Ανατιμήσεις «φωτιά» σε τρόφιμα και καύσιμα λόγω «βουτιάς» του ευρώ
14/05/22, 07:42
Πρόσθετη ανησυχία στο οικονομικό επιτελείο δημιουργεί η νέα άνοδος στις τιμές στα τρόφιμα και στα καύσιμα, που πυροδοτείται από τη σημαντική υποχώρηση του ευρώ έναντι του δολαρίου. Το μέτωπο της ακρίβειας που διευρύνεται περαιτέρω «ροκανίζει» όλα τα έως τώρα μέτρα στήριξης νοικοκυριών και επιχειρήσεων και «εξανεμίζει» τα όποια οφέλη από την αύξηση του κατώτατου μισθού, τη μείωση των ασφαλιστικών εισφορών και τις παρεμβάσεις στην αγορά ενέργειας.
Πλέον, κάθε πρόβλεψη για την εξέλιξη στις τιμές των καυσίμων θεωρείται επισφαλής, δεδομένου ότι η ενεργειακή ανασφάλεια που επικρατεί διεθνώς δεν προοιωνίζεται θετικές εξελίξεις και δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι η κατάσταση στην αγορά θα ομαλοποιηθεί. Στην Ελλάδα, από την αρχή του πολέμου στην Ουκρανία το ντίζελ έχει αυξηθεί κατά 17,5%, ενώ η αμόλυβδη βενζίνη κατά περίπου 15%. Ειδικά στην επαρχία, οι τιμές τραβούν σχεδόν καθημερινά την ανηφόρα και όλοι πλέον ζητούν δραστική παρέμβαση στον ΕΦΚ, έστω και βραχυπρόθεσμου χαρακτήρα. Καθώς, είναι χαρακτηριστικό ότι για κάθε 20 ευρώ στην τιμή της βενζίνης, τα 10,60 ευρώ είναι φόροι. Τα
Η εικόνα είναι παρόμοια και στα τρόφιμα. Είναι χαρακτηριστικό ότι ο πληθωρισμός στην ομάδα με τα είδη διατροφής τρέχει με μεγαλύτερη ταχύτητα από τον γενικό δείκτη, φθάνοντας τον Απρίλιο στο 10,9%, όταν την ίδια περίοδο του 2021 ήταν αρνητικός (-1,2%). Αλλά, σημαντική αύξηση κατά 2,5% καταγράφηκε στη συγκεκριμένη ομάδα και τον Απρίλιο σε σχέση με τον Μάρτιο. Οι τιμοληψίες δείχνουν ότι ψωμί και δημητριακά ανατιμήθηκαν κατά 10%, τα κρέατα κατά 14,1%, τα έλαια και τα λίπη κατά 22%, τα γαλακτοκομικά και τα αυγά κατά 11,7%, τα λαχανικά κατά 13,8%, τα νωπά φρούτα κατά 8,6%, ο καφές, το κακάο και το τσάι κατά 7,1%, η ζάχαρη και οι χυμοί φρούτων κατά 3,8% και οι σοκολάτες, τα γλυκά και τα παγωτά κατά 3,4%.
Μάλιστα, όλες οι εκτιμήσεις των οικονομολόγων συγκλίνουν στο ότι ο πληθωρισμός θα συνεχίσει να ανεβαίνει και το διάστημα Μαΐου- Ιουνίου. Χαρακτηριστικά, ο επικεφαλής του ΚΕΠΕ καθηγητής Παναγιώτης Λιαργκόβας επεσήμανε ότι «δεν είμαι σίγουρος εάν έχουμε φτάσει στην κορύφωση. Έχουμε δρόμο ακόμη, διότι δεν έχει τελειώσει το θέμα με τον αγωγό του φυσικού αερίου που περνά από την Ουκρανία, ή με το εμπάργκο στο ρωσικό πετρέλαιο. Εάν μειωθεί και άλλο η προσφορά πετρελαίου και φυσικού αερίου, θα προστεθεί και άλλο “κάρβουνο” στη “φωτιά” του πληθωρισμού».
Στην κυβέρνηση, αναμένουν κορύφωση το επόμενο δίμηνο, με αποκλιμάκωση του πληθωρισμού από τον Ιούλιο και μετά. Ωστόσο, όπως αναφέρουν παράγοντες της αγοράς, ακόμη και εάν ο πληθωρισμός ξεκινήσει αντίστροφη πορεία, οι τιμές στα προϊόντα δεν πρόκειται να υποχωρήσουν, αλλά αντιθέτως θα παραμείνουν σε υψηλά επίπεδα και μέσα στο 2023. «Πυροδοτώντας» αιτήματα για μισθολογικές αυξήσεις, κάτι που επ’ ουδενί επιθυμεί το οικονομικό επιτελείο.
Υπό αυτό το πρίσμα, στην κυβέρνηση αναζητούν δημοσιονομικό χώρο για νέο πακέτο μέτρων που θα επικεντρώνεται στις αρνητικές συνέπειες στα εισοδήματα από τις αυξήσεις σε τρόφιμα και καύσιμα. Το σχέδιο για μειωμένο ΦΠΑ σε συγκεκριμένα προϊόντα διατροφής (π.χ. ψωμί, κρέας, γάλα) βρίσκεται στο τραπέζι και θα ενεργοποιηθεί, παρά τη διχογνωμία που υπάρχει στο εσωτερικό της κυβέρνησης, στην περίπτωση που δεν υπάρξει αποκλιμάκωση των τιμών στα τρόφιμα. Για τα καύσιμα πρέπει να θεωρείται δεδομένη η παράταση στην επιδότηση στο ντίζελ και τον Ιούνιο, ενώ θα επανεξεταστεί η επιδότηση στην τιμή της βενζίνης όταν ολοκληρωθεί η ισχύς του υφιστάμενου μέτρου, ενδεχομένως με διαφοροποιημένα κριτήρια. Φυσικά, μάννα εξ ουρανού θα αποτελέσει μια ευρωπαϊκή λύση στο θέμα της ενέργειας, αλλά η έως τώρα κωλυσιεργία δεν προοιωνίζεται άμεσες αποφάσεις.
