Ασάφεια και «κλειστά χαρτιά» από κυβέρνηση για Σκοπιανό
Μόλις πέντε ημέρες μέχρι τη συνάντηση του Μάθιου Νίμιτς με τους διαπραγματευτές Αθήνας και Σκοπίων στη Νέα Υόρκη η κυβερνητική… διγλωσσία για την ονοματολογία διατηρείται, ενώ το υπουργείο Εξωτερικών κρατά κλειστά χαρτιά, επιλέγοντας να κινηθεί στο παρασκήνιο.
Επίσημη θέση, ουσιαστικά, δεν έχει διατυπωθεί από την κυβέρνηση, ούτε κι ενιαία πρόταση έχει κατατεθεί. Ο Νίκος Κοτζιάς επικαλείται τη «γραμμή» της σύνθετης ονομασίας, ο Πάνος Καμμένος την «εθνική πάγια θέση του 1992», ενώ στο τραπέζι πέφτει τώρα η λύση με σλαβικό όρο, «Βαρντάρσκα», από τον υπουργό Εθνικής Άμυνας, ο οποίος επιμένει να δηλώνει «όχι» στη χρήση του όρου «Μακεδονία», εκφράζοντας ωστόσο παράλληλα απόλυτη εμπιστοσύνη στον υπουργό Εξωτερικών.
Στο… βάθος βρίσκεται το σενάριο της σύγκλησης Συμβουλίου Πολιτικών αρχηγών, το οποίο έφερε στο προσκήνιο για δεύτερη φορά ο μικρός κυβερνητικός εταίρος μόλις χθες, δηλώνοντας ενώπιον των βουλευτών του πως αν οι ΑΝΕΛ διαφωνήσουν με την κυβερνητική λύση, τότε το «μπαλάκι» θα πέσει στο «γήπεδο» και της αντιπολίτευσης.
Από την πλευρά του, πάντως, ο πρόεδρος της ΝΔ σηκώνοντας το «γάντι» που επανειλλημένως του πετάει ο κ. Καμμένος, τονίζει πως δεν θα καθίσει στο τραπέζι διαλόγου, αν η κυβέρνηση δεν φέρει σε αυτό μία ξεκάθαρη κι ενιαία πρόταση για το Σκοπιανό. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης, άλλωστε, έχοντας τοποθετηθεί επισήμως υπέρ της «γραμμής» Καραμανλή, στέλνοντας ταυτόχρονα τα… δικά του μηνύματα στην Κοινοβουλευτική του Ομάδα, έχει ζητήσει από τους ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ να κινηθούν στα «βήματα» του Βουκουρεστίου.
Σύμφωνα με την εθνική «γραμμή» που χαράχτηκε στο Βουκουρέστι το 2008, δεν είναι μόνο το θέμα του ονόματος αλλά και εκείνα των συμβόλων του αλυτρωτισμού και της ταυτότητας, που αυθαίρετα επικαλούνται οι γείτονες. Ως προς το όνομα, είναι σαφές ότι για τη ΝΔ η επιλογή είναι η συνθέτη ονομασία με γεωγραφικό προσδιορισμό και χρήση έναντι όλων.
Σε κάθε περίπτωση, το ζήτημα περιπλέκεται όλο και περισσότερο από την περασμένη Πέμπτη, στον απόηχο αφενός της μυστικότητας που ακολουθήθηκε γύρω από την συνάντηση του κ. Κοτζιά με τον Σκοπιανό ομόλογό του και αφετέρου στις αποκαλύψεις δια στόματος Μπουγιούρ Οσμάνι για τις επαφές που ο ίδιος είχε με την ηγεσία του ΥΠΕΞ στην Αθήνα, κατά την πρόσφατη επίσκεψή του.
Κινούμενη σε… fast forward, ενώ το «μέτωπο» της γ’ αξιολόγησης είναι ακόμη ανοιχτό, η κυβέρνηση επιλέγει να διαπραγματευτεί υπό άκρα μυστικότητα για το Σκοπιανό, ενώ η πλευρά της ΠΓΔΜ διαρρέεται πως η Αθήνα έχει συμφωνήσει στη χρήση του όρου «Μακεδόνια».
