Υπό την «απειλή» Τουσκ οι «ζυμώσεις» για το προσφυγικό στις Βρυξέλλες
«Υπάρχουν διχασμοί, που στην περίπτωση του προσφυγικού είναι μεταξύ Δύσης και Ανατολής. Αυτοί οι διχασμοί συνοδεύονται από αισθήματα που κάνουν δύσκολο να βρεθεί κοινή γλώσσα και λογικά επιχειρήματα για αυτή τη συζήτηση. Αυτός είναι ο λόγος που πρέπει να δουλέψουμε για την ενότητά μας περισσότερο αποτελεσματικά απ’ ότι στο παρελθόν», τόνισε ο ίδιος.
«Μόνο ενωμένοι μπορούμε να πετύχουμε να λύσουμε τα πιο δύσκολα θέματα, όπως το Brexit και την ευρωπαϊκή άμυνα», σημείωσε ο Τουσκ, ο οποίος επεσήμανε παράλληλα όλο νόημα πως «το πραγματικό τεστ για την ενότητά μας θα είναι η δεύτερη φάση των διαπραγματεύσεων για τη συμφωνία του Brexit».
Η σημερινή Σύνοδος διεξάγεται μέσα σε ένα ιδιαίτερα έκρυθμο κλίμα όσον αφορά την ολοένα κι εντεινόμενη μεταναστευτική κρίση. Τυπικά, πρώτο θέμα στην ατζέντα είναι οι εξελίξεις γύρω από το ζήτημα του Brexit, εντούτοις οι συζητήσεις θα επικεντρωθούν και στο προσφυγικό, στη «σκιά» των τεταμένων ευρωτουρκικών σχέσεων, εν μέσω ακυβερνησίας στη Γερμανία και με «φόντο» σαφώς την πρόσφατη «βόμβα»-έως κι «απειλή»-του Ντόναλντ Τουσκ, η οποία έχει ανάψει περαιτέρω τα «αίματα» στην περιφέρεια σε μία πολύ δύσκολη πολιτική συγκυρία.
Ο πρωθυπουργός ουσιαστικά σε αυτή τη Σύνοδο αντιπροσωπεύει τη χώρα, που σηκώνει το μεγαλύτερο «βάρος» του προσφυγικού-στην ίδια μοίρα και η Ιταλία-κι η οποία αναμένεται να πληγεί ανεπανόρθωτα, σε περίπτωση που ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου το «πατήσει», στηρίζοντας την άρνηση των τριών χωρών της ανατολικής Ευρώπης, Πολωνία, Ουγγαρία, Τσεχία να αποδεχτούν τη μετεγκατάσταση μεταναστών από Ελλάδα κι Ιταλία και πραγματοποιώντας την «απειλή» του: να καταργήσει την πρόταση για ποσοστώσεις.
Από την πλευρά του ο Αλέξης Τσίπρας προανήγγειλε σε χθεσινή του συνέντευξη πως δεν θα «μασήσει τα λόγια του» όσον αφορά την πρόταση του Τουσκ.
Στην πράξη προς το παρόν δεν τίθεται θέμα λήψης αποφάσεων σχετικά με τον στρατηγικό σχεδιασμό ως προς τη διαχείριση της προσφυγικής κρίσης, η οποία όπως φάνηκε εκ του αποτελέσματος αποτέλεσε τον βασικό λόγο και για την πολιτική κρίση που «μαστίζει» τη δεδομένη στιγμή τη Γερμανία, με την Άγγελα Μέρκελ να γίνεται δέκτης μίας «ιστορικής» ήττας.
Η ώρα των αποφάσεων για μία κοινή ευρωπαϊκή μεταναστευτική πολιτική αναμένεται, εξάλλου, τον Ιούνιο του 2018. Ωστόσο, σήμερα κάθε πλευρά θα δείξει τις προθέσεις της, θα δώσει μία πρώτη «γεύση» για τη μελλοντική στάση της, ενώ ο Τουσκ αναμένεται να θέσει επί «τάπητος» την πρόταση για κατάργηση των ποσοστώσεων, καθώς οι μέχρι τώρα σχετικοί «χειρισμοί» δεν αποδίδουν, σύμφωνα με τον ίδιον. Τουναντίον, όπως υποστηρίζει, διχάζουν τα κράτη-μέλη.
Σύμφωνα με τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, μόνο τα κράτη-μέλη μπορούν να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα της μετανάστευσης και η Ε.Ε. πρέπει να έχει υποστηρικτικό ρόλο, γιατί δεν διαθέτει τα νομικά μέσα ούτε τις δυνατότητες να επιβάλει τις θέσεις της. Ο ίδιος θεωρεί ότι πρέπει να δημιουργηθούν σταθεροί μηχανισμοί χρηματοδότησης της μετανάστευσης μέσω της στήριξης γειτονικών τρίτων χωρών, αποτελεσματική προστασία των εξωτερικών συνόρων, αύξηση του αριθμού των επιστροφών παράνομων μεταναστών στις χώρες τους και αναθεώρηση του Κανονισμού του Δουβλίνου με υπευθυνότητα και αλληλεγγύη.
