«Αναχώματα» κατά της ακρίβειας σε ενέργεια και τρόφιμα αναζητά το ΥΠΟΙΚ
07/02/22, 07:52
Μια σειρά προτάσεων για μέτρα που θα λειτουργήσουν ως «ανάχωμα» στην ακρίβεια στα τρόφιμα που «καλπάζει» και στο ράλι στις τιμές της ενέργειας, εξετάζει πλέον το οικονομικό επιτελείο.
Μεταξύ αυτών που συζητούνται, με στόχο να αποτυπωθεί το ακριβές δημοσιονομικό κόστος, έχει προστεθεί το σενάριο ενίσχυσης των χαμηλοσυνταξιούχων, που αποτελούν μια από τις πιο ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού. Σύμφωνα με εισήγηση που επεξεργάζονται στο υπουργείο Οικονομικών, θα μπορούσε να δοθεί να δοθεί ένα έκτακτο βοήθημα, απευθείας στους τραπεζικούς λογαριασμούς τουλάχιστον 300.000 χαμηλοσυνταξιούχων, ως άμεση εισοδηματική ενίσχυση. Το μειονέκτημα της εισήγησης είναι ότι έχει μεγάλο δημοσιονομικό κόστος, ενώ αφορά μόνο σε ένα μέρος του πληθυσμού που δοκιμάζεται. Εναλλακτικά, εξετάζονται και άλλες περιπτώσεις ευάλωτων τμημάτων του πληθυσμού που θα μπορούσαν να ενισχυθούν με κάποιο βοήθημα, όπως είναι οι μακροχρόνια άνεργοι.
Τρία είναι τα κριτήρια, βάσει των οποίων θα ληφθούν οι οριστικές αποφάσεις: τα δημοσιονομικά περιθώρια που υπάρχουν στον προϋπολογισμό μετά από τη μείωση του ΕΝΦΙΑ, η εξασφάλιση ότι η ελάφρυνση θα φτάσει στον πολίτη και δεν θα χαθεί μέσα στην εφοδιαστική αλυσίδα, καθώς και η στόχευση σε μεσαία και χαμηλά εισοδήματα.
Παράλληλα, στο υπουργείο Οικονομικών έχουν «πάρει χαρτί και μολύβι» και υπολογίζουν την εισπρακτική απόδοση των φόρων που επιβάλλονται στα βασικά είδη πρώτης ανάγκης και το κόστος μιας ενδεχόμενης μείωσής τους στον προϋπολογισμό. Από το συρτάρι έχει βγει εκ νέου το σχέδιο για μείωση των συντελεστών ΦΠΑ σε προϊόντα ευρείας κατανάλωσης. Καθώς, με δεδομένο ότι τα τρόφιμα αντιστοιχούν στο 23% της συνολικής καταναλωτικής δαπάνης, γίνεται αμέσως αντιληπτό το πόσο επηρεάζονται τα εισοδήματα.
Το οικονομικό επιτελείο εξετάζει την προσωρινή μείωση του συντελεστή ΦΠΑ από το 13% στο 6% σε περίπου 15 προϊόντα από αυτά που γεμίζουν το «καλάθι της νοικοκυράς». Αυτό που προβληματίζει είναι αφ’ ενός το μεγάλο δημοσιονομικό κόστος, που σε ετήσια βάση ανέρχεται σε 1,5 δισ. ευρώ, και αφ’ ετέρου ο τρόπος που η μείωση θα περάσει από τα ράφια των σούπερ μάρκετ στην τσέπη του καταναλωτή. Η όποια παρέμβαση αποφασιστεί θα είναι προσωρινή, ενώ το κόστος θα είναι αναλογικό των μηνών που θα εφαρμοστεί. Σημειώνεται ότι η Ελλάδα έχει από τους υψηλότερους συντελεστές ΦΠΑ στα τρόφιμα σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ενδεικτικά, στη Δανία τα τρόφιμα επιβαρύνονται με ΦΠΑ 25%, ακολουθεί η Λιθουανία με 21%, η Βουλγαρία και η Εσθονία με 20% και η Φινλανδία με 14%. Στη Γερμανία ο ΦΠΑ είναι 7% και 19% και στη Γαλλία εφαρμόζεται συντελεστής 5,5% .
Για το μέτωπο των καυσίμων, στο οικονομικό επιτελείο υποστηρίζουν ότι η μείωση του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης επιφέρει το ίδιο όφελος σε όλους τους καταναλωτές ανεξαρτήτως ύψους εισοδήματος, ενώ η στόχευση είναι να ωφεληθούν τα νοικοκυριά που έχουν μεγαλύτερη ανάγκη. Δεν παραγνωρίζουν δε, ότι οι φόροι αυτοί γεμίζουν τα δημόσια ταμεία, καθώς από τον ΕΦΚ στη βενζίνη το Δημόσιο εισπράττει 2,1 δισ. ευρώ ετησίως, από τον ΕΦΚ στο diesel κίνησης 1,4 δισ. ευρώ και από το πετρέλαιο θέρμανσης περίπου 350 εκατ. ευρώ.
Ωστόσο, παρεμβάσεις στο μέτωπο της ενέργειας γίνονται από άλλες ευρωπαϊκές χώρες:
-Η Βουλγαρία έχει προτείνει φόρο 0% στην ηλεκτρική ενέργεια από την 1η Απριλίου.
-Το Βέλγιο πρόκειται να μειώσει τον φόρο στην ηλεκτρική ενέργεια στο 6% για τους μήνες Μάρτιο έως και Μάιο.
-Η Ισπανία μείωσε τον ΦΠΑ στα οικιακά καύσιμα, από 21% σε 10%, έως τις 30 Απριλίου.
-Η Κύπρος μείωσε τον ΦΠΑ στην ηλεκτρική ενέργεια, από 19% σε 9%, για τρεις μήνες
-Η Πολωνία μειώνει τον ΦΠΑ στην ηλεκτρική ενέργεια και το φυσικό αέριο, από 23% σε 8%, από τον Φεβρουάριο έως και τον Ιούλιο.
