Ασήκωτο το «καλάθι της νοικοκυράς» λόγω ανατιμήσεων
Ανεξέλεγκτη φαίνεται ότι είναι η κατάσταση με το κύμα ανατιμήσεων σε βασικά προϊόντα ευρείας κατανάλωσης, και το οποίο αναμένεται δριμύτερο από τις 15 Ιανουαρίου και μετά, παρά τις αρχικές εκτιμήσεις ότι η ακρίβεια και οι πληθωριστικές πιέσεις θα έχουν παροδικό χαρακτήρα.
Οι εκπρόσωποι του οργανωμένου λιανεμπορίου και δη των μεγάλων αλυσίδων σούπερ μάρκετ, δηλώνουν ότι πλέον δεν μπορούν να απορροφήσουν τις ανατιμήσεις, λόγω και του αυξημένου λειτουργικού κόστους από την ενεργειακή επιβάρυνση κυρίως, ενώ έχουν να αντιμετωπίσουν και τη μείωση της κατανάλωσης που έχει αρχίσει να γίνεται έντονα αισθητή.
Την ίδια ώρα, που το «καλάθι της νοικοκυράς» μοιάζει ασήκωτο και τα νοικοκυριά φοβούνται περαιτέρω μείωση του διαθέσιμου εισοδήματός τους, στην κυβέρνηση αναζητούν λύσεις αναχαίτισης του προβλήματος, με τα περιθώρια όμως να είναι περιορισμένα.
Από το υπουργείο Ανάπτυξης διακινούνται σενάρια για προσωρινές μετατάξεις προϊόντων από τον συντελεστή ΦΠΑ 13% στον υπερμειωμένο 6%. Ωστόσο, στο υπουργείο Οικονομικών είναι ακόμη επιφυλακτικοί, καθώς εκτιμούν ότι χρειάζεται χρόνος για να εξεταστεί το ζήτημα και να διατυπωθεί μία σχετική πρόταση προς την Κομισιόν. Σύμφωνα με πληροφορίες, δεν έχει αποτιμηθεί το δημοσιονομικό κόστος που θα προκαλούσε η μείωση του ΦΠΑ σε σειρά προϊόντων, ενώ δεν έχει υποβληθεί σχετικό αίτημα στην Κομισιόν, η οποία θα πρέπει να δώσει το «πράσινο φως» για να προχωρήσει η κυβέρνηση σε μετατάξεις των προϊόντων στους συντελεστές ΦΠΑ. Αν και, όπως αναφέρουν παράγοντες του οικονομικού επιτελείου, δεν αποκλείεται, εφόσον ολοκληρωθεί και κοστολογηθεί η λίστα με τα προϊόντα που θα μεταταχθούν σε χαμηλότερους συντελεστές, να τεθεί το θέμα στις συζητήσεις με τους επικεφαλής των θεσμών που ξεκινούν στις 25 Ιανουαρίου στο πλαίσιο της 13ης αξιολόγησης.
Την κυβερνητική ανησυχία επιτείνει και το «ψυχολογικό σοκ» που θα δημιουργήσουν τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ για τον πληθωρισμό του Δεκεμβρίου. Αυτά ανακοινώνονται αύριο, και σύμφωνα με όλες τις εκτιμήσεις (σχετική προαναγγελία έχει γίνει και από τον υπουργό Οικονομικών) θα σπάσει το «φράγμα» του 5% (έναντι 4,8% τον Νοέμβριο) με κινητήριες δυνάμεις την ενέργεια αλλά και την ακρίβεια σε ευρύ φάσμα αγαθών και υπηρεσιών. Στο οικονομικό επιτελείο πλέον εκτιμούν ότι υπάρχει σοβαρός κίνδυνος να παραμείνει υψηλά ο πληθωρισμός τους πρώτους έξι μήνες του 2022, γεγονός που οδηγεί στην αναζήτηση πρόσθετων «αναχωμάτων» για να βοηθηθούν νοικοκυριά και επιχειρήσεις. Ωστόσο, οι όποιες κινήσεις θα είναι λελογισμένες και στοχευμένες, λόγω του υψηλού πρωτογενούς ελλείμματος.
Σημειώνεται ότι η Eurostat ανακοίνωσε ότι ο εναρμονισμένος πληθωρισμός κατέρριψε τον Δεκέμβριο νέο ρεκόρ δεκαετίας στην Ελλάδα, ανεβαίνοντας στο επίπεδο του 4,4%, κάτι που θα αποτυπωθεί και στον εθνικό δείκτη. Τελευταία φορά που ο πληθωρισμός κινήθηκε με ρυθμό πάνω από 5% ήταν το 2010, όταν και διαμορφώθηκε στο 5,2%, ενώ το αμέσως προηγούμενο ρεκόρ ήταν το 1996 με ρυθμό ανόδου 7,3%.