Στον απόηχο των παραπάνω θέσεων, δεν είναι δύσκολο να καταλάβει κανείς, γιατί ξεσηκώθηκε «θύελλα» αντιδράσεων, ειδικά δεδομένου του ότι η Κομισιόν έχει παραπέμψει στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο την Πολωνία, την Τσεχία και την Ουγγαρία, επειδή οι χώρες αυτές ύψωσαν «τείχη», παρότι το 2015 είχαν συμφωνήσει στην πολιτική της μετεγκατάστασης προσφύγων.
Το ζήτημα περιπλέκεται, μάλιστα, ακόμα περισσότερο τη στιγμή που στη Γερμανία επικρατεί «θρίλερ» διαρκείας με τις άκαρπες έως τώρα «ζυμώσεις» για τη δημιουργία συνασπισμού κυβέρνησης. Ενώ όσο η ακυβερνησία παρατείνεται, τόσο δεν μπορούν να υπάρξουν οριστικές τοποθετήσεις επί του θέματος από την κυρία Μέρκελ, η «ετυμηγορία» της οποίας παίζει καθοριστικό ρόλο.
Η ατζέντα Τσίπρα στην 3μερή με Μέρκελ και Γιούνκερ
Την ώρα που κυβέρνηση κι αντιπολίτευση στην Τουρκία κάνουν πολιτικό «παιχνίδι» με άκρως προκλητική ελληνική ατζέντα, στις Βρυξέλλες ο Αλέξης Τσίπρας θα ζητήσει από την Μέρκελ και από τον Γιούνκερ να βάλουν «πλάτη» στην ελληνοτουρκική συμφωνία για μεταφορά στην ενδοχώρα προσφύγων, που έχουν αιτηθεί άσυλο, έτσι ώστε να αποσυμφορηθούν τα νησιά του Αιγαίου, οπότε όσοι εκ των μεταναστών δεν λάβουν θετική απάντηση να επιστρέψουν στην Τουρκία.
Ουσιαστικά, προς το παρόν πρόκειται για μία «συμφωνία κυρίων» ανάμεσα σε Ερντογάν και Τσίπρα, όπως αυτή διατυπώθηκε κατά την πρόσφατη, επεισοδιακή επίσκεψη του Τούρκου προέδρου στην Ελλάδα.
Από τον πρωθυπουργό η κυρία Μέρκελ θα ζητήσει εγγυήσεις, με κυρίαρχη ότι οι πρόσφυγες που θα μεταφέρονται στην ενδοχώρα, θα κρατούνται σε συγκεκριμένους «κλειστούς χώρους», μέχρι είτε να λάβουν άσυλο είτε να γυρίσουν στην Τουρκία.
Σε σχέση, πάντως, με την τουρκική απάντηση… το ελληνικό αίτημα (να μεταφέρονται αιτούντες άσυλο από τα νησιά σε κλειστά κέντρα στην ενδοχώρα)φαίνεται να λαμβάνει το “ok”.
Έτσι, άλλωστε, δήλωσε μόλις χθες ο αρμόδιος υπουργός, Γιάννης Μουζάλας, αφήνοντας παράλληλα σαφέστατες «αιχμές» κατά της Άγκυρας και της ΕΕ για εσκεμμένη άρνηση κατάθεσης απάντησης, παρά τα επανειλημμένα σχετικά αιτήματα από την πλευρά της Ελλάδας.
Ο κ. Μουζάλας τόνισε ότι πρόκειται για ένα αίτημα, που έχει υποβάλλει η ελληνική κυβέρνηση εδώ και ενάμιση χρόνο στην Ευρωπαϊκή Ένωση και στην Τουρκία, αλλά μέχρι τώρα δεν είχε γίνει αποδεκτό.
«Είναι πολύ πιθανόν, από την πλευρά της Τουρκίας, να άνοιξε ένα παράθυρο στο αίτημα που είχαμε υποβάλει πέντε φορές στην Ευρωπαϊκή Ένωση, να μπορούμε να μεταφέρουμε σε κλειστά κέντρα στην ενδοχώρα ανθρώπους, χωρίς να χάνονται από τη Συμφωνία ΕΕ-Τουρκίας, και αν πάρουν άσυλο να μείνουν Ελλάδα, αν όχι να επιστραφούν στην Τουρκία», δήλωσε ο υπουργός. Τις επόμενες ημέρες, πρόσθεσε, θα επιδιώξει η ελληνική πλευρά «να δούμε αν αυτό μπορεί να πάρει μια νομοτεχνική μορφή».
