Με «ενισχυμένη εποπτεία» στην… επόμενη ημέρα
Με τις προσδοκίες για την εκταμίευση της επόμενης δόσης προς την Αθήνα να μετατίθενται για μετά το σημερινό Eurogroup…, τα σπουδαία αναμένονται στο επόμενο συμβούλιο των ΥΠΟΙΚ της Ευρωζώνης, αυτό του Φεβρουαρίου, όπου επί τάπητος θα τεθούν αφενός τα δεδομένα της τέταρτης αξιολόγησης της ελληνικής οικονομίας κι αφετέρου οι βάσεις για τη μορφή εποπτείας, που θα ισχύσει μετά τις 20 Αυγούστου, όταν θα έχει λήξει πια το πρόγραμμα.
Από την πλευρά της, η κυβέρνηση επιμένει στη στρατηγική της «καθαρής εξόδου» από τα μνημόνια, χωρίς προληπτική γραμμή χρηματοδοτικής στήριξης, θέτοντας ως στόχο τη δημιουργία «μαξιλαριού» ασφαλείας 18 δισ. ευρώ, που θα καλύπτει τις δανειακές ανάγκες και θα αποτελεί τρόπον τινά «εγγύηση» προς τις αγορές, δίνοντας στη χώρα τη δυνατότητα να δανείζεται με χαμηλό κόστος.
«Με μία συμφωνία προληπτικής στήριξης θα επιστρέφαμε στα μνημόνια, ενώ εμείς θέλουμε να φύγουμε από αυτά», τόνισε ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Γιάννης Δραγασάκης, συμπυκνώνοντας σε μία φράση τους λόγους για τους οποίους απορρίπτονται οι σχετικές απόψεις-προτάσεις της ΕΚΤ, οι οποίες υποστηρίζονται και από τον διοικητή της ΤτΕ Γιάννη Στουρνάρα.
Οι περισσότεροι πολιτικοί αναλυτές εκτιμούν ότι η Ελλάδα θα εξέλθει επιτυχώς από το πρόγραμμα τον Αύγουστο και θα εισέλθει σε μια περίοδο «ενισχυμένης εποπτείας».
Αυτή τη στιγμή, στις Βρυξέλλες συζητούνται τρεις επιλογές. Η πρώτη, που θα ήταν και η αυστηρότερη, είναι μια προληπτική γραμμή πίστωσης από τον ESM (ECCL).
Δεν θεωρείται ως πιθανή αυτή η λύση, καθώς θα συνοδευόταν από μνημόνιο, αξιολογήσεις και δεν θα άφηνε την ΕΕ να ισχυριστεί ότι έχει προχωρήσει.
Η δεύτερη επιλογή είναι μια μεταμνημονιακή επιτήρηση, το καθεστώς στο οποίο βρίσκεται η Πορτογαλία και άλλες χώρες, που ολοκλήρωσαν τα μνημόνια. Σε αυτό το πλαίσιο, θα υπάρχουν αποστολές στην Ελλάδα, ενώ οι θεσμοί θα μπορούν να ζητήσουν πρόσθετες πληροφορίες για τις οικονομικές πολιτικές της Αθήνας. Το μεγαλύτερο μειονέκτημα είναι ότι δεν υπάρχει μηχανισμός κυρώσεων. Δεδομένων των ρίσκων που υπάρχουν ακόμη στην Ελλάδα και το γεγονός ότι η ελάφρυνση χρέους θα δοθεί σταδιακά, το Eurogroup θα ήθελε να υπάρχει ένας τέτοιος μηχανισμός.
Η τρίτη επιλογή - και το βασικό σενάριο - είναι η «ενισχυμένη εποπτεία». Θα υπάρχει μια αντίστοιχη «τρόικα», κάτι που λογικά θα καθησυχάζει τους υπουργούς Οικονομικών. Επίσης, θα έχει τριμηνιαίες αξιολογήσεις, ενώ θα επιτρέπει στους θεσμούς να δίνουν εντολή για τραπεζικά stress tests και να προχωρούν σε συστάσεις πολιτικής προς την ελληνική κυβέρνηση, εάν θεωρούν ότι είναι αναγκαίο.
Τέλος, ως μορφή κυρώσεων, επιτρέπει στους θεσμούς να «συστήσουν ένα πρόγραμμα».
Η Ευρωζώνη αναμένεται να ακολουθήσει τη διαδικασία επιτροπείας, ώστε να διασφαλίσει πως η Ελλάδα δεν θα βρεθεί εκ νέου σε δύσκολη κατάσταση.
Αυτή περιλαμβάνει αξιολογήσεις από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, διαδικασία που παραμένει σε ισχύ έως ότου αποπληρωθεί το 75% των χρημάτων διάσωσης.
Πάντως, σύμφωνα με κοινοτική πηγή, την οποία επικαλούνται οι Financial Times, η Ευρωζώνη θα είναι «λίγο πιο σκληρή» στην περίπτωση της Ελλάδας, λόγω του τεράστιου ποσού που οφείλει, με ισχυρή την πιθανότητα να είναι πιο συχνές οι αξιολογήσεις και η αποστολή ελεγκτών στη χώρα.
To επόμενο διάστημα το Eurogroup και η Αθήνα θα πρέπει να ασχοληθούν με το πλέον θεμελιώδες ζήτημα, αυτό της μετάβασης της χώρας στην οικονομική κανονικότητα, που είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με το είδος της ελάφρυνσης του χρέους.
Κοινοτικοί αξιωματούχοι αναμένουν πως οι συνομιλίες για το χρέος θα αρχίσουν τον ερχόμενο Μάρτιο.
Με δεδομένη την αντίδραση των χωρών της Ευρωζώνης σε περικοπές του χρέους, οι διαβουλεύσεις θα πρέπει να επικεντρωθούν σε άλλα μέτρα, όπως η αναδιάρθρωση των προηγούμενων δανείων διάσωσης και η απόδοση των κερδών που είχαν οι κεντρικές τράπεζες από τις δραστηριότητές τους στην Ελλάδα.