Σπίτια στο e-σφυρί, «σφαγή» στα επιδόματα κι απεργία με... το μέτρο
Τα «μέτωπα» με την κοινωνία, τα συνδικάτα και το «αριστερό» της ακροατήριο αναζωπυρώνει η κυβέρνηση, καταθέτοντας το επίμαχο πολυνομοσχέδιο «μαμούθ», 1.531 σελίδων και 400 άρθρων, σε μία πολύ κρίσιμη πολιτική συγκυρία για την ίδια: εν μέσω εύθραυστων εσωκομματικών ισορροπιών, κορυφαίων εθνικών ζητημάτων και δημοσκοπικής «κατάρρευσης».
Το πρωθυπουργικό «αφήγημα» της «καθαρής εξόδου» από τα μνημόνια και την επιτροπεία τον ερχόμενο Αύγουστο δεν φαίνεται να αποτελεί το «γλυκαντικό» για την λαϊκή οργή ως προς το «σαφάρι» των πλειστηριασμών, την ώρα δε που ολοένα κι αυξάνονται οι Συριζαίοι βουλευτές, που ζητούν τη θέσπιση νομοθετικής ρύθμισης για την προστασία της πρώτης κατοικίας.
Οι πλειστηριασμοί, άλλωστε, αποτελούν την πιο επίμαχη διάταξη στο νομοσχέδιο με τα «καυτά» προαπαιτούμενα της γ’ αξιολόγησης, με την κυβέρνηση να συμπεριλαμβάνει σε αυτά πρόβλεψη για την επέκταση της σχετικής διαδικασίας και στο Δημόσιο για χρέη προς την Εφορία, που σημαίνει πως δεν θα μείνει… τίποτα όρθιο. Η Αριστερά συναίνεσε και σε αυτή την απαίτηση των θεσμών, οι οποίοι κρούοντας τον κίνδυνο για τη «βραδυφλεγή βόμβα» των μη εξυπηρετούμενων δανείων, ζητούν πλειστηριασμούς fast track, με το «βλέμμα» στα stress test το επόμενο διάστημα.
Προς το παρόν, πάντως, το Μαξίμου δείχνει να ικανοποιεί μόνο τις πλευρές των δανειστών και των συμβολαιογράφων, φέρνοντας την πολυαναμενόμενη ρύθμιση της κατάργησης των φυσικών πλειστηριασμών στο πολυνομοσχέδιο, με την οποία κατοχυρώνεται αποκλειστικά η διενέργεια των ηλεκτρονικών, στη «σκιά» των άγριων επεισοδίων ανάμεσα στα ΜΑΤ και στις συλλογικότητες που έτρεχαν να παρεμποδίσουν τις σχετικές διαδικασίες στα Ειρηνοδικεία. Επισημαίνεται ότι μόλις χθες οι συμβολαιογράφοι επικαλούμενοι τις κυβερνητικές δεσμεύσεις περί σχετικής ρύθμισης ανακοίνωσαν την αναστολή –και πάλι- των φυσικών πλειστηριασμών.
Στον «αέρα», ωστόσο, μένει το ζήτημα της προστασίας των λαϊκών νοικοκυριών από το «σαφάρι» των πλειστηριασμών, ειδικά από τη στιγμή που οι επεκτείνονται και στο Δημόσιο, με την κυβέρνηση να επιμένει σε «συμφωνία κυρίων», παρά τα επαναλαμβανόμενα αιτήματα κορυφαίων στελεχών της Κουμουνδούρου για την κατάθεση σχετικής νομοθετικής ρύθμισης. Ως απάντηση, το Μαξίμου επικαλείται αφενός το λεγόμενο «ηθικό πλεονέκτημα», τονίζοντας ότι στο στόχαστρο θα βρεθούν μόνο οι «μπαχτατζήδες» από τους οποίους απειλείται το ελληνικό τραπεζικό σύστημα κι αφετέρου την «ομπρέλα» του νόμου Κατσέλη, ενώ ελίσσεται και με το «αφήγημα» της δίκαιης, βιώσιμης κοινωνικής ανάπτυξης: «δίχως πλειστηριασμούς, οι τράπεζες δεν θα μπορούν να χρηματοδοτούν τις ΜμΕ. Δίχως πλειστηριασμούς, οι τράπεζες δεν υα μπορούν να δανειοδοτούν τα νέα ζευγάρια». Τάδε έφη ο υπουργός Οικονομικών, Ευκλείδης Τσακαλώτος.
Γεννάται, πάντως, το εύλογο ερώτημα, αν και τα 18.000 ακίνητα που πρόκειται να βγουν στο «σφυρί», όπως προβλέπει ο κυβερνητικό στόχος σε βάθος ενός έτους, αφορούν όλα βίλες. Όπως και τι πρόκειται να γίνει μετά το τέλος του 2018, όταν θα εκπνεύσει ο νόμος Κατσέλη.
Πιο αναλυτικά, για τους πλειστηριασμούς το πολυνομοσχέδιο προβλέπει:
- Μόνον ηλεκτρονικά πλέον οι πλειστηριασμοί: η νομοθετική πρόταση καταργεί όλες τις προβλέψεις που αφορούσαν αποκλειστικώς τους φυσικούς πλειστηριασμούς. Οι υπόλοιπες γενικές διατάξεις προσαρμόζονται στον νέο και αποκλειστικό τρόπο διενέργειας των πλειστηριασμών με ηλεκτρονικά μέσα.
