Σοκ στην παγκόσμια βιομηχανία πετρελαίου λόγω πανδημίας - Πως επηρρεάζει την Ελλάδα
Κατάρρευση τιμών, βουτιά στη ζήτηση και ψαλίδισμα χιλιάδων θέσεων εργασίας προκαλούν στην παγκόσμια βιομηχανία πετρελαίου και τα ευρωπαϊκά διυλιστήρια οι παρενέργειες της πανδημίας.
Πέρσι, η πτώση της ζήτησης έφτασε στο 10% σε παγκόσμιο επίπεδο και διαμορφώθηκε στα 99,9 εκατ. βαρέλια την ημέρα.
Αντίστοιχα, οι τιμές του Brent κυμάνθηκαν κατά μέσο όρο στα 42 δολάρια το βαρέλι με σημαντικές διακυμάνσεις μέσα στη χρονιά καθώς υποχώρησαν κάτω από τα 20 ευρώ στο πρώτο εξάμηνο του 2020, από 64 δολάρια το 2019.
Αυτό είχε ως αποτέλεσμα τη δραματική πτώση των πωλήσεων καυσίμων, οι τιμές των οποίων μειώθηκαν από 14% στην Πορτογαλία έως και 25% στην Ισπανία.
Στην Ελλάδα υπολογίζεται ότι η συνολική πτώση στην αγορά πετρελαιοειδών ανήλθε πέρσι στο 27% σε σχέση με το 2019, την ώρα που και τα περιθώρια διύλισης κυμαίνονταν σε ιστορικά χαμηλά δεκαετίας. Εξαιτίας της κατάρρευσης του Τουρισμού, οι πωλήσεις σε αεροπορικά καύσιμα ήταν μειωμένες κατά 67,1% – μόλις στους 434.194 Μετρικούς Τόνους, από 1.319.546 ΜΤ την προηγούμενη χρονιά.
Αντίστοιχη ήταν η εικόνα και στη ζήτηση καυσίμων για τη ναυσιπλοΐα, που περιορίστηκαν περισσότερο από 1 εκατ. ΜΤ, εμφανίζοντας πτώση της τάξης του 32,6%. Αλλά και στα καύσιμα κίνησης η ζήτηση μειώθηκε στους 4,466 εκατ. τόνους, με τις ποσοστιαίες απώλειες να φτάνουν στο 13,1% σε ετήσια βάση. Εξαίρεση αποτέλεσαν οι πωλήσεις πετρελαίου θέρμανσης, που παρουσίασαν αισθητή άνοδο κατά 15,3%.
Ζημιές στα διυλιστήρια
Ενδεικτικό της ύφεσης στην αγορά είναι οι ετήσιες ζημίες για το 2020, από τους πέντε κολοσσούς του κλάδου (ExxonMobil, BP, Shell, Chevron και Total), οι οποίες αθροιστικά έφτασαν τα 76 δις δολάρια.
Από τις συνολικές ζημιές, τα 69 δισεκατομμύρια δολάρια, αποδίδονται σε απομειώσεις περιουσιακών στοιχείων και διαγραφές, καθώς οι υπεύθυνοι των εταιριών επανακαθορίζουν τη στρατηγική τους και επικεντρώνονται στην υλοποίηση της ενεργειακής μετάβασης, προκειμένου να εξαρτώνται όλο και λιγότερο από το πετρέλαιο.
Είναι ενδεικτικό ότι η ExxonMobil, η μεγαλύτερη παραγωγός των ΗΠΑ, ανακοίνωσε για πρώτη φορά στην ιστορία της ετήσιες ζημιές ύψους 22,4 δισ. δολάρια, ενώ οι απώλειες για την Shell έφτασαν στα 21,7 δισ. δολάρια και για την BP στα 20,3 δισ. ευρώ.
Την ίδια ώρα, η Exxon Mobil ανακοίνωνε ότι θα προχωρήσει στη περικοπή του 15% του εργατικού της δυναμικού σε ορίζοντα διετίας, η Royal Dutch Shell θα περικόψει μέχρι και 9.000 θέσεις απασχόλησης, ενώ η Chevron έχει ανακοινώσει περιστολή κατά 6.000 άτομα.
Ο IEA (Παγκόσμιος Οργανισμός Ενέργειας) μείωσε τις προβλέψεις της για την παγκόσμια κατανάλωση πετρελαίου το 2021 κατά 200.000 βαρέλια την ημέρα, καθώς η πανδημία συνεχίζει να πλήττει τις μεγαλύτερες οικονομίες, περιορίζοντας τα ταξίδια και την οικονομική δραστηριότητα.
Αντίστοιχη είναι και η εικόνα στον παγκόσμιο κλάδο διύλισης, με υποχώρηση περιθωρίων σε ιστορικά χαμηλά, ασκώντας σημαντική πίεση για αναδιάρθρωση.
Πόσο επηρεάστηκε η Ευρώπη
Στην Ευρώπη, οι εταιρείες διύλισης μείωσαν σημαντικά την παραγωγή τους το 2020, ενώ πολλές μονάδες συνεχίζουν τις περικοπές στην λειτουργία τους και το πρώτο τρίμηνο του 2021. Μάλιστα, η μείωση της ζήτησης προϊόντων αργού συνεχίστηκε και τον Ιανουάριο, με την επιβολή νέου αυστηρού lockdown στις περισσότερες χώρες.
Σύμφωνα με πρόσφατη έκθεση της Wood Mackenzie, ο ευρωπαϊκός κλάδος διύλισης θα καταγράψει απώλειες 1,4 εκατομμυρίων βαρελιών ημερησίως μέχρι το 2023, εξαιτίας της εφαρμογής των περιοριστικών μέτρων για την αντιμετώπιση της πανδημίας