Γιατί η Αθήνα αγωνιά για τους πολιτικούς τριγμούς στην Ευρώπη
Οι πολιτικοί τριγμοί που έχουν προκληθεί στην Ευρώπη αργά ή γρήγορα ίσως πλήξουν και την οικονομία της Ευρωζώνης, με τον πιο αδύναμο κρίκο της, την Ελλάδα, να κινδυνεύει και πάλι να βρεθεί στο στόχστρο.
Μία μικρότερη επιτάχυνση της οικονομίας της Ευρωζώνης θα καταστήσει ανέφικτο τον στόχο για ανάπτυξη με ρυθμό 2,5% του ΑΕΠ το 2019. Εξέλιξη, η οποία θα δυσκολέψει σημαντικά και την επίτευξη του στόχου για πλεόνασμα 3,6% του ΑΕΠ όσον αφορά το νέος έτος.
Βέβαια, το μεγαλύτερο πρόβλημα για την ελληνική οικονομία θα είναι ο αποκλεισμός της χώρας μας από τις αγορές.
Είναι προφανές πώς ως ο πιο αδύναμος κρίκος της ευρωζώνης η Ελλάδα θα αντιμετωπίσει τα μεγαλύτερα προβλήματα σε μια ενδεχόμενη μεγάλη αναταραχή στην Ευρωπαϊκή Ένωση με πρώτο και κυριότερο την μόνιμη πλέον αδυναμία εξόδου στις αγορές με ότι αυτό θα συνεπάγεται για την πορεία της χώρας μας.
Και όλα αυτά την ώρα που οι επενδυτικές ανάγκες της χώρας, για να στηριχθεί πραγματική οικονομική μεγέθυνση 3%-4% ετησίως, εκτιμώνται σε περίπου 210 δισ. ευρώ για την πενταετία 2018-2022, δηλαδή να γίνονται 42 δισ. ευρώ επενδύσεις ετησίως. Οι προβλεπόμενες ροές χρηματοδότησης για την ίδια περίοδο περιορίζονται περίπου στα 100 δισ. ευρώ, δημιουργώντας ένα αθροιστικό χρηματοδοτικό κενό της τάξης των 110 δισ. ευρώ.
Η Αθήνα θέλει από τη μία να βγει στις αγορές, αφού εάν μείνει εκτός για πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα μπορεί να δυσκολευθεί ακόμη περισσότερο να κερδίσει την εμπιστοσύνη των επενδυτών. Από την άλλη, είναι μη συνετό να δανειστεί με υπερβολικά υψηλό επιτόκιο.
Η εποχή του υπερβολικά φθηνού χρήματος φτάνει στο τέλος της, η οικονομική ανάπτυξη στην Ευρώπη κατεβάζει ταχύτητα και οι παγκόσμιες εμπορικές αντιπαραθέσεις εντείνονται. Αυτό θα καταστήσει τους επενδυτές πιο ευαίσθητους στο όποιο ολίσθημα του προϋπολογισμού ή στις πολιτικές επιλογές.
Όποιος ισχυρίζεται, μεταξύ αυτών και ο κ. Τσίπρας, ότι η Αθήνα δεν πρέπει να βιάζεται να βγει στις αγορές επειδή λεφτά υπάρχουν, είναι εκτός τόπου και χρόνου. Όσο το εγχείρημα καθυστερεί, τόσο εμπεδώνεται η αντίληψη ότι δεν μπορεί να το κάνει – με κόστος μεγάλο ή τεράστιο.
Παράλληλα, όσο εμπεδώνεται η αντίληψη διεθνώς ότι η Ελλάδα δεν μπορεί να βγει στις αγορές, τόσο δυσχεραίνεται και γίνεται ακόμη ακριβότερος ο δανεισμός των ελληνικών επιχειρήσεων από τις διεθνείς αγορές ή/και από εσωτερικούς πόρους. Αυτό έχει «εδώ και τώρα» συνέπειες στην οικονομική δραστηριότητα, στη μεγέθυνση, στην απασχόληση, τελικά και στα έσοδα του ίδιου του κράτους. Ο,τι φαίνεται «απλή» καθυστέρηση, ανοίγει τον φαύλο κύκλο μιας νέας κρίσης, που θα πάρει τη μορφή και της δημοσιονομικής κρίσης. Η μετεξέλιξη θα είναι, απλώς, θέμα χρόνου.