Όσον αφορά τώρα την πρόταση Τουσκ, ο κ. Τσίπρας θα καταθέσει την κατηγορηματική του άρνηση και μάλιστα σε σύμπνοια με τη ΝΔ, καθώς όπως έγινε γνωστό, ο Κυριάκος Μητσοτάκης κατά τη διάρκεια της σημερινής Συνόδου Κορυφής του ΕΛΚ θα εκφράσει τη ριζική διαφωνία του με τις δηλώσεις του προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, επισημαίνοντας πως αυτές υπονομεύουν ευθέως τις αρχές της ευρωπαϊκής αλληλεγγύης. Ο ίδιος αναμένεται να υπογραμμίσει επίσης ότι πρέπει να υπάρχει δίκαιη κατανομή των προσφύγων ανάλογα με το μέγεθος και τις οικονομικές δυνατότητες κάθε χώρας, όπως και την άμεση ανάγκη υιοθέτησης προγραμμάτων προστασίας των ασυνόδευτων ανηλίκων και αντίστοιχων για την οικογενειακή επανένωση των προσφύγων.
«Καμπανάκι», εξάλλου, για την «βόμβα» Τουσκ χτύπησε και ο κ. Μουζάλας, τονίζοντας πως η πρόταση «πρέπει να μας ανησυχεί σαν χώρα και σαν Ευρώπη και πρέπει να μας ανησυχεί πάρα πολύ», ενώ ο ίδιος έκανε λόγο για «γενικότερο κλίμα σκλήρυνσης της ΕΕ απέναντι στα ζητήματα που αφορούν στο προσφυγικό και μεταναστευτικό».
Με την «πλάτη στον τοίχο» ο Μουζάλας
Κλίμα «σκλήρυνσης» φαίνεται, παράλληλα, πως επικρατεί ανάμεσα στις σχέσεις του υπουργού Μεταναστευτικής Πολιτικής και των δημάρχων των νησιών του Αιγαίου, με τους τελευταίους να δηλώνουν πως είναι στα όρια τους, θέτοντας θέμα «ανικανότητας» διαχείρισης της κρίσης από την πλευρά του κ. Μουζάλα. Αυτό, ενώ η διεθνής κατακραυγή για τις άθλιες συνθήκες διαβίωσης των μεταναστών μας εκθέτει!
Χαρακτηριστική είναι η κόντρα του δημάρχου της Λέσβου με τον κ. Μουζάλα, με το Μαξίμου να απαντά: «Αυτοί που ενδιαφέρονται για τη βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης προσφύγων στα hotspots και για τις συνθήκες φύλαξής τους, δεν είναι δυνατόν να εμποδίζουν την αντικατάσταση σκηνών με οικίσκους εντός των υπαρχουσών δομών». Υπενθυμίζεται πως ο κ. Γαληνός την προηγούμενη Δευτέρα εμπόδιζε έως αργά το βράδυ την εκφόρτωση 50 κοντέινερ από πλοίο που είχε φτάσει στο λιμάνι της Λέσβου, παρατάσσοντας απορριμματοφόρα μπροστά στη μπουκαπόρτα.
Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία, στο νησί παραμένουν 8.300 πρόσφυγες και μετανάστες εκ των οποίων οι 6.500 εντός του hotspot της Μόριας και οι υπόλοιποι σε διαμερίσματα αλλά και στον καταυλισμό του Καρά Τεπέ.
Ωστόσο, όπως επισημαίνεται από το Μαξίμου, τους δύο τελευταίους μήνες έχουν πραγματοποιηθεί χιλιάδες μεταφορές από τα νησιά στην ενδοχώρα. «Βρίσκεται σε εξέλιξη μια τεράστια επιχείρηση αποσυμφόρησης των νησιών που πλήττονται από την προσφυγική και μεταναστευτική κρίση, εντός του πλαισίου της συμφωνίας Ε.Ε. – Τουρκίας (σ.σ. μόνο όσοι χαρακτηρίζονται ευάλωτοι μπορούν να μετακινηθούν). Συγκεκριμένα, από τις 16 Οκτωβρίου μέχρι τις 10 Δεκεμβρίου μεταφέρθηκαν στην ενδοχώρα 5.701 αιτούντες άσυλο, εκ των οποίων οι 3.589 από τη Λέσβο, ενώ η επιχείρηση συνεχίζεται με εντατικούς ρυθμούς» επισημαίνεται.
Την ίδια στιγμή, ωστόσο, από τις αρχές Οκτωβρίου έως το τέλος Νοεμβρίου στα νησιά έχουν φτάσει 7.349 πρόσφυγες και μετανάστες από την Τουρκία, οι οποίοι προστέθηκαν σε όσους παραμένουν στα νησιά για μήνες.