Υπό την απειλή απώλειας κοινωνικών επιδομάτων χιλιάδες φορολογούμενοι
06/01/22, 08:18
Μπροστά στην απειλή επιπλέον φόρων, αλλά και απώλειας κοινωνικών επιδομάτων και φοροαπαλλαγών λόγω των τεκμηρίων διαβίωσης, αναμένεται να βρεθούν εφέτος χιλιάδες φορολογούμενοι, καθώς το συγκεκριμένο μέτρο επανέρχεται μετά την περυσινή αναστολή λόγω της πανδημίας.
Αν και οι οριστικές αποφάσεις για την τύχη των τεκμηρίων θα ληφθούν τον Φεβρουάριο, ανάλογα με την πορεία της πανδημίας και τα στοιχεία της ΑΑΔΕ για τα εισοδήματα του 2021, σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις δεν θα υπάρχουν οι γενικευμένες εξαιρέσεις για μισθωτούς, συνταξιούχους, αυτοαπασχολούμενους, ελεύθερους επαγγελματίες και ιδιοκτήτες ακινήτων. Ήτοι, όσοι δεν μπορέσουν να δικαιολογήσουν τις τεκμαρτές δαπάνες με τα εισοδήματα τους, θα φορολογηθούν με βάση τα τεκμήρια και θα κληθούν να πληρώσουν πρόσθετο φόρο, ενώ θα χάσουν και κοινωνικά επιδόματα που λαμβάνουν.
Σημειώνεται ότι το 2020 (εισοδήματα 2019) στην παγίδα των τεκμηρίων έπεσαν περισσότεροι από 1,8 εκατομμύρια φορολογούμενοι, εκ των οποίων οι 600.000 ήταν στην Αττική και οι υπόλοιποι 330.000 στην Κεντρική Μακεδονία, πληρώνοντας επιπλέον φόρο (για μεγαλύτερα εισοδήματα) κατά 5,2 δισ. ευρώ.
Τα τεκμήρια διαβίωσης με τα οποία θα βρεθούν αντιμέτωποι οι φορολογούμενοι είναι τα εξής:
-Κατοικίες: Το τεκμήριο υπολογίζεται με βάση τα τετραγωνικά μέτρα της ιδιοκατοικούμενης ή μισθωμένης ή δωρεάν παραχωρούμενης κύριας κατοικίας.
-Αυτοκίνητα: Το τεκμήριο διαμορφώνεται ανάλογα με τα κυβικά εκατοστά και ξεκινά από τα 4.000 ευρώ για αυτοκίνητα έως 1.200 κ. εκ.
-Τα δίδακτρα που καταβάλλονται για ιδιωτικά σχολεία και εκπαιδευτήρια.
-H δαπάνη για οικιακές βοηθούς, οδηγούς αυτοκινήτων, δασκάλους και λοιπό προσωπικό.
-Σκάφη αναψυχής: Το τεκμήριο υπολογίζεται με βάση τα μέτρα.
-Πισίνες: Το τεκμήριο υπολογίζεται με βάση την επιφάνειά τους και διαμορφώνεται ανάλογα με το εάν είναι εξωτερική ή εσωτερική.
Γενικά, η ελάχιστη ετήσια αντικειμενική δαπάνη του φορολογούμενου ορίζεται σε 3.000 ευρώ για τον άγαμο και σε 5.000 ευρώ για τους συζύγους που υποβάλλουν κοινή δήλωση. Στην περίπτωση που το τεκμαρτό εισόδημα είναι μεγαλύτερο του πραγματικού, γίνεται πρώτα υπολογισμός του φόρου στο πραγματικό εισόδημα και στη συνέχεια υπολογίζεται ο φόρος επί της διαφοράς που προκύπτει ανάμεσα στο δηλούμενο και το τεκμαρτό εισόδημα.
Η φορολογική μεταχείριση του πρόσθετου εισοδήματος που προκύπτει από τα τεκμήρια εξαρτάται από το είδος των εισοδημάτων που δηλώνει ο φορολογούμενος, δηλαδή εάν το μεγαλύτερο μέρος (πάνω από το μισό) του δηλούμενου εισοδήματος προέρχεται από μισθούς, τότε και το πρόσθετο τεκμαρτό εισόδημα φορολογείται ως εισόδημα από μισθούς. Αντίστοιχα, εάν προέρχεται από επιχειρηματική δραστηριότητα, τότε και το πρόσθετο εισόδημα φορολογείται ως επιχειρηματικό κέρδος.
