«Κλειδί» για το νέο Σύμφωνο Σταθερότητας τα μεσοπρόθεσμα δημοσιονομικά προγράμματα
10/11/22, 12:05
Επιμήκυνση του χρονικού περιθωρίου για τη μείωση του δημόσιου χρέους των χωρών της Ευρωζώνης, εφόσον υπάρξουν ρητές δεσμεύσεις για μεταρρυθμίσεις και επενδύσεις, προβλέπει η πρόταση που παρουσίασε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή για τη μεταρρύθμιση του πλαισίου οικονομικής διακυβέρνησης.
Η πρόταση πρέπει να εγκριθεί από τις χώρες-μέλη, με την Κομισιόν να ζητά να υπάρξει συναίνεση στο νέο πλαίσιο διακυβέρνησης πριν αρχίσει η διαδικασία κατάρτισης των προϋπολογισμών για το 2024.
Οι δημοσιονομικοί κανόνες που προβλέπονται από τη συνθήκη του Μάαστριχτ -έλλειμμα χαμηλότερο από 3% του ΑΕΠ και χρέος που δεν υπερβαίνει το 60% του ΑΕΠ- διατηρούνται, αλλά παρακάμπτεται η διάταξη για τη μείωσή του χρέους κατά 5% ετησίως εφόσον αυτό υπερβαίνει το 60%.
Η παράκαμψη της διάταξης αυτής έχει ιδιαίτερη σημασία για την Ελλάδα, το χρέος της οποίας κινείται πάνω από το 170% του ΑΕΠ, αλλά και μία σειρά χωρών του Νότου που έχουν χρέος πολύ υψηλότερο από το 100% του ΑΕΠ, καθώς σε διαφορετική περίπτωση θα έπρεπε να υπάρχουν υψηλά πρωτογενή πλεονάσματα με μέτρα λιτότητας που θα υπονόμευαν την ανάπτυξη.
Με την πρόταση της Κομισιόν δίνεται η δυνατότητα διαφοροποίησης από τον κανόνα αυτό, ανάλογα με το πρόβλημα χρέους που αντιμετωπίζει η κάθε χώρα. Η δημοσιονομική προσαρμογή θα είναι ξεκάθαρη για τις χώρες με υψηλό χρέος, αλλά θα είναι πιο ήπια, ώστε να συγκεράσει τους δημοσιονομικούς στόχους με τους στόχους για την ανάπτυξη και τη δημιουργία «πράσινης, ψηφιακής και ανθεκτικής οικονομίας».
Η αύξηση των πρωτογενών δαπανών
Ακρογωνιαίος λίθος της μεταρρύθμισης είναι τα μεσοπρόθεσμα δημοσιονομικά προγράμματα, με 4ετή διάρκεια, τα οποία θα ενσωματώνουν δεσμευτικούς στόχους για μεταρρυθμίσεις και επενδύσεις. Στο επίκεντρο θα είναι ένας μόνο δείκτης, ο οποίος θα αφορά την αύξηση των πρωτογενών δαπανών.
Ειδικότερα, η Κομισιόν θα προτείνει ένα τετραετές σχέδιο για τη μείωση του χρέους κάθε χώρας, το οποίο θα διασφαλίζει την καθοδική πορεία του και ότι το έλλειμμα θα διατηρείται κάτω από το 3%.
Στη συνέχεια, οι χώρες θα υποβάλλουν τα δικά τους μεσοπρόθεσμα σχέδια με δεσμεύσεις για μεταρρυθμίσεις και επενδύσεις, ενώ θα μπορούν να προτείνουν τη χρονική επέκταση της δημοσιονομικής προσαρμογής κατά έως τρία χρόνια, όταν τα σχέδια τους περιλαμβάνουν τέτοιες δεσμεύσεις που υποστηρίζουν τη βιωσιμότητα του χρέους και ανταποκρίνονται στις κοινές προτεραιότητες και στόχους της ΕΕ.
Η Κομισιόν θα αξιολογεί τα σχέδια και στη συνέχεια, αν πάρουν το πράσινο φως από αυτή θα εγκρίνονται από το Συμβούλιο. Τέλος, η Κομισιόν θα συνεχίσει την παρακολούθηση εφαρμογής των σχεδίων.
Ο μηχανισμός των κυρώσεων
Η χρονική ευελιξία όσον αφορά τη μείωση του χρέους θα συνοδεύεται από ενισχυμένο μηχανισμό για την υλοποίησή τους. Η επιβολή οικονομικών κυρώσεων – με την παρακράτηση πόρων από τα ευρωπαϊκά ταμεία – «θα γίνει πιο αποτελεσματική με τη μείωση των σχετικών ποσών», ενώ θα προβλέπονται και κυρώσεις που θα έχουν τη μορφή δημόσιων επικρίσεων για τη χώρα που δεν τηρεί τις δεσμεύσεις της.