Επιπλέον, επειδή η διενέργεια πλειστηριασμών θα γίνεται αποκλειστικά με ηλεκτρονικά μέσα και μόνον, καθώς και επειδή υπάρχει υποχρέωση πρόβλεψης εναλλακτικής λύσης όταν για οποιονδήποτε λόγο δεν είναι δυνατό να ορισθεί συμβολαιογράφος του τόπου εκτέλεσης της κατάσχεσης, ο επισπεύδων που ζητάει τον πλειστηριασμό θα δηλώνει και ότι θα οριστεί συμβολαιογράφος από την Αθήνα, αφού προηγουμένως εξαντληθεί η δυνατότητας ανεύρεσης συμβολαιογράφου εντός της περιφέρειας του εφετείου. Διευκρινίζεται ρητώς ότι η εναλλακτική αυτή δεν μεταβάλλει την τοπική αρμοδιότητα του δικαστηρίου.
Οι ηλεκτρονικοί πλειστηριασμοί διενεργούνται μόνο εργάσιμη ημέρα Τετάρτη ή Πέμπτη ή Παρασκευή, από τις 10:00 π.μ. έως τις 14:00 ή από τις 14:00 έως τις 18:00. Σε περίπτωση υποβολής προσφοράς κατά το τελευταίο λεπτό του ηλεκτρονικού πλειστηριασμού, ήτοι από ώρα 13:59:00 έως 13:59:59 ή από ώρα 17:59:00 έως 17:59:59 δίδεται αυτόματη παράταση πέντε (5) λεπτών. Για κάθε προσφορά που υποβάλλεται κατά το τελευταίο λεπτό της παράτασης, δίδεται νέα αυτόματη παράταση πέντε (5) λεπτών, εφόσον υποβληθεί μεγαλύτερη προσφορά. Οι παρατάσεις μπορούν να συνεχισθούν για χρονικό διάστημα όχι μεγαλύτερο των δύο (2) ωρών από την ορισθείσα ώρα λήξης του ηλεκτρονικού πλειστηριασμού, οπότε ολοκληρώνεται η διαδικασία υποβολής προσφορών. Ηλεκτρονικός πλειστηριασμός δεν μπορεί να γίνει από 1η Αυγούστου έως 31 Αυγούστου, καθώς και την προηγούμενη και την επομένη εβδομάδα της ημέρας των εκλογών για την ανάδειξη βουλευτών, αντιπροσώπων στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και Οργάνων Τοπικής Αυτοδιοίκησης.
Εξάλλου με το άρθρο 176 προβλέπεται ότι : Απαιτήσεις οι οποίες προέκυψαν πριν από την ημερομηνία ορισμού του πρώτου πλειστηριασμού και αφορούν μη καταβληθέντες μισθούς έως (6) μηνών από παροχή εξαρτημένης εργασίας και έως του ποσού το οποίο ισούται ανά μήνα οφειλόμενου μισθού και ανά εργαζόμενο με το νόμιμο κατώτατο μισθό υπαλλήλου άνω των είκοσι πέντε (25) ετών επί 275% ικανοποιούνται προνομιακά πριν από κάθε άλλη απαίτηση (υπερ-προνόμιο) και μετά την αφαίρεση των εξόδων της εκτέλεσης.
Για τους συμβολαιογράφους προβλέπεται ότι: «Εάν, για οποιονδήποτε λόγο, δεν είναι δυνατό να ορισθεί συμβολαιογράφος του τόπου εκτέλεσης, αρμόδιος για τη διανομή μπορεί να οριστεί και συμβολαιογράφος διορισμένος στην περιφέρεια του συμβολαιογραφικού συλλόγου του τόπου εκτέλεσης ή, αν και αυτό δεν είναι δυνατό, του συμβολαιογραφικού συλλόγου της πρωτεύουσας του κράτους». Επίσης: «Ο συμβολαιογράφος ασκεί τα καθήκοντά του σε όλη την περιφέρεια του ειρηνοδικείου στην οποία είναι διορισμένος, όπως κάθε φορά η περιφέρεια του ειρηνοδικείου ορίζεται, με την επιφύλαξη τυχόν ειδικότερων διατάξεων που διέπουν τη διενέργεια αναγκαστικού ή εκούσιου πλειστηριασμού, σύμφωνα με τις διατάξεις της κείμενης νομοθεσίας».
Σε θέσεις «μάχης» τα συνδικάτα
Οι ανατροπές ως προς τους όρους προκήρυξης της απεργίας έχει ξεσηκώσει «θύελλα» αντιδράσεων από τα συνδικάτα. Χαρακτηριστική η επεισοδιακή έφοδος του ΠΑΜΕ στο υπουργείο Εργασίας το απόγευμα της περασμένης Τρίτης, με τα μέλη να ξηλώνουν τα ρολά με λοστούς, φωνάζοντας συνθήματα κατά των κυβερνητικών πολιτικών.
Σε θέσης «μάχης» βρίσκονται και ΓΣΕΕ και ΑΔΕΔΥ ενόψει της ψήφισης του πολυνομοσχεδίου, προγραμματίζοντας κινητοποιήσεις και διαμαρτυρίες και για τη διάταξη που αφορά το «πετσόκομμα» των οικογενειακών επιδομάτων. Στο μεταξύ, ΠΝΟ, γιατροί στα δημόσια νοσοκομεία κι οι διανομείς Τύπου έχουν γνωστοποιήσει ήδη πως θα απέχουν από τα καθήκοντά τους την ερχόμενη Παρασκευή.
Ειδικότερα, σε σχετική ανακοίνωση, η ΕΙΝΑΠ τονίζει πως «με το πολυνομοσχέδιο καταργείται το δικαίωμα της απεργίας στα Πρωτοβάθμια Σωματεία».
«Δυστυχώς τα προβλήματα που αντιμετωπίζει o ναυτικός κόσμος εξακολουθούν να ταλανίζουν τον κλάδο όχι μόνον δεν επιλύονται εκ μέρους των κυβερνώντων, όχι μόνον δεν υπάρχει η οποιαδήποτε βούληση για την επίλυσή τους, παρά τις συνεχείς και κενές περιεχομένου υποσχέσεις τους, αλλά αντίθετα θεριεύουν και οξύνονται ακόμη περισσότερο με τα διαρκώς νέα προαπαιτούμενα και με τις προωθούμενες νέες ρυθμίσεις και περικοπές, κατ’ εντολή του τρίτου μνημονίου», σημειώνεται σε ανακοίνωση της Ομοσπονδίας των ναυτεργατών.