Προκειμένου να αποφευχθεί ο κίνδυνος, οι φορολογούμενοι πρέπει να καλύψουν την διαφορά που προκύπτει δηλώνοντας στη φορολογική δήλωση ποσά, τα οποία πρέπει να έχουν πραγματικά εισπραχθεί και για τα οποία φέρουν το βάρος απόδειξης:
Ειδικότερα:
-Πραγματικά εισοδήματα τα οποία αποκτήθηκαν στο οικείο έτος στην Ελλάδα ή στο εξωτερικό, από τον ίδιο το φορολογούμενο, τη σύζυγό του και τα εξαρτώμενα μέλη του και τα οποία απαλλάσσονται από τον φόρο ή φορολογούνται με ειδικό τρόπο. Τέτοια εισοδήματα αποτελούν η αποζημίωση λόγω απόλυσης, τα κέρδη από αμοιβαία κεφάλαια, οι τόκοι από έντοκα γραμμάτια και ομόλογα του Δημοσίου, οι τόκοι από καταθέσεις στις τράπεζες κ.ά.
-Χρηματικά ποσά που δεν θεωρούνται εισόδημα κατά τις ισχύουσες διατάξεις (π.χ. το εφάπαξ λόγω συνταξιοδότησης, αποζημίωση από ασφαλιστική εταιρεία κ.ά.).
-Χρηματικά ποσά που προέρχονται από την διάθεση περιουσιακών στοιχείων (π.χ. ακινήτων, αυτοκινήτων, κινητών πραγμάτων, μετοχών, ομολόγων, εντόκων γραμματίων μεριδίων αμοιβαίων κεφαλαίων και άλλων κινητών αξιών) στο οικείο έτος. Από το τίμημα πώλησης που εισπράχθηκε αφαιρείται το κόστος απόκτησης, δηλαδή το τίμημα που καταβλήθηκε εντός του ιδίου ή σε κάποιο προηγούμενο έτος για την αγορά του περιουσιακού στοιχείου.
-Χρηματικά ποσά συναλλάγματος (ή και ευρώ) που εισήγαγε στην Ελλάδα ο φορολογούμενος, εφόσον δικαιολογείται η απόκτησή τους στην αλλοδαπή.
-Δάνεια τα οποία έχουν ληφθεί κατά το οικείο έτος και αποδεικνύονται με συμβολαιογραφικό έγγραφο ή ιδιωτικό έγγραφο βέβαιης χρονολογία.
-Δωρεά ή γονική παροχή χρημάτων, για τις οποίες η οικεία φορολογική δήλωση (δωρεάς ή γονικής παροχής) έχει υποβληθεί έως τη λήξη του έτους στο οποίο πραγματοποιήθηκε η σχετική δαπάνη.
Σε όλες τις ανωτέρω περιπτώσεις, όταν πρέπει να καλυφθεί δαπάνη για απόκτηση περιουσιακού στοιχείου θα πρέπει να αποδεικνύεται ότι η είσπραξη του σχετικού ποσού έγινε πριν από την πραγματοποίηση της σχετικής δαπάνης.
-Ανάλωση κεφαλαίου προηγουμένων ετών που αποδεδειγμένα έχει φορολογηθεί ή νόμιμα απαλλαγεί από τον φόρο κατά τα προηγούμενα έτη. Κάθε ποσό που καταβλήθηκε για την απόκτηση των εσόδων που επικαλείται ο φορολογούμενος, θα πρέπει να αφαιρεθεί και μόνο το υπόλοιπο που προκύπτει μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την κάλυψη τεκμηρίων.
Τα έτη για τα οποία γίνεται επίκληση με σκοπό την ανάλωση, θα πρέπει να είναι συνεχόμενα και να φτάνουν έως το προηγούμενο του κρινόμενου έτους. Μπορεί να γίνει επίκληση ανάλωσης κεφαλαίου οσονδήποτε προηγούμενων ετών χωρίς περιορισμό.
