Τα αυξημένα επιτόκια «χτύπησαν» και την ίδια την ΕΚΤ
23/02/23, 16:52
Το τίμημα της ίδιας της νομισματικής της πολιτικής «πληρώνει» η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, η οποία για πρώτη φορά εδώ και 15 χρόνια δεν κατάφερε να εγγράψει κέρδη το 2022, λόγω των σημαντικών ζημιών που υπέστησαν οι επενδύσεις της κυρίως σε ομόλογα.
Οι τριγμοί στις αγορές μετά την ανοδική πορεία των επιτοκίων δεν άφησαν αλώβητη ούτε τις μεγάλες κεντρικές τράπεζες διεθνώς, συμπεριλαμβανομένης και της ΕΚΤ, το χαρτοφυλάκιο της οποίας υπέστη ζημιές από τις επενδύσεις σε ομόλογα αλλά και σε δολάριο.
Είναι χαρακτηριστικό πως δίχως την κάλυψη των προβλέψεων που είχε «χτίσει» τα προηγούμενα χρόνια, οι ετήσιες ζημιές για την ΕΚΤ θα ξεπερνούσαν το 1,6 δισ. ευρώ. Για το λόγο αυτό αναγκάστηκε να διαγράψει την καταβολή του μερίσματος που συνήθως καταβάλει στις εθνικές κεντρικές τράπεζες των κρατών μελών της Ευρωζώνης. Τα μερίσματα αυτά, ύψους 5,8 δισ. ευρώ από το 2018, συνήθως μεταφέρονται από τις κεντρικές τράπεζες στα ταμεία των κυβερνήσεων των κρατών μελών.
Απώλειες για τα εθνικά ταμεία
Το τελευταίο είναι ένας ακόμη επιβαρυντικός παράγοντας για τα οικονομικά των κρατών μελών σε μια περίοδο ισχνών αγελάδων συμβάλλοντας στην αύξηση των δημοσίων ελλειμμάτων και επηρεάζοντας τη δημοσιονομική πολιτική των κυβερνήσεων.
Οι συνέπειες από την αύξηση των επιτοκίων που αυξάνουν και το κόστος εξυπηρέτησης των καταθέσεων αναμένεται, άλλωστε, να επεκταθούν και τη φετινή χρονιά, καθώς η πορεία σύσφιγξης της νομισματικής πολιτικής θα συνεχιστεί. Είναι δε, εύλογο πως η πίεση αυτή δεν περιορίζεται μόνο στην ΕΚΤ αλλά και στις περισσότερες εθνικές κεντρικές τράπεζες, αρκετές από τις οποίες –πιο πρόσφατα της Ολλανδίας και του Βελγίου- εξέδωσαν προειδοποιήσεις για πολύ μεγάλες ζημιές αναζωπυρώνοντας τη συζήτηση για τα αποτελέσματα της πολύ επιθετικής αύξησης των επιτοκίων.
Πιέσεις προς τις κεντρικές τράπεζες
Σύμφωνα με εκτίμηση του think tank Centre for European Policy Studies, οι κεντρικές τράπεζες της Ευρωζώνης, συμπεριλαμβανομένης και της ΕΚΤ, θα υποστούν ζημιές ύψους περίπου 600 δισ. ευρώ από τις απώλειες που θα καταγράψουν από τις επενδύσεις τους σε κυβερνητικά ομόλογα, εφόσον τα επιτόκια ανέβουν έως και το 3% και παραμένουν στα επίπεδα αυτά για μια εξαετία.
Ειδικά για την ΕΚΤ, ο Φρέντερικ Ντουκροζέτ της Pictet Wealth Management προβλέπει ζημιές ύψους 90 δισ. ευρώ από τη διαφορά που θα προκύψει από τα αυξημένα επιτόκια που καταβάλλει προς τις εθνικές κεντρικές τράπεζες και τους τόκους που θα αποκομίσει από τα ομόλογα που διαθέτει, το διάστημα 2023 και 2024. Αν και το ποσό αυτό μπορεί να είναι μικρότερο αν προχωρήσει σχετικά γρήγορα σε αντιστροφή της νομισματικής της πολιτικής και αποφασίσει την πρώτη μείωση των επιτοκίων, μέσα στην επόμενη χρονιά.
Η ΕΚΤ είχε η ίδια υπολογίσει πως η αξία των ομολόγων που διαθέτει στον ισολογισμό της, μετά τα προγράμματα στήριξης των προηγουμένων ετών, έφτανε τα 457,3 δισ. ευρώ στα τέλη Δεκεμβρίου.
Θυμίζουμε πως η ΕΚΤ έχει να παρουσιάσει μηδενικά κέρδη και να μην διανέμει μέρισμα προς τις εθνικές κεντρικές τράπεζες από το 2007, ενώ την τελευταία φορά που κατέγραψε ετήσιες ζημιές ήταν το 2004, λόγω των έντονων κλυδωνισμών στις διεθνείς αγορές συναλλάγματος και την τότε ραγδαία ανατίμηση του ευρώ.
Αξίζει να σημειωθεί, πάντως, ότι οι απώλειες αυτές δεν θα επηρεάσουν τη χάραξη της νομισματικής πολιτικής από το συμβούλιο της ΕΚΤ.