Από την πλευρά της, η Ένωση Προσωπικού Πρακτορείων Εφημερίδων Αθηνών επισημαίνει ότι «η απεργία πραγματοποιείται ενάντια στην κατάθεση του πολυνομοσχεδίου που φέρνει η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ, ενάντια στις αντεργατικές αλλαγές με την εμπόδιση της απεργίας και ενάντια στην πτώχευση των εργαζομένων, με τους 250 άνεργους του πρακτορείου «Ευρώπη», με εργασιακές συνθήκες μεσαίωνα, καθυστερήσεις μισθών και εντατικοποίηση στο πρακτορείο «Άργος».
Οι εργαζόμενοι, επισημαίνεται στην ανακοίνωση, υπερασπίζονται το δικαίωμά τους στην απεργία και διεκδικούν:
-πρόσληψη όλων των απολυμένων του πρακτορείου «Ευρώπη» στην «Άργος» ή σε όποια εταιρεία αναλάβει τη διανομή του Τύπου
-υπογραφή νέας Συλλογικής Σύμβασης Εργασίας στα πρακτορεία
-υπογραφή Εθνικής Γενικής Συλλογικής Σύμβασης και επαναφορά με νόμο του βασικού μισθού στα 751 ευρώ
-άμεση κατάργηση όλων των αντεργατικών νόμων
-απαγόρευση πλειστηριασμών σπιτιών των λαϊκών νοικοκυριών.
Σύμφωνα με την ανακοίνωση της Ένωσης Προσωπικού Πρακτορείων Εφημερίδων Αθηνών, η απεργία πραγματοποιείται ενάντια στην κατάθεση του πολυνομοσχεδίου που φέρνει η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ, ενάντια στις αντεργατικές αλλαγές με την εμπόδιση της απεργίας και ενάντια στην πτώχευση των εργαζομένων, με τους 250 άνεργους του πρακτορείου «Ευρώπη», με εργασιακές συνθήκες μεσαίωνα, καθυστερήσεις μισθών και εντατικοποίηση στο πρακτορείο «Άργος».
Οι εργαζόμενοι, επισημαίνεται στην ανακοίνωση, υπερασπίζονται το δικαίωμά τους στην απεργία και διεκδικούν:
πρόσληψη όλων των απολυμένων του πρακτορείου «Ευρώπη» στην «Άργος» ή σε όποια εταιρεία αναλάβει τη διανομή του Τύπου
υπογραφή νέας Συλλογικής Σύμβασης Εργασίας στα πρακτορεία
υπογραφή Εθνικής Γενικής Συλλογικής Σύμβασης και επαναφορά με νόμο του βασικού μισθού στα 751 ευρώ
άμεση κατάργηση όλων των αντεργατικών νόμων
απαγόρευση πλειστηριασμών σπιτιών των λαϊκών νοικοκυριών.
Ειδικότερα, το πολυνομοσχέδιο προβλέπει:
Περιορισμοί στο δικαίωμα απεργίας: Η αλλαγή αφορά τον κανόνα της απαρτίας στις γενικές συνελεύσεις των πρωτοβάθμιων σωματείων, όταν συγκαλούνται προκειμένου να ληφθεί απόφαση για απεργία. Το ισχύον πλαίσιο προβλέπει ότι στις σχετικές συνελεύσεις πρέπει να παρίσταται το 1/3 των οικονομικά τακτοποιημένων μελών. Με τη διάταξη το 1/3 αυξάνεται σε 1/2. Η απαρτία δεν υπολογίζεται στα εγγεγραμμένα μέλη, αλλά στα οικονομικά τακτοποιημένα, δηλαδή αυτά που έχουν πληρώσει τις συνδρομές τους. Η απόφαση για απεργία λαμβάνεται με σχετική πλειοψηφία των παρόντων μελών.
«Κόφτης» στα επιδόματα
Και μπορεί η κυβέρνηση να ξόρκιζε τον «κόφτη» για το 2018, ωστόσο το πολυνομοσχέδιο φέρνει «μαχαίρι» στα τρίτεκνα και πολύτεκνα επιδόματα, τα οποία και καταργούνται.
Αλλάζει δε άρδην ο τρόπος υπολογισμού για το επίδομα παιδιού, ενώ τίθενται εισοδηματικά κριτήρια.
Για τον καθορισμό των δικαιούχων οικογενειών προσδιορίζονται τρεις κατηγορίες ισοδύναμου οικογενειακού εισοδήματος, ως εξής: έως έξι χιλιάδες (6.000) ευρώ, από έξι χιλιάδες και ένα (6.001) ευρώ έως δέκα χιλιάδες (10.000) ευρώ, και από δέκα χιλιάδες και ένα (10.001) ευρώ έως δεκαπέντε χιλιάδες 15.000) ευρώ.
Για την πρώτη κατηγορία χορηγούνται:
α) εβδομήντα (70) ευρώ ανά μήνα για το πρώτο εξαρτώμενο τέκνο,
β) επιπλέον εβδομήντα (70) ευρώ ανά μήνα για το δεύτερο εξαρτώμενο τέκνο,
γ) επιπλέον εκατόν σαράντα (140) ευρώ ανά μήνα για το τρίτο και κάθε εξαρτώμενο τέκνο πέραν του τρίτου.
Για τη δεύτερη κατηγορία:
α) σαράντα δύο (42) ευρώ ανά μήνα για το πρώτο εξαρτώμενο τέκνο,
β) επιπλέον σαράντα δύο (42) ευρώ ανά μήνα για το δεύτερο εξαρτώμενο τέκνο,
γ) επιπλέον ογδόντα τέσσερα (84) ευρώ ανά μήνα για το τρίτο και κάθε εξαρτώμενο τέκνο πέραν του τρίτου.
