«Σήμα κινδύνου» από ΤτΕ για τις επιπτώσεις της τηλεργασίας
Ποιούς κινδύνους ενέχει η εξ αποστάσεως εργασία, σύμφωνα με την έκθεση της ΤτΕ
«Σήμα κινδύνου» για τις δυσμενείς επιπτώσεις σε εργαζόμενους και επιχειρήσεις από την τηλεργασία, η οποία μπήκε για τα καλά στη ζωή των Ελλήνων λόγω της πανδημίας, εκπέμπει η Τράπεζα της Ελλάδος (ΤτΕ).
Είναι χαρακτηριστικό ότι στην έκθεση της ΤτΕ αφιερώνεται ολόκληρο κεφάλαιο στην τηλεργασία, με την επισήμανση ότι η εξ αποστάσεως εργασία ενέχει κινδύνους:
-τόσο για τους εργαζομένους, όπως επαγγελματική και κοινωνική απομόνωση, απουσία εναλλαγής παραστάσεων, περισσότερες ώρες εργασίας και δυσκολία «αποσύνδεσης», μειωμένη ομαδική εργασία, λιγότερες ευκαιρίες για επαγγελματική εξέλιξη, μετάθεση λειτουργικού κόστους της επιχείρησης στον εργαζόμενο, μικρότερη δυνατότητα χρήσης εργασιακών δικαιωμάτων όπως είναι οι υπερωρίες και η γονική άδεια
-όσο και για τις επιχειρήσεις, όπως δυσκολία καλλιέργειας εταιρικής κουλτούρας, αύξηση του κόστους τεχνολογικής υποδομής, θέματα ασφάλειας πληροφοριών και υγιεινής των εργαζομένων, δυσκολίες ελέγχου και συντονισμού των εργαζομένων.
Στην προ πανδημίας εποχή, η Ελλάδα ήταν μία από τις χώρες με τα χαμηλότερα ποσοστά τηλεργαζομένων στην Ευρώπη: το 2019 κατατασσόταν 20η στην ΕΕ-27 (μέσος όρος 14,4%) ως προς το ποσοστό των ατόμων που εργάζονται τακτικά ή κάποιες φορές από το σπίτι (5,2%). Επίσης, οι αυτοαπασχολούμενοι εργάζονταν σε ποσοστό 4,9% κάποιες φορές από το σπίτι και 3% τακτικά, ενώ τα ποσοστά για τους μισθωτούς ήταν 2,9% και 1,4%, αντίστοιχα.
Όπως επισημαίνεται στην έκθεση, η μετάβαση στην τηλεργασία λόγω των μέτρων περιορισμού της πανδημίας πραγματοποιήθηκε υπό εξαιρετικά δυσμενείς συνθήκες, με αποτέλεσμα να περιορίζονται τα όποια πιθανά κέρδη παραγωγικότητας. Τις περισσότερες φορές, η αναστολή λειτουργίας των επιχειρήσεων έγινε χωρίς την κατάλληλη προετοιμασία ή τον κατάλληλο τεχνολογικό εξοπλισμό και χωρίς προηγούμενη εμπειρία ή εκπαίδευση. Επιπρόσθετα, σε αρκετές περιπτώσεις, το περιβάλλον εργασίας στο σπίτι δεν ευνοούσε την αποτελεσματική εργασία, π.χ. επειδή τα σχολεία επίσης έκλεισαν λόγω των περιοριστικών μέτρων.
Ωστόσο, εάν οι συνθήκες ως προς το καθεστώς της τηλεργασίας βελτιωθούν, μπορούν να προκύψουν και οφέλη, όπως π.χ.
-για τις επιχειρήσεις, η προσέλκυση και διατήρηση προσωπικού νεότερων ηλικιών και από μια ευρύτερη γεωγραφική περιοχή, διευκολύνοντας έτσι μια «πλασματική» κινητικότητα, τη μείωση των λειτουργικών εξόδων, αλλά και τη μείωση των έκτακτων απουσιών, και
-για την κοινωνία, καθώς, εκτός από τα προφανή σημαντικά περιβαλλοντικά πλεονεκτήματα (κυκλοφοριακή αποσυμφόρηση, αποκέντρωση, μείωση ατμοσφαιρικής ρύπανσης), τα μοντέλα αυτά δύνανται, λόγω της εγγενούς ευελιξίας τους, να δημιουργήσουν νέες θέσεις εργασίας για ευπαθείς ομάδες πληθυσμού (μακροχρόνια άνεργοι, γυναίκες, άτομα µε ειδικές ανάγκες), αλλά και για όσους ζουν σε απομακρυσμένες και μειονεκτούσες περιοχές, προσφέροντας έτσι ευκαιρίες για την ένταξή τους στην αγορά εργασίας.