Η «επόμενη μέρα», οι τράπεζες κι η πιστοληπτική γραμμή στήριξης
27/12/17, 06:45
Μήπως ξέρει κάτι για τον ερχόμενο Αύγουστο, το οποίο οι υπόλοιποι αγνοούν;
Υπενθυμίζεται πως ο διοικητής της ΤτΕ Γιάννης Στουρνάρας τάχθηκε υπέρ της υιοθέτησης ενός προληπτικού προγράμματος μετά τη λήξη του τρέχοντος Μνημονίου.
Δίχως την προληπτική πιστωτική γραμμή, οι τράπεζες θα δυσκολευτούν να δίνουν τα ομόλογα τους, ως εγγύηση, έτσι ώστε να δανείζονται από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα.
Για όσους ξέρουν, είτε έχουν ασχοληθεί είτε έχουν θεσμική ευθύνη για την οικονομία, το ζήτημα είναι τεράστιο. Μπορεί η Ελλάδα να βγει στις αγορές μετά τον Αύγουστο του 2018 και να καλύπτει με ικανοποιητικά επιτόκια τις χρηματοδοτικές της ανάγκες, τις ανάγκες για την αναχρηματοδότηση του χρέους, για τα χρεολύσια και τις λήξεις δανείων χωρίς να υπάρχει μία… «πλάτη», μία στήριξη, μία πιστωτική γραμμή, η οποία να δίνει το μήνυμα στην αγορά ότι η χώρα δεν είναι μόνη, αλλά έχει τη στήριξη της Ευρωζώνης και τη στήριξη του ESM, του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας;
Η κυβέρνηση τονίζει ότι οι αγορές ήδη έχουν αρχίσει να εμπιστεύονται την Ελλάδα, επικαλούμενη το ράλι των ελληνικών ομόλογων.
Το θέμα είναι, τι ακριβώς θα συμβεί, όταν θα πας να πάρεις για πρώτη φορά πραγματικά λεφτά από την αγορά, όχι δευτερογενώς. Οι οίκοι αξιολόγησης έχουν την Ελλάδα ακόμη έξι επίπεδα κάτω από το επίπεδο, το οποίο θεωρείται επενδυτικό.
Αξίζει επίσης να επισημανθεί ότι έχει πολύ μεγάλη σημασία όχι μόνο η απόδοση, αλλά και το spread, δηλαδή η απόσταση που έχουμε από τα γερμανικά ομόλογα. Η αλήθεια είναι ότι και τα spreads υποχωρούν, αλλά είναι μεγαλύτερα σε σύγκριση με την προ κρίσης εποχή, διότι έχει αποκλιμακωθεί πάρα πολύ και η απόδοση του ομολόγου, που είναι ομόλογο βάσης. Η Γερμανία κάποιες στιγμές δανείζεται ακόμη και με αρνητικό επιτόκιο.
Αυτό που τεχνικά προκύπτει, ως πρόβλημα και ανησυχεί την ΕΚΤ και την ΤτΕ, είναι ότι εάν δεν υπάρχει μία προληπτική πιστωτική γραμμή, τότε δεν έχεις τη στήριξη των μηχανισμών της Ευρωζώνης. Οι τράπεζες θα «καταφύγουν» στον ELA, στο μηχανισμό της Τράπεζας της Ελλάδος που έχει μεγαλύτερο επιτόκιο. Επίσης γεννάται το ερώτημα, εάν χωρίς αυτόν το μηχανισμό στήριξης θα επωφεληθούμε από την τελευταία φάση του περιβόητου QE, της ποσοτικής διευκόλυνσης που εφαρμόζει εδώ και χρόνια η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα με πάρα πολύ καλά αποτελέσματα για την οικονομία της Ευρωζώνης;
Τα δύο εργαλεία
Το ερώτημα που τίθεται εκ των πραγμάτων, είναι ποιο από τα δύο εργαλεία προληπτικής χρηματοδότησης που προβλέπει το καταστατικό του ESM, θα χρησιμοποιηθεί στην περίπτωση της Ελλάδας:
- Η κυβέρνηση (όπως και η κυβέρνηση Σαμαρά, το 2014) είναι σαφές ότι προτιμά το χρηματοδοτικό εργαλείο PCCL: Precautionary Conditioned Credit Line. Αυτή η προληπτική χρηματοδοτική γραμμή προσφέρεται από τον ESM, βάσει του καταστατικού, σε χώρες που έχουν πρόσβαση στις αγορές, το χρέος τους έχει κριθεί ως βιώσιμο και έχουν ολοκληρώσει την εφαρμογή προγραμμάτων δημοσιονομικής προσαρμογής. Η PCCL μπορεί να αξιοποιείται για 12 μήνες για συμπληρωματικό δανεισμό, εάν αυτό κρίνεται σκόπιμο, λόγω των συνθηκών στις αγορές και δεν προβλέπεται επιβολή πρόσθετων όρων ή εφαρμογή νέων μέτρων υπό επιτήρηση.
- Το δεύτερο χρηματοδοτικό εργαλείο είχε προσφερθεί και στην κυβέρνηση Σαμαρά το 2014 και ο Β. Σόιμπλε σχεδιάζει να το προσφέρει και στην κυβέρνηση Τσίπρα. Πρόκειται για το ECCL (Enhanced Conditions Credit Line), που, όπως φαίνεται και από την ονομασία του, προβλέπει ενισχυμένους όρους για την παροχή χρηματοδοτικής υποστήριξης. Ειδικότερα, αν η κυβέρνηση υποχρεωθεί να το χρησιμοποιήσει, θα πρέπει να συνομολογήσει ένα νέο μνημόνιο με τους Θεσμούς των δανειστών, 12μηνης διάρκειας, το οποίο θα εφαρμοσθεί με «κλασικές» διαδικασίες επιτήρησης από την τρόικα. Ένας λόγος που ο Α. Σαμαράς είχε προτιμήσει να μην κλείσει την τελευταία αξιολόγηση του δεύτερου προγράμματος ήταν ακριβώς αυτός: θα ήταν υποχρεωμένος να διαπραγματευθεί ένα νέο πρόγραμμα. Υπενθυμίζεται ότι στις 10 Νοεμβρίου, παρά την προσπάθεια της τότε κυβέρνησης να ενταχθεί στο PCCL (αυτός ήταν και ο λόγος που είχε σπεύσει να προχωρήσει σε εκδόσεις ομολόγων την άνοιξη του 2014), το Eurogroup είχε αποφασίσει ότι το κατάλληλο χρηματοδοτικό εργαλείο για την Ελλάδα ήταν το ECCL.