Για την τρίτη κατηγορία:
α) είκοσι οκτώ (28) ευρώ ανά μήνα για το πρώτο εξαρτώμενο τέκνο,
β) επιπλέον είκοσι οκτώ (28) ευρώ ανά μήνα για το δεύτερο εξαρτώμενο τέκνο,
γ) επιπλέον πενήντα έξι (56) ευρώ ανά μήνα για το τρίτο και κάθε εξαρτώμενο τέκνο πέραν του τρίτου.
Ορίζεται ακόμη ότι το επίδομα παιδιού απαλλάσσεται από κάθε φόρο, τέλος, εισφορά ή κράτηση υπέρ του Δημοσίου ή τρίτου, συμπεριλαμβανομένης και της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης
Εργατικό ατύχημα
Σε περίπτωση εργατικού ατυχήματος, δεν επιβαρύνεται ο ασφαλιστικός φορέας του εργαζόμενου αλλά ο εργοδότης, εφόσον αυτός ευθύνεται επειδή επέδειξε δόλο ως προς την παραβίαση της κείμενης νομοθεσίας περί ασφάλειας και υγείας στην εργασία.
Πως στήνεται το «Ελληνικό Κτηματολόγιο»
Έναν νέο κεντρικό φορέα, το «Ελληνικό Κτηματολόγιο», προβλέπει το πολυνομοσχέδιο με τα προαπαιτούμενα.Σε αυτόν θα εντάσσονται κτηματολογικά γραφεία και υποθηκοφυλακεία, ενώ θα ισχύουν ενιαίοι κανόνες για καταχώριση στοιχείων και είσπραξη τελών.
Πιο αναλυτικά, με το σχέδιο νόμου προτείνεται η σύσταση ενός νέου δημόσιου και αυτοχρηματοδοτούμενου φορέα με την επωνυμία «Ελληνικό Κτηματολόγιο», υπό την εποπτεία του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, ο οποίος θα είναι αρμόδιος για την ολοκλήρωση των έργων κτηματογράφησης και για την καταχώριση και δημοσιότητα των δικαιωμάτων των πολιτών επί της ακίνητης περιουσίας. Μέχρι την έναρξη λειτουργίας του συστήματος του κτηματολογίου σε όλη την επικράτεια, ο νέος φορέας θα αναλάβει και την αρμοδιότητα της καταχώρισης των δικαιωμάτων βάσει του συστήματος υποθηκών και μεταγραφών, δηλαδή του έργου που επιτελείται μέχρι σήμερα από τα Υποθηκοφυλακεία.
Ο Φορέας ορίζεται ως καθολικός διάδοχος στη θέση της ΕΚΧΑ Α.Ε. Η κατάργηση των Υποθηκοφυλακείων, των Κτηματολογικών Γραφείων και των θέσεων, γίνεται σταδιακά εντός είκοσι τεσσάρων (24) μηνών. Στο νέο Φορέα συστήνονται ενενήντα δύο (92) οργανικές θέσεις Προϊσταμένων Κτηματολογικών Γραφείων και Υποκαταστημάτων τους. Όσοι από τους Υποθηκοφύλακες δεν υποβάλλουν αίτηση διορισμού στις θέσεις αυτές, επαναδιορίζονται ως δικηγόροι στο Πρωτοδικείο στο οποίο ήταν δικηγόροι πριν από το διορισμό τους ως Υποθηκοφύλακες ή διορίζονται ως συμβολαιογράφοι, σε κενή θέση στην έδρα του ειρηνοδικείου της περιφέρειας του εφετείου όπου υπηρετούσαν, εφόσον είχαν καταλάβει θέση υποθηκοφύλακα κατόπιν επιτυχίας τους σε σχετικό διαγωνισμό.
Συστήνεται ειδικό σώμα ελεγκτών στην υπηρεσία του οικονομικού εισαγγελέα για να εκτελεί έρευνες με εισαγγελική παραγγελία, χωρίς να παρακωλύεται ο υπόλοιπος φοροεισπρακτικός μηχανισμός της ΑΑΔΕ που είναι επιφορτισμένος με την είσπραξη των φόρων.
- Οδηγοί ΚΤΕΛ: Εισάγεται η υποχρεωτική ηλεκτρονική καταχώρηση στο πληροφοριακό σύστημα του Υπουργείου Εργασίας όλων των ανωτέρω στοιχείων, όπως ισχύει για το σύνολο των εργοδοτών.
Τι λέει η αιτιολογική έκθεση για τα καζίνο
Επενδύσεις σε νέα καζίνο επιχειρεί να προσελκύσει το υπουργείο Οικονομικών και για το σκοπό αυτό, με διάταξη στο πολυνομοσχέδιο, προβλέπει να δώσει και νέες άδειες κατασκευής και λειτουργίας καζίνο, με προτεραιότητα σε τουριστικές περιοχές της χώρας.
Ποιες είναι οι αλλαγές:
- Επανακαθορίζονται οι άδειες καζίνο και προστίθενται τρεις ακόμα, σε Κρήτη, Μύκονο και Σαντορίνη
- Καταργείται το εισιτήριο για τα νέα καζίνο και με προϋποθέσεις για τα υπάρχοντα και θεσμοθετείται για πολύ μεγάλους παίκτες η δυνατότητα χορήγησης πίστωσης (η πίστωση δεν μπορεί να είναι μικρότερη από 50.000 ευρώ)
- Δημιουργούνται δύο κατηγορίες Καζίνο, τα κλασσικού τύπου όπου οι δραστηριότητες πέραν του Καζίνο εξαντλούνται συνήθως σε εστιατόρια και καφετέριες και τα Καζίνο ευρέως φάσματος δραστηριοτήτων όπου υπάρχει πλήθος άλλων δραστηριοτήτων πέραν των εστιατορίων και των καφετεριών.
- Ανάλογα την κατηγορία η άδεια ισχύει για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα όπου για κλασικά είναι 10 έως 15 χρόνια και για τα ευρέως φάσματος 20 έως 30 χρόνια. Η ακριβής διάρκεια καθορίζεται στην άδεια και μπορεί να ανανεωθεί μία ή περισσότερες φορές
- Καθορίζονται οι όροι και οι προϋποθέσεις διεξαγωγής του πλειοδοτικού διαγωνισμού βάσει του οποίου θα γίνει η επιλογή του κατόχου νέας άδειας καζίνο και ο τρόπος υπαγωγής των υπαρχόντων καζίνο στο νέο καθεστώς
- Καθορίζεται ενιαία φορολογία για όλες τις εταιρείες που θα πάρουν νέα άδεια ή θα υπαχθούν στο νέο νόμο και συνδέεται άμεσα με το μέγεθος των επενδύσεων που θα πραγματοποιηθούν.
Με ποιο σκεπτικό δίνονται οι άδειες
Το σκεπτικό της μεταρρύθμισης αυτής της κυβέρνησης έχει στόχο την «μεγιστοποίηση των ωφελειών» από τη λειτουργία των Καζίνο, όπως τουλάχιστον αποτυπώνεται στην Αιτιολογική Έκθεση των διατάξεων που αφορούν στην «Αδειοδότηση και λειτουργία επιχειρήσεων καζίνο» (άρθρα 358-378 του πολυνομοσχεδίου):
«Ι. Επί της αρχής
(…)
Η αγορά των καζίνο στη χώρα μας ακολουθεί επί σειρά ετών πτωτική πορεία λόγω και της συρρίκνωσης του εθνικού προϊόντος και της οικονομικής κρίσης που διέρχεται η χώρα την τελευταία εννιαετία. Η κατάσταση αυτή έχει επιφέρει απώλειες σε επίπεδο εσόδων των επιχειρήσεων καζίνο, καθώς και σημαντικά προβλήματα στη ρευστότητα και την κεφαλαιακή τους διάρθρωση, ως επακόλουθο της μείωσης των εισοδημάτων των επισκεπτών, οι οποίοι κατά κύριο λόγο είναι ημεδαποί. Κατ’ αποτέλεσμα, προκαλείται, αντίστοιχα, σημαντική απώλεια εσόδων για το Δημόσιο. Οι υψηλοί συντελεστές συμμετοχής του Ελληνικού Δημοσίου στα έσοδα των καζίνο σε συνδυασμό με την μείωση των εσόδων τους θέτουν σε κίνδυνο τη βιωσιμότητα των επιχειρήσεων καζίνο, αφού αυτές αντιμετωπίζουν δυσκολίες να αντιμετωπίσουν τις οικονομικές τους υποχρεώσεις. Τούτο θέτει, ακολούθως, σε κίνδυνο χιλιάδες θέσεων εργασίας.
Κρίνεται, λοιπόν, απαραίτητος ο εκσυγχρονισμός του θεσμικού πλαισίου λειτουργίας των καζίνο, που θα επιτρέψει τον προσανατολισμό τους σε ένα νέο μοντέλο ανάπτυξης, που θα επιτρέπει την έντονη διασύνδεση της αγοράς των καζίνο με τον τουρισμό. Η διασύνδεση αυτή θα επιτρέψει την αύξηση της επισκεψιμότητας, την ενίσχυση των εσόδων, την επιστροφή σε κερδοφόρα αποτελέσματα και εν τέλει τη διαμόρφωση των απαιτούμενων λειτουργικών ροών που θα καταστήσει δυνατή την αντιμετώπιση των συσσωρευμένων υποχρεώσεων και την ενίσχυση της βιωσιμότητας των καζίνο.
Από τη μεταρρύθμιση αυτή προσδοκόνται ωφέλειες από την ενίσχυση των δημοσίων εσόδων, τη βελτίωση της επιχειρηματικής δραστηριότητας, την αναβάθμιση των υποδομών, την οικονομική ανάπτυξη των περιοχών στις οποίες θα λειτουργούν καζίνο. Η αναμόρφωση του ρυθμιστικού πλαισίου αφορά τόσο την εποπτεία επί των καζίνο, όσο και το φορολογικό τους καθεστώς, ώστε πέρα από την απαραίτητη για οιαδήποτε επένδυση ασφάλεια δικαίου, να υφίστανται και οι κατάλληλες συνθήκες μακροπρόθεσμου οικονομικού σχεδιασμού.
Η προτεινόμενη μείωση των συντελεστών συμμετοχής του Ελληνικού Δημοσίου στα μικτά κέρδη των επιχειρήσεων καζίνο, κατά ενιαίο τρόπο, ως κίνηση η οποία θα βοηθήσει τις εν λόγω επιχειρήσεις προς την κατεύθυνση ανάπτυξης της αγοράς και αντιμετώπισης των σύγχρονων προκλήσεών της, θα επιφέρει τελικά σημαντική ενίσχυση των δημοσίων εσόδων, βάζοντας ταυτόχρονα ένα τέλος στην ετερογένεια και την πολυπλοκότητα που χαρακτηρίζει τις υποχρεώσεις των καζίνο ως προς τη συμμετοχή του Ελληνικού Δημοσίου στα μικτά κέρδη των παιγνίων έως σήμερα.
Η μεγιστοποίηση των ωφελειών που προέρχονται από τα καζίνο, συνδέεται άρρηκτα με την επιδίωξη μεγιστοποίησης της ανταγωνιστικότητας των επιχειρήσεων καζίνο τόσο μεταξύ τους, όσο κυρίως ως προς τις αντίστοιχες επιχειρήσεις που λειτουργούν σε άλλα κράτη, ιδίως της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Άλλωστε, η αγορά των καζίνο παγκοσμίως αποτελεί έναν από τους βασικούς πυλώνες της επίγειας αγοράς των τυχερών παιγνίων, αντιπροσωπεύοντας σημαντικό τμήμα των σχετικών εσόδων.
