«Ωρολογιακή βόμβα» το ιδιωτικό χρέος
Έχοντας υπερβεί τα 234 δισ. ευρώ και κινούμενο προς το ύψος των 238 δισ. ευρώ, διαγράφοντας αυτήν την ανοδική πορεία λόγω των συνεπειών από την πανδημία στα εισοδήματα των νοικοκυριών και στον τζίρο των επιχειρήσεων, το ιδιωτικό χρέος αποτελεί «ωρολογιακή βόμβα» για την πραγματική οικονομία.
Από τα 234 δισ. ευρώ, το περίπου 40% (92 δισ. ευρώ) αφορά σε μη εξυπηρετούμενα δάνεια στον ευρύτερο χρηματοπιστωτικό τομέα, το 45,2% (106 δισ. ευρώ) είναι οφειλές προς τη Φορολογική Αρχή και τα υπόλοιπα 36 δισ. ευρώ είναι χρέη προς τα ασφαλιστικά ταμεία. Είναι χαρακτηριστικό ότι, σύμφωνα με τα στοιχεία της ΑΑΔΕ, το 11μηνο Ιανουαρίου- Νοεμβρίου 2020 οι απλήρωτοι φόροι άγγιξαν τα 5 δισ. ευρώ, ενώ μόνο τον Νοέμβριο οι φορολογούμενοι άφησαν «φέσια» 751 εκατ. ευρώ. Σύμφωνα δε με πληροφορίες, τον Ιανουάριο τα φορολογικά έσοδα ήταν μειωμένα κατά 15- 20% και τα έσοδα του ΕΦΚΑ κατά 30%. Και η συσσώρευση των απλήρωτων υποχρεώσεων συνεχίζεται, καθώς η αναστολή πληρωμών έως και τον Δεκέμβριο εφέτος και η ρύθμιση στη συνέχεια σε 24- 48 δόσεις αφορούν μόνο στα χρέη προς την εφορία που δεν αποπληρώθηκαν το διάστημα Μαρτίου- Ιουνίου 2020.
Το ερώτημα που ανακύπτει είναι τι θα συμβεί το 2022, όταν το πρόβλημα «βγει από το χαλί», καθώς επιχειρήσεις και νοικοκυριά θα πρέπει να αποπληρώνουν «παγωμένες» φορολογικές και ασφαλιστικές υποχρεώσεις, το 50% της «επιστρεπτέας προκαταβολής» και τις τραπεζικές υποχρεώσεις τους.
Στελέχη του οικονομικού επιτελείου παραπέμπουν για την ουσιαστική αντιμετώπιση του ιδιωτικού χρέους στη «δεύτερη ευκαιρία» του πτωχευτικού νόμου και την εξωδικαστική ρύθμιση, που θα επιτρέπει την αποπληρωμή των οφειλών φυσικών και νομικών προσώπων στην εφορία, τα ασφαλιστικά ταμεία, τους ΟΤΑ και τρίτους πιστωτές σε έως και σε 240 δόσεις.
Η ηλεκτρονική πλατφόρμα για την υποβολή της αίτησης αναμένεται να τεθεί σε λειτουργία την 1η Ιουνίου από τη Γενική Γραμματεία Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους και στο διάστημα από την 1η Μαρτίου έως την 1η Ιουνίου όσοι επιθυμούν θα μπορούν να καταθέσουν αίτηση στο Πρωτοδικείο. Το νομικό ή το φυσικό πρόσωπο θα δηλώνει πού και σε ποιον οφείλει, τα περιουσιακά στοιχεία που διαθέτει, καθώς και τα οικονομικά μεγέθη του. Στη συνέχεια, με βάση έναν αλγόριθμο, θα προκύπτει το ύψος του «κουρέματος» (επί του συνολικού χρέους) και θα προσδιορίζονται οι δόσεις για την οφειλή που θα απομένει.
Προϋπόθεση είναι τα χρέη να υπερβαίνουν τις 10.000 ευρώ και να μην οφείλονται κατά 90% σε έναν και μόνο φορέα. Ειδικά για τα δάνεια, αυτά μπορούν να ενταχθούν στην «ολιστική ρύθμιση εξυγίανσης» ακόμη και εάν είναι ενήμερα ή έχουν ρυθμιστεί στο παρελθόν. Απαραίτητη προϋπόθεση είναι οι οφειλές να μην εξαντλούνται σε ποσοστό έως 90% μόνο στο δάνειο. Αλέξης Αλεξίου