Λίγες ώρες αφότου έγινε γνωστό, που και πότε έγινε τελικά το τετ-α-τετ του κ. Κοτζιά με τον Νικολά Ντιμιτρόφ, – ως επτασφράγιστο μυστικό φύλαξαν στο ΥΠΕΞ ότι η συνάντηση ήταν προγραμματισμένη για το μεσημέρι της Πέμπτης στη Θεσσαλονίκη στο «Μακεδονία Παλλάς» - κυκλοφόρησε η συνέντευξη του Οσμάνι σε ΜΜΕ των Σκοπίων, στην οποία ο ίδιος τονίζει πως η Αθήνα αποδέχεται ονομασία που θα περιέχει τον όρο Μακεδονία, κάνοντας λόγο για προτάσεις που υπάρχουν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, χωρίς όμως να δώσει λεπτομέρειες για αυτές. Όπως είπε, «υπάρχει συναίνεση πως ο όρος «Μακεδονία» θα πρέπει να υπάρχει στη νέα σύνθετη ονομασία».
«Κάποιες από τις προτάσεις θα πρέπει να είναι επαρκώς ώριμες ώστε να αντέξουν στην πίεση του κοινού. Δεν μπορώ να μπω σε λεπτομέρειες γιατί δεν θα βοηθήσω τη διαδικασία» δήλωσε, συμπληρώνοντας: «προσπαθούμε να βρούμε μια αποδεκτή λύση που δεν θα χτυπήσει ευαίσθητες αξίες των δύο χωρών».
«Προσπαθούμε να αναλύσουμε όλες τις πτυχές του θέματος. Αυτό το ζήτημα έχει έναν ορθολογικό πυρήνα, με πολλές ωστόσο συναισθηματικές προεκτάσεις που έχουν συσσωρευτεί με την πάροδο των ετών», είπε.
Αυτό που αξίζει να επισημανθεί είναι πως ο ίδιος ο Οσμάνι είχε διαψεύσει λίγες μέρες νωρίτερα, ως «εικασίες» τις πληροφορίες αλβανικών ΜΜΕ πως Αθήνα και Σκόπια έχουν συμφωνήσει στο «Νέα Μακεδονία».
«Βγαίνουν μπροστά»
Όσον αφορά τώρα το ραντεβού Κοτζιά-Ντιμιτρόφ στη Θεσσαλονίκη, για το οποίο τηρήθηκαν δρακόντεια μέτρα ασφαλείας, οι δύο άνδρες συμφώνησαν σε ενεργότερο ρόλο όσον αφορά τις επίμαχες συζητήσεις για το ζήτημα της ονομασίας, έτσι ώστε να ξεπεραστούν οι διαφορές των δύο πλευρών.
Σύμφωνα με το υπουργείο, στο επίκεντρο των συνομιλιών βρέθηκε το ζήτημα της ονομασίας της γείτονος χώρας και η ενίσχυση των Μέτρων Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης μεταξύ Ελλάδας και ΠΓΔΜ.
«Οι Υπουργοί», προσθέτει το ΥΠΕΞ, «εξέφρασαν την κοινή προσδοκία τους για παρουσίαση, στην επερχόμενη συνάντηση της 17ης Ιανουαρίου, από τον Προσωπικό Απεσταλμένο του Γ.Γ. των Ηνωμένων Εθνών [Μatthew Nimmetz], ενός αρχικού πλαισίου εντός του οποίου θα προωθηθεί η διαδικασία. Οι δύο Υπουργοί συζήτησαν επί της ακολουθητέας μεθοδολογίας, της προσέγγισης των δύο πλευρών και του πλαισίου που αφορά στο ζήτημα της ονομασίας».
Το «μέτωπο» με την Εκκλησία
Μετά το «όχι» της Ιεράς Συνόδου στη χρήση του όρου «Μακεδονία» και την αιχμηρή απάντηση του ΥΠΕΞ, ο Αλέξης Τσίπρας τοποθετήθηκε με ηπιότερους τόνους σε επιστολή του προς τον Ιερώνυμο, ζητώντας τη συμβολή της Εκκλησίας «ώστε η Ελλάδα, με πνεύμα ενότητας και ορθού λόγου, χωρίς τα λάθη του παρελθόντος, να αντιμετωπίσει με επιτυχία το θέμα των σχέσεων με την ΠΓΔΜ, όπως και τα άλλα εθνικά θέματα που την απασχολούν».