Στο πλαίσιο αυτό, κρίνεται αναγκαίο να συνδεθεί η αγορά καζίνο με τον ευρύτερο τομέα του τουρισμού, ώστε να καταστεί περισσότερο ελκυστική για επενδύσεις και ακολούθως να έχει θετικές επιδράσεις για την οικονομία, λαμβανομένων υπόψη τόσο των συσχετισμών εντός της αγοράς, όσο και των προστατευτέων συμφερόντων των πολιτών, αλλά και τρίτων, υποψήφιων επενδυτών.
Το μοντέλο του καζίνο ευρέος φάσματος δραστηριοτήτων κρίνεται ιδανικό για την επίτευξη του ανωτέρω σκοπού, καθώς συνδυάζει εγκαταστάσεις υψηλών προδιαγραφών, υπηρεσίες ψυχαγωγίας (συμπεριλαμβανομένων των παιγνίων) και πολιτισμού, εμπορικά καταστήματα και πολυτελή ξενοδοχεία, στοιχεία οποία καθίστανται ελκυστικά τόσο για επισκέπτες από το εσωτερικό, όσο και από το εξωτερικό. Επισημαίνεται δε πως, παρότι ο χώρος εγκατάστασης καζίνο εντός ενός ολοκληρωμένου τύπου καζίνο ευρέος φάσματος δραστηριοτήτων δεν καταλαμβάνει μεγάλο χώρο ως προς το σύνολο, λειτουργεί ως βασική πηγή δημιουργίας εσόδων, καθώς είναι πόλος έλξης επισκεπτών και εν τέλει επενδύσεων, αφού τα καζίνο λειτουργούν ως συνδετικό στοιχείο με τον χώρο της ευρύτερης ψυχαγωγίας και διασκέδασης.
Το νομοσχέδιο επιχειρεί τη συνολική και σφαιρική αντιμετώπιση των υφισταμένων ζητημάτων και στοχεύει την ισορροπημένη εξυπηρέτηση σειράς σκοπών δημοσίου συμφέροντος. Η αναμόρφωση και εκσυγχρονισμός του ρυθμιστικού πλαισίου της αγοράς με τη δημιουργία ανταγωνιστικού σε πανευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο περιβάλλοντος κατάλληλου και ελκυστικού για την προσέλκυση επενδύσεων προς όφελος της ελληνικής οικονομίας και των δημοσιονομικών μεγεθών και για την ανάπτυξη νέου κλάδου ψυχαγωγικών και τουριστικών υπηρεσιών, που θα απευθύνονται σε ξένους κυρίως καταναλωτές, υψηλού εισοδήματος, συνδυάζεται με ουσιαστικά μέτρα για την αδειοδότηση των επιχειρήσεων καζίνο και την αυστηρή εποπτεία τους κατά τη διάρκεια λειτουργίας τους, προς διασφάλιση της απαραίτητης και αποτελεσματικής εποπτείας της αγοράς των καζίνο και της δραστηριότητας καθενός καζίνο ξεχωριστά, έτσι ώστε να προστατευθούν στο μέγιστο βαθμό οι καταναλωτές από τους κινδύνους που ως εκ της φύσεώς τους προκαλούν τα τυχερά παίγνια.
Το νομοσχέδιο εισάγει ρυθμίσεις για την ενίσχυση της αποτελεσματικότητας της εποπτείας των επιχειρήσεων καζίνο, έτσι ώστε να προλαμβάνονται παραβατικές συμπεριφορές, που προκαλούν τον εθισμό των ιδιωτών με τη συμμετοχή τους σε τυχερά παίγνια, αλλά και η αλλοίωση των χαρακτηριστικών των περιοχών στις οποίες εγκαθίστανται καζίνο. Η θέσπιση υποχρεώσεων διαφάνειας, οργάνωσης και εσωτερικού ελέγχου αποτελούν σημαντικό μέρος των νέων διατάξεων.
Οι παραπάνω στόχοι επιδιώκονται λαμβανομένων ιδιαιτέρως υπόψη των τελευταίων νομοθετικών και νομολογιακών εξελίξεων στην Ευρωπαϊκή Ένωση, ιδίως σε θέματα ελεύθερης λειτουργίας της εσωτερικής αγοράς και, σχετικώς, πρόσβασης στην αγορά καζίνο, καθώς και παραχώρησης δικαιωμάτων, που είναι δεσμευτικοί για τον Έλληνα νομοθέτη και επιβάλλουν την τροποποίηση του ισχύοντος πλαισίου προς εναρμόνιση με το ενωσιακό δίκαιο.
Η εναρμόνιση του ρυθμιστικού πλαισίου της αγοράς καζίνο με τις σύγχρονες επιταγές του ενωσιακού δικαίου περί ανοίγματος της αγοράς υπηρεσιών στον ανταγωνισμό, σύμφωνα με τις επιταγές του δικαιώματος ελεύθερης ανάπτυξης οικονομικής δραστηριότητας και της βασικής ελευθερίας παροχής υπηρεσιών, που έχει κριθεί με σειρά αποφάσεων του ΔΕΕ ότι ισχύουν και στον τομέα των τυχερών παιγνίων, σε συνδυασμό με τα νέα αποτελεσματικά ουσιαστικά μέτρα εποπτείας των επιχειρήσεων καζίνο που εισάγονται, αναμένεται να οδηγήσουν σε προσέλκυση επενδύσεων και στη βελτίωση των συνθηκών ανταγωνισμού στην αγορά των καζίνο.
Στο πλαίσιο σεβασμού των ανωτέρω δικαιωμάτων και ελευθεριών, με τις νέες διατάξεις προβλέπεται ακριβής πλέον καθορισμός της χρονικής διάρκειας των αδειών λειτουργίας επιχείρησης καζίνο, ύστερα από αξιολόγηση σειράς κριτηρίων στα οποία συμπεριλαμβάνεται ο εκτιμώμενος αναγκαίος χρόνος για την απόσβεση των επενδύσεων που πραγματοποιούνται, η οποία θα κυμαίνεται για τις επιχειρήσεις καζίνο κατηγορίας απλού τύπου ανάμεσα σε δέκα και δεκαπέντε έτη, ενώ για τις επιχειρήσεις καζίνο κατηγορίας καζίνο ευρέος φάσματος δραστηριοτήτων ανάμεσα σε είκοσι και τριάντα έτη. Στο ίδιο πνεύμα και σε συμφωνία με τις επιταγές του ενωσιακού δικαίου, η αποκλειστικότητα δραστηριοποίησης στη γεωγραφική περιοχή που ορίζεται στην άδεια λειτουργίας προβλέπεται μόνο ως δυνατότητα η οποία συνδέεται με την καταβολή ανταλλάγματος και μέσω μηχανισμού εξισορρόπησης ωφελειών που ορίζονται στο νόμο».
Οι 10+1 αλλαγές στη φορολογία
Έντεκα σημαντικές αλλαγές στην φορολογία προβλέπει το πολυνομοσχέδιο που κατατέθηκε στη Βουλή, το οποίο μεταξύ άλλων περιλαμβάνει διατάξεις με τις οποίες γίνεται ευνοϊκότερο το καθεστώς των φορολογικών προστίμων για τους φορολογούμενους, που υποβάλλουν εκπρόθεσμες τροποποιητικές δηλώσεις.
Ειδικότερα, προβλέπεται:
1) Καταργείται η επιβολή φόρου 2% επί της αξίας του οχήματος κατά τη μεταβίβαση, για όσα οχήματα κυκλοφόρησαν πριν τις 30.09.2010.
2) Καταργείται η πίστωση του εταιρικού φόρου, στα μερίσματα που εισπράττουν οι δικαιούχοι/μέτοχοι, για σκοπούς ίσης μεταχείρισης με τους δικαιούχους/μετόχους άλλων εταιρειών.
Η πίστωση του εταιρικού φόρου είχε προβλεφθεί κατά το παρελθόν, γιατί τα μερίσματα προστίθεντο στα λοιπά εισοδήματα του δικαιούχου/μετόχου και φορολογούνταν με την υψηλή κλίμακα φορολογίας εισοδήματος. Ωστόσο, τα τελευταία χρόνια τα μερίσματα φορολογούνται με ευνοϊκότερο τρόπο, ήτοι με συντελεστή 10% (15% από 1.1.2017), και επομένως απαιτείται προσαρμογή των διατάξεων στα νέα δεδομένα, αφού ο κύριος λόγος που προέβλεπε την πίστωση του εταιρικού φόρου έχει προ πολλού εξαλειφθεί.
3) Χρηματοδοτική μίσθωση αγροτικών εκτάσεων. Καταργείται η απαλλαγή από το φόρο μεταβίβασης και υπεραξίας, της αγοραπωλησίας αγροτικών εκτάσεων από εταιρείες χρηματοδοτικής μίσθωσης, αφού το κίνητρο είναι ανενεργό τουλάχιστον την τελευταία δεκαετία.
4) Προστασία περιβάλλοντος στα νησιά του Αιγαίου (ν.3201/2003) - (άρθρο 356 σ/ν): Καταργείται η παροχή χρηματικής αποζημίωσης για την ολική ή μερική κατεδάφιση κτηρίων σε νησιά του Αιγαίου, δεδομένου ότι το κίνητρο ουδέποτε εφαρμόστηκε από το 2003 (έτος ψήφισης του νόμου), αφού δεν είχαν εκδοθεί οι σχετικές Υπουργικές Αποφάσεις.
Άλλωστε, για τα νησιά του Αιγαίου εξετάζεται η παροχή κινήτρων που να ανταποκρίνονται στις σύγχρονες ανάγκες, όπως π.χ. το μεταφορικό ισοδύναμο.
5) Γεράνι και Μεταξουργείο: Καταργείται η έκπτωση φόρου για δαπάνες αποκατάστασης κτηρίων σε αυτές τις δυο περιοχές, δεδομένου ότι το κίνητρο ουδέποτε εφαρμόστηκε από το 2011 (έτος ψήφισης του νόμου), αφού δεν είχαν εκδοθεί οι σχετικές Υπουργικές Αποφάσεις.
6) Κεφαλαιοποίηση Αποθεματικών εισηγμένων Α.Ε. (ν.1892/1990) - (άρθρο 355 σ/ν): Οι διατάξεις ενσωματώνονται στον Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος (ν.4172/2013) και διατηρείται η αυτοτελής φορολόγηση των αποθεματικών μέχρι τις 31.12.2020, ως εξής:
1.1.2018 - 31.12.2018 = παραμένει στο 5%
1.1.2019 - 31.12.2019 = 10%
1.1.2020 - 31.12.2020 = 20%
7) Κεφαλαιοποίηση Αποθεματικών μη-εισηγμένων Α.Ε. και Ε.Π.Ε. (ν.1473/1984) - (άρθρο 355 σ/ν): Οι διατάξεις ενσωματώνονται στον Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος (ν.4172/2013) και διατηρείται η αυτοτελής φορολόγηση των αποθεματικών μέχρι τις 31.12.2020, ως εξής:
1.1.2018 - 31.12.2019 = παραμένει στο 10%
1.1.2020 - 31.12.2020 = 20%
8) Για τα φυσικά και νομικά πρόσωπα, που προβαίνουν σε νέα έναρξη εργασιών ως υποκείμενα στον φόρο προστιθέμενης αξίας, και ο Αριθμός Φορολογικού Μητρώου τους είχε ανασταλεί, κατά την άσκηση προηγούμενης δραστηριότητας επιχειρηματικού περιεχομένου, απαιτείται η κατάθεση εγγύησης. Το ύψος της εγγύησης προσδιορίζεται λαμβάνοντας υπόψη το ύψος της φοροδιαφυγής, τον λόγο της αναστολής, και την τυχόν υποτροπή, με ελάχιστο ποσό εγγύησης τα δεκαπέντε χιλιάδες (15.000) ΕΥΡΩ.
9)Ιδρύεται το ΣΔΟΕ των Οικονομικών Εισαγγελέων με το όνομα Διεύθυνση Ερευνών Οικονομικού Εγκλήματος.
Η Διεύθυνση αυτή, η οποία θα τελεί υπό την εποπτεία του Εισαγγελέα Οικονομικού Εγκλήματος, έρχεται να εξυπηρετήσει ένα διττό στόχο:
Αφενός την αποσυμφόρηση της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (Α.Α.Δ.Ε.) από ένα μεγάλο όγκο εισαγγελικών υποθέσεων και αφετέρου, τη συγκέντρωση υποθέσεων υψηλής φοροδιαφυγής σε μία υπηρεσία κάτω από την εποπτεία και την καθοδήγηση του Εισαγγελέα Οικονομικού Εγκλήματος, η οποία θα αποτελέσει σημαντικό παράγοντα στο στόχο της φορολογικής συμμόρφωσης και της καταπολέμησης του οικονομικού εγκλήματος.
Αντικείμενο της Υπηρεσίας θα είναι η διενέργεια ερευνών και λοιπών προανακριτικών πράξεων για την εξακρίβωση τέλεσης σημαντικών φορολογικών εγκλημάτων αλλά και λοιπών οικονομικών εγκλημάτων που σχετίζονται με τα φορολογικά αδικήματα (π.χ. ξέπλυμα βρώμικου χρήματος, απάτη, διαφθορά κ.λ.π.). Η υπηρεσία θα στελεχωθεί από 135 ελεγκτές και τα αποτελέσματα των ελέγχων της δεν θα είναι δεσμευτικά για τη ΑΑΔΕ. Η τελευταία θα μπορεί αλλά με αιτιολόγηση να μην τα αποδέχεται και να μην επιβάλλει πρόστιμα.
10) Ο φορολογούμενος αποκτά τη δυνατότητα να υποβάλλει εκπρόθεσμη ή τροποποιητική φορολογική δήλωση μέχρι την κοινοποίηση του προσωρινού διορθωτικού προσδιορισμού φόρου, και όχι μέχρι την έκδοση της εντολής ελέγχου, όπως ισχύει έως σήμερα.
Με αυτόν τον τρόπο, αφενός η φορολογική διοίκηση συμμορφώνεται με την πρόσφατη Απόφαση του ΣτΕ (ΣτΕ 1364/2017), σύμφωνα με την οποία δεν μπορεί να είναι άγνωστο το χρονικό όριο εντός του οποίου ο πολίτης έχει τη δυνατότητα να ασκήσει τα δικαιώματά του, όπως είναι η έκδοση της εντολής ελέγχου, και αφετέρου ενθαρρύνεται η οικειοθελής συμμόρφωση των πολιτών προς τις φορολογικές τους υποχρεώσεις.
Ως προς τις επιβαλλόμενες κυρώσεις, αυτές διαφέρουν ανάλογα με το στάδιο στο οποίο βρίσκεται ο έλεγχος, έτσι ώστε να είναι αυστηρότερες για τους πολίτες που υποβάλλουν εκπρόθεσμη ή τροποποιητική δήλωση, γνωρίζοντας ότι ελέγχονται, σε σχέση με αυτούς που υποβάλλουν δήλωση συνεπεία παράλειψης ή λάθους.
Με την προτεινόμενη ρύθμιση, επιτυγχάνεται η ταχύτερη είσπραξη των φόρων, αφού αποφεύγονται χρονοβόρες διαδικασίες και διοικητικές ή δικαστικές αμφισβητήσεις, ενώ παράλληλα παρέχεται μείωση του ύψους των κυρώσεων, οι οποίες περιορίζονται στο 60% των αρχικώς προσδιορισθέντων, υπό την προϋπόθεση ότι η εξόφληση της σχετικής οφειλής θα γίνει εντός 30 ημερών.
11) Για δηλώσεις που υποβάλλονται μετά την κοινοποίηση της εντολής ελέγχου ή της πρόσκλησης παροχής πληροφοριών και μέχρι την κοινοποίηση του προσωρινού προσδιορισμού φόρου, εφαρμόζονται οι κυρώσεις του Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας (ν. 4174/2013), αντί των πρόσθετων φόρων του ν. 2523/1997, εφόσον αυτές συνεπάγονται επιεικέστερη μεταχείριση του πολίτη, όπως αυτό προσφάτως θεσπίσθηκε με τον ν. 4509/2017. Με τις προτεινόμενες διατάξεις της παραγράφου 2 του άρθρου 401, δίνεται η δυνατότητα στον πολίτη να αποδεχτεί εκδοθείσες πράξεις διορθωτικού προσδιορισμού φόρου, με μείωση μόνο των προστίμων ή των πρόσθετων φόρων στο 60% αυτού και όχι του κυρίου φόρου, εφόσον η οφειλή εξοφληθεί εντός 30 ημερών από την κοινοποίηση της πράξης του προσδιορισμού φόρου.
Η ρύθμιση καταλαμβάνει και εκκρεμείς υποθέσεις ενώπιον της Διεύθυνσης Επίλυσης Διαφορών ή των Δικαστηρίων, σύμφωνα και με τις προσφάτως θεσπισθείσες διατάξεις του ν. 4509/2017.