Γιατί όλοι οι δρόμοι μετά το 2018 οδηγούν σε νέο μνημόνιο
Τί θα συμβεί μετά την λήξη του τρίτου Μνημονίου τον Αύγουστο του 2018, η Ελλάδα θα πορεύεται ελεύθερη με τεράστιο ρίσκο, δανειζόμενη με υψηλά επιτόκια ή θα απαιτηθεί μια νέα πιστωτική γραμμή, που ουσιαστικά θα οδηγήσει σε νέο μνημόνιο;
Σύμφωνα με πληροφορίες, στο Μαξίμου στήνουν το νέο αφήγημα, το οποίο ο πρωθυπουργός θα το «διαφημίζει» στην επερχόμενη ΔΕΘ, διαμηνύοντας πως η Ελλάδα θα μπορέσει μετά τον Αύγουστο του 2018 να επιτύχει μία καθαρή έξοδο από το μνημόνιο, με αποκλειστικό χρηματοδότη τις αγορές.
Όμως κανείς δεν πιστεύει σε… θαύματα και είναι σίγουρο ότι θα χρειαστεί ένας προληπτικός μηχανισμός χρηματοδότησης, που θα μας προστατεύει από τον κίνδυνο της άντλησης δανεισμού με υπερβολικά υψηλά επιτόκια ή και τον αποκλεισμό της χώρας από την αγορά ομολόγων, στη χειρότερη περίπτωση.
Ο σχεδιασμός, που έχει ήδη γίνει από τον ESM, προβλέπει ότι τα κεφάλαια του τρίτου μνημονίου που δεν θα απορροφηθούν από την Ελλάδα ως τη λήξη του προγράμματος, τα οποία υπολογίζεται ότι μπορεί να φθάσουν τα 30 δισ. ευρώ, θα αξιοποιηθούν για αυτή την προληπτική χρηματοδοτική γραμμή, χωρίς να χρειασθεί να εγκριθεί από τις κυβερνήσεις της Ευρωζώνης ένα νέο δάνειο.
Τα δύο βασικά εργαλεία προληπτικής χρηματοδότησης, που προβλέπει το καταστατικό του ESM, είναι:
- PCCL: Precautionary Conditioned Credit Line. Αυτή η προληπτική χρηματοδοτική γραμμή προσφέρεται από τον ESM, βάσει του καταστατικού, σε χώρες που έχουν πρόσβαση στις αγορές, το χρέος τους έχει κριθεί ως βιώσιμο και έχουν ολοκληρώσει την εφαρμογή προγραμμάτων δημοσιονομικής προσαρμογής. Η PCCL μπορεί να αξιοποιείται για 12 μήνες για συμπληρωματικό δανεισμό, εάν αυτό κρίνεται σκόπιμο, λόγω των συνθηκών στις αγορές και δεν προβλέπεται επιβολή πρόσθετων όρων ή εφαρμογή νέων μέτρων υπό επιτήρηση.
- ECCL (Enhanced Conditions Credit Line), που, όπως φαίνεται και από την ονομασία του, προβλέπει ενισχυμένους όρους για την παροχή χρηματοδοτικής υποστήριξης. Ειδικότερα, αν η κυβέρνηση υποχρεωθεί να το χρησιμοποιήσει, θα πρέπει να συνομολογήσει ένα νέο μνημόνιο, 12μηνης διάρκειας, το οποίο θα εφαρμοσθεί με «κλασικές» διαδικασίες επιτήρησης από την τρόικα.
Το καλύτερο σενάριο θα ήταν να είχε λυθεί το θέμα της βιωσιμότητας του ελληνικού χρέους, που θα οδηγούσε την Ελλάδα στις αγορές ομολόγων και στην ένταξη της στην προληπτική χρηματοδοτική γραμμή PCCL, γεγονός που θα αποτελούσε «ασπίδα», χωρίς να απαιτείται νέο μνημόνιο με σκληρούς όρους.
Με τα σημερινά δεδομένα, όλα δείχνουν ότι μετά το μνημόνιο θα έρθει… νέο μνημόνιο, θα δούμε …τούνελ, στο βάθος του σημερινού τούνελ.