Το «κακό σενάριο» για το πρώτο εξάμηνο «τρέχει» ήδη στην αγορά
13/01/21, 07:30
Ακόμη και από την περίοδο της πρόσφατης ύφεσης, η φετινή χρονιά, το 2021, είναι ακόμη πιο δύσκολη για τις διοικήσεις των επιχειρήσεων.
Το μέγεθος της ύφεσης την περασμένη χρονιά και οι αβεβαιότητες που συνεχίζει να προκαλεί η πανδημία φέτος, κάνουν αδύνατο έναν ασφαλή σχεδιασμό. Οι ισχυρές μεταβλητές στην εξίσωση του 2021 καθιστούν έωλη οποιαδήποτε πρόβλεψη, έστω κι αν όπως λένε πηγές της αγοράς, μιλώντας στο Xrimaonline.gr, «παίζουν» με σενάρια. Το καλό, το κακό και το ενδιάμεσο.
Προς το παρόν, όμως, όλες οι προγνώσεις συνομολογούν το κακό σενάριο. Στέλεχος πολυεθνικού ομίλου έλεγε χαρακτηριστικά πως «βγάλαμε από το συρτάρι το παλιό σενάριο του Grexit, το επικαιροποιήσαμε και πορευόμαστε με αυτό», ενώ υπάρχουν μεγάλες επιχειρήσεις που αν και τελειώνει ο Ιανουάριος, εντούτοις «δεν μπορούν ακόμη να κλείσουν budget», όπως σημείωσε πηγή της αγοράς.
Αυτή η αναφορά, αν μη τι άλλο, αποτυπώνει με τον πιο ευδιάκριτο τρόπο το κλίμα, που επικρατεί στους επιχειρηματικούς κύκλους για τις προοπτικές και τις τάσεις του 2021. Αποτελεί κοινή πεποίθηση πως το πρώτο εξάμηνο του έτους «θα είναι μίζερο», εκτίμηση που δεν προέρχεται μόνο από προμηθευτικές επιχειρήσεις, πολυεθνικές και ελληνικές παραγωγικές εταιρείες, αλλά και από λιανέμπορους, που ήταν και οι κερδισμένοι του 2020.
Παρότι πέρυσι το λιανεμπόριο των καταναλωτικών προϊόντων (σούπερ μάρκετ) «έτρεξε» με ανάπτυξη από 7% ως και 17%, ανάλογα με την εταιρεία, ωστόσο η συμπεριφορά των καταναλωτών θεωρείται πλέον απρόβλεπτη, γεγονός που επηρεάζει σοβαρά τον εφοδιασμό και τους προγραμματισμούς της κάθε αλυσίδας – παρατηρήθηκαν περιπτώσεις προϊόντων που είχαν υψηλή ζήτηση πέραν του αναμενόμενου ή προϊόντα που είχαν έλλειψη, λόγω μεγάλης ζήτησης και δεν υπήρχε η δυνατότητα εφοδιασμού.
Στο πρώτο εξάμηνο του 2021 τα πράγματα επί της ουσίας δεν αναμένεται να κινηθούν διαφορετικά από το 2020. Έτσι οι όποιες προσδοκίες υπάρχουν, συγκεντρώνονται στο δεύτερο εξάμηνο του έτους, αλλά και σε αυτή την περίπτωση η επιτυχία είναι υπό προϋποθέσεις. Εξαρτάται από την ανακοπή της πανδημίας, το εύρος του εμβολιασμού του πληθυσμού, την στήριξη από το Δημόσιο των οικονομικά ασθενέστερων κοινωνικών ομάδων – για πόσο θα συνεχιστεί η στήριξη και ποιες είναι οι δυνατότητες των δημόσιων οικονομικών -, από την δυναμική της τουριστικής κίνησης – για την οποία όμως οι προβλέψεις είναι εξαιρετικά δυσοίωνες, ελαφρώς καλύτερες από πέρυσι – και κυρίως από το μέγεθος της ανεργίας.
Αυτό το τελευταίο είναι που φοβίζει ακόμη και τους λιανέμπορους, δηλαδή η συρρίκνωση των εισοδημάτων κι ως εκ τούτου η εξασθένιση της ζήτησης, ακόμη και στον «σκληρό πυρήνα» της κατανάλωσης. Γι΄αυτό και οι αλυσίδες σούπερ μάρκετ φέτος έχουν χαμηλούς στόχους, θεωρούν ότι η μεγαλύτερη φτωχοποίηση της κοινωνίας δεν θα αργήσει να «χτυπήσει» στα ράφια των καταστημάτων τους.
Εν τω μεταξύ, πέρυσι σύμφωνα με τη Nielsen, στον κλάδο των σούπερ μάρκετ οι πωλήσεις αυξήθηκαν κατά 9,7%, ενώ σύμφωνα με την IRI στο ενδεκάμηνο Ιανουαρίου – Νοεμβρίου οι πωλήσεις αυξήθηκαν κατά 9%. Πηγές της αγοράς, ωστόσο, θεωρούν ότι το μεγαλύτερο μέρος αυτής της αύξησης κερδήθηκε από την εστίαση. Ως εκ τούτου, ο ρυθμός ανάπτυξης των αλυσίδων φέτος θα εξαρτηθεί από το διάστημα, κατά το οποίο θα μείνουν κλειστά τα καταστήματα της εστίασης. Επίσης, η απίσχναση της τουριστικής κίνησης και το κλείσιμο της εστίασης είχαν ως συνέπεια την μείωση των πωλήσεων των αλυσίδων cash and carry (κυρίως Μετρό, Σκλαβενίτης, ΑΒ Βασιλόπουλος κλπ) και η αύξηση των πωλήσεων προς τα μικρά σημεία πώλησης, παρόλο που ήταν σημαντική, εντούτοις δεν κατόρθωσε να αντισταθμίσει τις απώλειες προς την αγορά της horeca.
Την ίδια ώρα, η υψηλή ζήτηση σε συγκεκριμένες κατηγορίες προϊόντων το 2020 «έφερε» και ανατιμήσεις, ενώ σε άλλες κατηγορίες εντυπωσιακές μειώσεις τιμών. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τα στοιχεία του 11μήνου, η αξία των πωλήσεων αυξήθηκε κατά 9%, ο όγκος των πωλήσεων κατά 7,9% και έτσι υπήρξαν γενικά ανατιμήσεις κατά 1,1%. Ωστόσο, τα είδη προσωπικής φροντίδας και ατομικής υγιεινής είχαν εντυπωσιακές μειώσεις τιμών – ο όγκος των πωλήσεων αυξήθηκε κατά 29,8% και 7,3% ενώ η αξία των πωλήσεων κατά 10,9% και 3,5%, αντιστοίχως. Αντίθετα, τα συσκευασμένα τρόφιμα, τα σνακς, τα γαλακτοκομικά, τα μη αλκοολούχα ποτά και τα αλκοολούχα ποτά ανατιμήθηκαν και σε άλλες περιπτώσεις, όπως είναι στα μη αλκοολούχα και τα αλκοολούχα ποτά οι ανατιμήσεις είναι σημαντικές.
Πηγές της αγοράς εκτιμούν ότι είναι πολύ πιθανό και φέτος να υπάρξει «κύμα» ανατιμήσεων σε συγκεκριμένες κατηγορίες προϊόντων – όχι μόνο τροφίμων – λόγω, μεταξύ των άλλων, των ανατιμήσεων των πρώτων υλών και κυρίως αυτών που είναι χρηματιστηριακές.
