουν τα σύγχρονα τεχνολογικά επιτεύγματα, σημείωσε την απώλεια θέσεων εργασίας σε πολλούς τομείς απασχόλησης, οι οποίοι μας είναι εξαιρετικά οικείοι από το παρελθόν, γεγονός που διαμορφώνει ένα βαρύ κλίμα αβεβαιότητας και περιθωριοποίησης των μελών κάθε κοινωνικού συνόλου.

Τόνισε, επίσης, ότι η σχέση του σύγχρονου Ανθρώπου με την Τεχνολογία και τα επιτεύγματά της, κατ' εξοχήν δε τα τελευταία χρόνια, είναι γεμάτη αντιφάσεις, που τις δημιουργούν από την μια πλευρά η, καθ' όλα δικαιολογημένη, "υπερηφάνεια" του δημιουργού απέναντι στα δημιουργήματά του και από την άλλη πλευρά, το δέος και ο συνακόλουθος φόβος απέναντι στα δημιουργήματα αυτά. "Ένας φόβος που τον υποδαυλίζει, σχεδόν υποσυνείδητα, εκείνο το συναισθηματικό κράμα, το οποίο προκύπτει από το "μείγμα" του παράδοξου και του παράλογου, σε τελική δε ανάλυση το "μείγμα" του δέους που αισθάνεται ο δημιουργός, όταν τα δημιουργήματά του αρχίζουν να κινούνται πέραν των σχεδιασμών του και των προσδοκιών του, ακόμη δε περισσότερο όταν αυτός νομίζει ότι, εν τέλει, θα τον ξεπεράσουν ή και θα τον υποκαταστήσουν» πρόσθεσε.

Ωστόσο, υποστήριξε, ότι η «τεχνολογική ανεργία» δεν συνιστά νομοτελειακή παρενέργεια της τεχνολογικής προόδου, διότι τίποτα δεν μας εμποδίζει να χρησιμοποιήσουμε τα νέα αυτά μέσα, με τέτοιο τρόπο, ώστε οι θέσεις εργασίας που χάνονται ν' αντικατασταθούν, κατά το μεγαλύτερο μέρος τους, με νέες. Στο πλαίσιο αυτό, τόνισε, ότι ο καθένας, σύμφωνα με τις συμφυείς και αλληλοσυμπληρούμενες αρχές της Ισότητας και της Αριστείας, μπορεί να προσφέρει αυτό που του αναλογεί στο κοινωνικό σύνολο, στο οποίο ανήκει, και να υπερασπίζεται, αξιοπρεπώς και κατά τον προορισμό του, την αξία του και την ελεύθερη ανάπτυξη της προσωπικότητάς του. Μάλιστα, υπενθύμισε, ότι οι θεσμικές και πολιτικές αντηρίδες της Αντιπροσωπευτικής Δημοκρατίας και των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων του Ανθρώπου έχουν, ευτυχώς, τις αντίστοιχες "αντοχές", ώστε να υπερασπισθούν τον 'Ανθρωπο ακόμη και έναντι των ενδεχόμενων παρεκβάσεων της Τεχνολογίας, και όχι μόνο.

Παράλληλα, σημείωσε ότι η Τεχνολογία αποτελεί ένα από τα "ευγενέστερα" επιτεύγματα του Πνεύματος, στην αδιάλειπτη πορεία του την οποία χαράζει, κατά τον προορισμό του, η ομαλή μετατροπή της Πληροφορίας σε Γνώση και της Γνώσης σε Επιστήμη, σε "Σοφία". Όπως επισήμανε: "Αψευδής μάρτυρας αυτής της αλήθειας είναι το γεγονός, ότι χάρη στην Τεχνολογία και τις εφαρμογές της, η ζωή του Ανθρώπου έχει αλλάξει επί τα βελτίω σε τέτοιον βαθμό, ώστε κάθε σύγκριση με το παρελθόν- ακόμη και το πρόσφατο- να γίνεται ολοένα και πιο δύσκολη, αφού το αντίστοιχο επιστημονικό "χάσμα" είναι σχεδόν αδύνατο να υπερβαθεί". Μάλιστα, παρατήρησε ότι η βελτίωση αυτή επηρεάζει κάθε τμήμα της ζωής μας, από το προσδόκιμό της, τις συνθήκες διαβίωσής μας, τον τρόπο ανάπτυξης της προσωπικότητάς μας μέσ' από τη συμμετοχή μας στην κοινωνική, οικονομική και πολιτική ζωή, ως την ίδια την επιστημονική.

Παρατήρησε, όμως, ότι αυτή η θετική όψη της τεχνολογικής προόδου δεν μπορεί να κρύψει τις "σκοτεινές" πλευρές της. "Σκοτεινές", με την έννοια ότι δημιουργούν παρενέργειες σε ό,τι αφορά την ανθρώπινη δημιουργία εν συνόλω, κατά τον φυσικό προορισμό του Ανθρώπου. "Πρέπει να επισημανθεί ότι αυτές οι παρενέργειες -όταν δεν είναι προϊόν παρερμηνειών, παρεξηγήσεων ή και ευτελών φαντασιώσεων ως προς την επιρροή των τεχνολογικών επιδόσεων- δεν οφείλονται τόσο στην "φυσιογνωμία" της Τεχνολογίας, κατά την επιστημονική της καταγωγή και προοπτική, όσο στον τρόπο με τον οποίο ο ίδιος ο 'Ανθρωπος προσεγγίζει και χρησιμοποιεί την Τεχνολογία, είτε υπερτιμώντας τα αποτελέσματά της είτε υποτιμώντας την "δοσολογία" εμπλοκής της στην καθημερινή ζωή» διευκρίνισε.

Όπως τόνισε, δεν είναι η τεχνολογική υφή του Διαδικτύου που οδηγεί, οιονεί εκ φύσεως, στον "ευτελισμό" της Γνώσης και της Επιστήμης μέσω της "καθήλωσής" τους στο επίπεδο της απλής και άγονης σώρευσης πληροφορίας, και μάλιστα εσφαλμένης ή και ψευδούς. Είναι, αντιθέτως, ο πρόχειρος έως απλουστευτικός τρόπος, με τον οποίο ο σύγχρονος 'Ανθρωπος μπαίνει στον κόσμο του Διαδικτύου και ζει μέσα σε αυτόν, σαν να πρόκειται για ένα "Σύμπαν", το οποίο έχει ως προορισμό όχι την διευκόλυνση της ανθρώπινης δημιουργίας αλλά την ολική της μετάλλαξη, έτσι ώστε να "πλέει" σε μια "θάλασσα" "εύπεπτων" διανοητικώς φαντασιώσεων.

Αναλύοντας τους λόγους, που εξηγούν το πως και το γιατί ο σύγχρονος 'Ανθρωπος δεν καταφέρνει πάντα να συνθέσει, με την απαιτούμενη επιστημονικώς αντικειμενικότητα και επάρκεια, τα δεδομένα του οικοδομήματος της Τεχνολογίας, αναφέρθηκε στο παράδειγμα ενός τέτοιου, ελλιπούς επιστημονικώς εγχειρήματος, κάνοντας λόγο για την σχεδόν καθολικώς παραδεδειγμένη, θεώρηση περί των, δήθεν, τεσσάρων "Βιομηχανικών Επαναστάσεων".

"Η θεώρηση αυτή αποδέχεται ότι βιώνουμε σήμερα την 4η Βιομηχανική Επανάσταση. Και για να φθάσει ως εδώ, φαίνεται να πιστεύει πως η 1η και η 2η Βιομηχανική Επανάσταση, οι οποίες προέκυψαν από την είσοδο της "μηχανής" στην παραγωγή -άρα σ' ένα στενό κύκλο της οικονομικής δραστηριότητας, που ορθώς αποκαλείται "βιομηχανική" -προκειμένου αρχικώς να την διευκολύνουν και, στην συνέχεια, να την γιγαντώσουν, βρίσκονται σ' ευθεία γραμμή με την λεγόμενη 3η και 4η Βιομηχανική Επανάσταση. Ήτοι με μια πραγματική "Επανάσταση", οικονομική και όχι μόνο, η οποία στην αρχή συντελέσθηκε με την εμφάνιση της Πληροφορικής και εξελίσσεται μέσω της "σύζευξής" της με την Τεχνητή Νοημοσύνη» πρόσθεσε.

Στο πλαίσιο, αυτό, επισήμανε, ότι είναι πια παραπάνω από προφανές ότι αυτές οι "Επαναστάσει"» -οι αποκαλούμενες 3η και 4η- εμφανίζουν μεγάλες διαφορές σε σχέση με τις δύο προηγούμενες. Διαφορές καθαρώς ποιοτικές, οι οποίες οφείλονται ιδίως στο ότι η Πληροφορική και η Τεχνητή Νοημοσύνη, ως ανθρώπινα δημιουργήματα, αφενός ουδεμία, σχεδόν, ομοιότητα εμφανίζουν, οικονομικώς και τεχνολογικώς, με την "μηχανή" της 1ης και 2ης Βιομηχανικής Επανάστασης. Και, αφετέρου, βαίνουν πολύ πέραν της αμιγώς οικονομικής δραστηριότητας, καλύπτοντας το σύνολο της ανθρώπινης καθημερινότητας και δράσης, ως την πιο ανεπαίσθητη πτυχή της. Εξ ου και, κατ' επιστημονική ακριβολογία, στην εποχή της Πληροφορικής βιώνουμε πλέον την συγκλονιστική εμπειρία μιας άλλης "Επανάστασης", της Τεχνολογικής, η οποία μετά την, κατά τ' ανωτέρω, πρόσφατη σχετικώς, "σύζευξη" της Πληροφορικής με την Τεχνητή Νοημοσύνη, βρίσκεται στην 2η φάση της. Συνεπώς, μετά την 1η και 2η Βιομηχανική Επανάσταση, μπήκαμε στην εποχή της 1ης Τεχνολογικής Επανάστασης, ενώ σήμερα διανύουμε την πρώτη περίοδο της 2ης Τεχνολογικής Επανάστασης.

Συμπερασματικά, οι παραπάνω αντιφάσεις, οι εκφάνσεις τους και οι αιτίες τους εξηγούν και το πώς και γιατί ο σύγχρονος 'Ανθρωπος δεν καταφέρνει πάντοτε να "ισορροπήσει", κατά την στάθμιση των επιπτώσεων της τεχνολογικής προόδου -αποτελέσματος των εντυπωσιακών της επιδόσεων- ειδικότερα δε κατά την στάθμιση των θετικών και των αρνητικών της πλευρών", υπογράμμισε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας.