Η επίσκεψη Ερντογάν ανοίγει νέο κεφάλαιο στις σχέσεις Ελλάδας - ΗΠΑ

ΠΟΛΙΤΙΚΗ UPD 06:43 07/12/17, 06:53

Σε μια από τις μεγαλύτερες διπλωματικές δοκιμασίες που έχει περάσει το ελληνικό κράτος εδώ και πολλά χρόνια εξελίσσεται η επίσκεψη του Τούρκου προέδρου Ταγίπ Ερντογάν στη χώρα μας για σήμερα, δεδομένων -όχι μόνων των «καυτών» ζητημάτων που παραμένουν στις σχέσεις Αθήνας και Άγκυρας- αλλά κυρίως, λόγω των τελευταίων εξελίξεων που καθιστούν τα όσα θα ειπωθούν μεταξύ του Αλέξη Τσίπρα και του «Σουλτάνου» σήμερα.

Το γεωπολιτικό σκηνικό έχει αρχίσει να περιπλέκεται ακόμα περισσότερο μετά από τις ανακοινώσεις που έκανε το βράδυ της Τετάρτης ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλτ Τραμπ για την Ιερουσαλήμ.

Οι συζητήσεις που θα έχουν εκ του σύνεγγυς Τσίπρας - Ερντογάν θα περιστραφούν τόσο γύρω από τη συνεχιζόμενη στήριξη που λαμβάνει η Αθήνα από την αμερικανική πλευρά (υπενθυμίζονται οι δηλώσεις του πρέσβη των ΗΠΑ στην Αθήνα, Πάιατ).

Ήδη, με χθεσινή (μαγνητοσκοπημένη) συνέντευξη του στο ΣΚΑΪ, ο Τούρκος πρόεδρος έκανε λόγο για τους 8 Τούρκους στρατιωτικούς που κατηγορούνται από την Άγκυρα για το αποτυχημένο πραξικόπημα του 2016 αλλά και για τα συνεχόμενα μηνύματα για το θέμα των συνόρων μεταξύ των δύο κρατών

Ο Ερντογάν επεσήμανε ότι «μπορεί η Ελλάδα να ενοχλείται με κάποια θέματα, αλλά μπορούμε να καθίσουμε και να τα συζητήσουμε».

Αναφερόμενος στο ζήτημα των Τούρκων στρατιωτικών, των οποίων την έκδοση ζητεί η Άγκυρα, ο κ. Ερντογάν επεσήμανε ότι ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας, σε τηλεφωνική επικοινωνία των δύο ανδρών λίγο μετά από την απόπειρα πραξικοπήματος τον Ιούλιο του 2015, «μου είπε ότι σε 15 με 20 ημέρες θα είχαν εκδοθεί στην Τουρκία από την Ελλάδα».

Πέρα από τους 8, ο Ερντογάν αναφέρθηκε και στη συνθήκη της Λωζάνης. «Η Συνθήκη της Λωζάννης, που μεταξύ άλλων ορίζει τα δικαιώματα της Ελλάδας και της Τουρκίας σε νησιά στο ανατολικό Αιγαίο, χρειάζεται επικαιροποίηση», δήλωσε ο Τούρκος πρόεδρος.

«Όταν μιλάω για επικαιροποίηση, μπορούμε να συζητήσουμε τα πάντα, από το Α έως το Ω. Μπορεί η Ελλάδα να ενοχλείται με κάποια θέματα, με συγκεκριμένες προβλέψεις, αλλά μπορούμε να καθίσουμε κάτω και να συζητήσουμε», είπε.

Αν και δεν εξήγησε ακριβώς τι αλλαγές επιδιώκει, ο πρόεδρος της Τουρκίας ανέφερε ότι οι αποστάσεις ανάμεσα σε ορισμένα νησιά είναι «προβληματικές», προσθέτοντας μάλιστα ότι οι διαφορές που αφορούν τα χωρικά ύδατα των δύο κρατών, τον εναέριο χώρο και την υφαλοκρηπίδα μπορούν να επιλυθούν «εύκολα».

Οι αντιδράσεις από την Αθήνα

Τον έντονο προβληματισμό του εξέφρασε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος και υπουργός Επικρατείας Δημήτρης Τζανακόπουλος.

«Η σημερινή (σ.σ.: χθεσινή) συνέντευξη του κ. Ερντογάν εγείρει έντονο προβληματισμό και ερωτήματα» ανέφερε ο κ. Τζανακόπουλος, τονίζοντας πως από την πλευρά της η ελληνική κυβέρνηση και ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας «επιθυμούν η επίσκεψη του να αποτελέσει αφορμή να χτιστούν γέφυρες, όχι να υψωθούν τείχη».