Ο πρωθυπουργός σημειώνει ότι η κυβέρνηση θα αντιμετωπίσει τις σκέψεις που διατυπώνει ο Αρχιεπίσκοπος «με την δέουσα προσοχή» και «θα λάβει σοβαρά υπόψη όσα ανέφερε για την εκκλησιαστική πτυχή του θέματος».
Ακόμη, ο ίδιος επισημαίνει ότι «η εθνική ομοψυχία θεμελιώνεται στη σύνεση, στον διάλογο, στον σεβασμό των διαφορετικών απόψεων, αλλά και των διακριτών ρόλων», προσθέτοντας ότι, αντιθέτως, «υπονομεύεται από κραυγές, εκδηλώσεις μισαλλοδοξίας, ακρότητες που εν ονόματι του έθνους οδήγησαν στο παρελθόν σε εθνικές ήττες».
Το σενάριο του δημοψηφίσματος
Από την πλευρά του, πάντως, ο κ. Κοτζιάς τονίζει πως το Σκοπιανό δεν έχει επιφέρει «ρήξη» στη συγκυβέρνηση και καταρρίπτει τα σενάρια περί δημοψηφίσματος για το όνομα στην Ελλάδα, τα οποία αξίζει να σημειωθεί ότι ακούστηκαν από το κόμμα των ΑΝΕΛ.
Μάλιστα, ο Κώστας Κατσίκης δήλωσε την Πέμπτη πως οι βουλευτές των Ανεξάρτητων Ελλήνων θα πάρουν μέρος σε συλλαλητήρια για το ζήτημα των Σκοπίων.
«Θα πάρουμε μέρος στα συλλαλητήρια, θα είστε Θεσσαλονίκη και θα μας δείτε. Θα είναι εκεί οι βουλευτές των ΑΝΕΛ, στελέχη και θα προσπαθήσω να ανέβω κι εγώ», είπε.
«Ο όρος 'Μακεδονία' σε οποιαδήποτε γλώσσα του κόσμου κι αν μεταφράζεται, είτε σε σύνθετη ονομασία είτε ως γεωγραφικός προσδιορισμός, δεν θέλουμε να υπάρχει» ανέφερε ο βουλευτής των ΑΝΕΛ για να προσθέσει: «Για τον Πάνο Καμμένο τα εθνικά θέματα είναι αδιαπραγμάτευτα. Αν όμως, υποθετικά, λέγαμε ότι δεχόταν το κόμμα τον όρο 'Μακεδονία' ως παράγωγο, σύνθετη ονομασία κτλ, εγώ θα έλεγα "όχι". Αλλά το κόμμα, όπως γνωρίζετε, έχει ήδη πάρει θέση».
Μπορεί βέβαια ο Οσμάνι να ανήκει σε αυτούς που στηρίζουν με θέρμη την άμεση λύση στο όνομα, ωστόσο, προβληματισμός επικρατεί από την πλευρά του πρωθυπουργού της ΠΓΔΜ, Ζόραν Ζάεφ, ο οποίος αν και δηλώνει αισιόδοξος για επίλυση του ζητήματος έως το τέλος του πρώτου εξαμήνου, εντούτοις ο ίδιος έχει δεσμευτεί προεκλογικά πως η οποιαδήποτε λύση θα τεθεί σε δημοψήφισμα, που σημαίνει πως όλα είναι… «ανοιχτά».
Τα «βλέμματα» στρέφονται στο κρίσιμο ραντεβού της 17ης Ιανουαρίου. Σε κάθε περίπτωση, οι όποιες εξελίξεις θα έχουν δρομολογηθεί μέχρι τέλη Μαρτίου, αρχές Απριλίου, όταν και θα διαφανεί οριστικά το ενδεχόμενο λύσης. Σε μία τέτοια περίπτωση, η κυβέρνηση προσανατολίζεται να ζητήσει σύσκεψη των πολιτικών αρχηγών υπό τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας