Υπό τον «πέλεκυ» ΑΕΠ και πληθωρισμού οικογενειακός και κρατικός προϋπολογισμός
05/03/22, 08:29
Μπορεί η οικονομία να ανέκαμψε δυναμικά πέρυσι, αλλά πλέον διαμορφώνεται ένα εφιαλτικό σκηνικό, γεμάτο προκλήσεις και ανατροπές, και όλα τα στοιχεία δείχνουν ότι εφεξής η επιβράδυνση του ΑΕΠ και ο υψηλός πληθωρισμός θα στοιχίσουν ακριβά στους οικογενειακούς και στον κρατικό προϋπολογισμό.
Ένας νέος χειρότερος γύρος ενεργειακής κρίσης ανοίγει σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις, για να αποτελέσει «βόμβα» στα θεμέλια της οικονομίας. Το φυσικό αέριο κατέγραψε χθες ένα νέο «εκρηκτικό ρεκόρ», φτάνοντας στα 209 ευρώ ανά μεγαβατώρα, ενώ οι προβλέψεις είναι πως οι καιρικές συνθήκες που θα επικρατούν την προσεχή εβδομάδα θα οδηγήσουν σε νέα υψηλά επίπεδα και τις τιμές χονδρικής στον ηλεκτρισμό. Σύμφωνα με ένα δυσμενές σενάριο, το οποίο όμως ουδείς αποκλείει ότι δεν θα ισχύσει, μια μείωση του ρυθμού ανάπτυξης κατά δύο μονάδες σημαίνει απώλειες 3,6 δισ. ευρώ από τον προϋπολογισμό. Ενώ, η αύξηση των τιμών της ενέργειας και άλλων προϊόντων και η διατήρησή τους σε υψηλά επίπεδα θα ωθήσουν τον πληθωρισμό που και αυτός θα παγιωθεί σε υψηλά επίπεδα για αρκετούς μήνες ακόμη.
Μάλιστα, οι εκτιμήσεις στο οικονομικό επιτελείο για τη διάρκεια της ενεργειακής κρίσης έχουν αλλάξει άρδην. Αρχικά υπήρχε η εκτίμηση ότι οι τιμές θα πέσουν το β’ τρίμηνο του 2022 και μετά θα διατηρηθούν σε αυτά τα επίπεδα για ολόκληρο το έτος, με αποτέλεσμα την εξάντληση των πόρων των δημοπρασιών το γ’ τρίμηνο. Πλέον, το βασικό σενάριο είναι πως οι σημερινές τιμές ενέργειας και ειδικά του φυσικού αερίου, θα παραμείνουν για όλο το 2022 στα σημερινά επίπεδα. Αυτό σημαίνει πως ο κρατικός προϋπολογισμός θα πρέπει να δώσει πολύ περισσότερα χρήματα για να καλύψει τις επιδοτήσεις ρεύματος και φυσικού αερίου. Χαρακτηριστικά, εάν οι υψηλές τιμές της ενέργειας διατηρηθούν για όλο το β’ εξάμηνο, ο προϋπολογισμός θα χρειαστεί ένα επιπλέον ποσό που μπορεί να ξεπεράσει και τα 2 δισ. ευρώ.
«Έχουμε πόλεμο, δεν ξέρουμε πώς θα εξελιχθεί η κατάσταση. Η εικόνα είναι πως κάθε ημέρα είναι δυσμενέστερη από την προηγούμενη», είναι η χαρακτηριστική ρήση στο σημείο αυτό του υπουργού Οικονομικών Χρήστου Σταϊκούρα.
Σε αυτές τις συνθήκες, δημιουργούνται επιπλέον ανάγκες στήριξης των ευάλωτων νοικοκυριών, αλλά και συμμετοχής του κρατικού προϋπολογισμού στις ενισχύσεις των λογαριασμών ρεύματος και αερίου, παρεμβάσεις που θα επιβαρύνουν περαιτέρω και το έλλειμμα.
Το οικονομικό επιτελείο καλείται να βρει δημοσιονομικό χώρο τουλάχιστον 200 εκατ. ευρώ, προκειμένου να καταβάλει ένα επίδομα της τάξης των 200 ευρώ σε περίπου ένα εκατομμύριο δικαιούχους. Οριστικές αποφάσεις θα ληφθούν περί τα τέλη Μαρτίου, όταν θα υπάρχει πιο καθαρή εικόνα για την εκτέλεση του προϋπολογισμού και για τον δημοσιονομικό χώρο που θα προκύψει. Βασικός προσανατολισμός είναι να επαναληφθεί η λογική του επιδόματος των 250 ευρώ που δόθηκε πριν από τα Χριστούγεννα σε ευπαθείς ομάδες, υπό την προϋπόθεση τότε το ατομικό φορολογητέο εισόδημά τους να μην υπερβαίνει τις 7.200 ευρώ και το σύνολο της αξίας της ακίνητης περιουσίας τους να μην ξεπερνά τις 200.000 ευρώ. Προτεραιότητα θα έχουν οι χαμηλοσυνταξιούχοι και οι δικαιούχοι του Κοινωνικού Εισοδήματος Αλληλεγγύης. Σύμφωνα με τον υπουργό Οικονομικών, «το κρίσιμο σημείο είναι πώς θα εξελιχθεί η εκτέλεση του προϋπολογισμού του 2022 και ποια θα είναι η εξέλιξη στον πόλεμο, για να προσδιορίσουμε ακριβώς το διαθέσιμο ύψος και το πού θα γίνουν οι εκταμιεύσεις των πόρων».