«Ο σεβασμός της συνθήκης της Λωζάνης αποτελεί τον αποκλειστικό και αδιαπραγμάτευτο θεμέλιο λίθο πάνω στον οποίο μπορεί να οικοδομηθεί η ειλικρινής συνεργασία των δυο χωρών» σημείωσε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, τονίζοντας πως «οι αναφορές περί αναθεώρησής της δεν συμβάλλουν στο κλίμα που προσπαθούμε να οικοδομήσουμε στις σχέσεις μας και στην περιοχή».

Διπλωματικές πηγές από την Αθήνα, πριν τη συνέντευξη Ερντογάν έλεγαν ότι είναι εξαιρετικά σημαντικό να αναβαθμιστεί ο διμερής δίαυλος επικοινωνίας με την Τουρκία για την αντιμετώπιση κρίσεων, τη μείωση της έντασης και την διαχείριση περιφερειακων προκλήσεων.

Όπως ανέφεραν για την ανάπτυξη των διμερών σχέσεων σε στερεά θεμέλια απαραίτητος είναι ο σεβασμός από την Τουρκία στο διεθνές δίκαιο και τη συνθήκη της Λωζάνης. Σε αυτή την κατεύθυνση, θα τεθεί από την ελληνική πλευρά το ζήτημα του τερματισμού της τουρκικής παραβατικότητας στο Αιγαίο και η ανάγκη αναζωογόνησης τους διαλόγου για τα Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης στο Αιγαίο και των διερευνητικών επαφών για την υφαλοκρηπίδα. Παράλληλα, θα επιδιωχθεί ένα θετικό μήνυμα για επανέναρξη των συνομιλιών για το Κυπριακό για δίκαιη και βιώσιμη λύση, με έγκαιρη προετοιμασία μεταξύ όλων των πλευρών.

ΝΔ: Αυτή είναι η ατζέντα των συνομιλιών κ. Τσίπρα;

Ο πρώην υπουργός Επικρατείας και βουλευτής της Ν.Δ. Δημήτρης Σταμάτης έγραψε στο Twitter: «Ο ΕΡΝΤΟΓΑΝ δυό μέρες πριν έρθει στην Ελλάδα προκαλεί ευθέως!

-θέτει επίσημα και επιτακτικά θέμα αναθεώρησης της Λωζάνης

-«ονοματίζει» αυθαίρετα ΟΜΟΕΘΝΕΙΣ τους Ελληνες Μουσουλμάνους της Θράκης

-προσβάλει βάναυσα την Ελληνική Δικαιοσύνη

Αυτή είναι η ατζέντα των συνομιλιών κ. Τσίπρα;»

Γεννηματά: «Τον κάλεσαν χωρίς να έχουν εξασφαλίσει τα ελάχιστα»

Οξύτατη ήταν η αντίδραση της Φώφης Γεννηματά για το ίδιο θέμα. Η επικεφαλής του Κινήματος Αλλαγής, δήλωσε ότι «οι απόψεις που ανέπτυξε ο τούρκος πρόεδρος για τις ελληνοτουρκικές σχέσεις αποτελούν δυστυχώς ένα έντονα αρνητικό προμήνυμα για το πλαίσιο εντός του οποίου προτίθεται να κινηθεί στις εδώ συνομιλίες του και για την έκβαση των συνομιλιών αυτών».

Οπως αναφέρει η κ. Γεννηματά, οι δηλώσεις του τούρκου προέδρου «φανερώνουν αναλλοίωτη και αμετακίνητη επιμονή στις πλέον σκληρές τοποθετήσεις της τουρκικής πολιτικής σε όλο το φάσμα των ελληνοτουρκικών θέσεων και επιβεβαιώνουν την απόφασή του να χρησιμοποιήσει την επίσκεψη για την επισημοποίηση στο ανώτατο επίπεδο των απαράδεκτων αξιώσεων της Τουρκίας περί αναθεώρησης της συνθήκης της Λωζάνης, περί επαναχάραξης συνόρων και περί αλλαγών στο καθεστώς των νησιών του Αιγαίου».

«Επιπλέον, ο τούρκος πρόεδρος επαναλαμβάνει απερίφραστα και τον ισχυρισμό περί του τουρκικού χαρακτήρα της μειονότητας της Θράκης, την οποία αποφεύγει επιμελώς να αποκαλέσει θρησκευτική», συμπλήρωσε.

Η κ. Γεννηματά σχολίασε αιχμηρά τις ενέργειες της κυβέρνησης για την προετοιμασία της επίσκεψης, υπογραμμίζοντας πως είναι προκλητική η έλλειψη διπλωματικής προετοιμασίας από πλευράς κυβέρνησης για την επίσκεψη Ερντογάν.

Τα κονταροχτυπήματα μεταξύ Αθήνας - Άγκυρας αναβαθμίζονται εάν τεθεί στη μεγάλη εικόνα το ότι οι δύο χώρες είναι σύμμαχες στο ΝΑΤΟ και ειδικότερα από τη στιγμή που ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλτ Τραμπ επιτείνει ολοένα και πιο πολύ τη ρητορική του κατά του Ερντογάν.