Σκληρό παζάρι στις Βρυξέλλες
Στις 5 το απόγευμα, ώρα Ελλάδος, θα πιάσουν ξανά το νήμα των σκληρών, όπως όλα δείχνουν, διαπραγματεύσεων, οι Ευρωπαίοι ηγέτες στις Βρυξέλλες, όπου τα παζάρια για το Ταμείο Ανάκαμψης συνεχίζονται, ύστερα από έναν τριήμερο μαραθώνιο στις Βρυξέλλες.
Ενδεικτική η έκκληση του προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου στους ηγέτες να κάνουν μια τελευταία προσπάθεια για αυτή την «επικίνδυνη αποστολή».
Ο Σαρλ Μισέλ υπενθύμισε στους 27 ηγέτες της ΕΕ πως περισσότεροι από 600.000 άνθρωποι έχουν πεθάνει από τον κορωνοϊό παγκοσμίως και είναι στο δικό τους χέρι να σταθούν ενωμένοι ενώπιον αυτής της πρωτοφανούς κρίσης.
«Ελπίδα μου είναι πως θα καταλήξουμε σε συμφωνία και πως ο τίτλος… αύριο θα είναι πως η ΕΕ εκτέλεσε την επικίνδυνη αποστολή», είπε ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου στο τρίτο δείπνο των ηγετών χθες στις Βρυξέλλες. «Αυτή είναι ολόψυχα η ευχή μου… μετά από τρεις ημέρες ασταμάτητης εργασίας.»
Οι 27 ηγέτες διαβουλεύονταν όλο το βράδυ για να βρουν κοινό τόπο και να καταλήξουν σε συμφωνία. «Η ερώτηση είναι η ακόλουθη: είναι οι 27 ηγέτες , οι υπεύθυνοι για τους λαούς της Ευρώπης, ικανοί να χτίσουν ευρωπαϊκή ενότητα και εμπιστοσύνη; Ή μ’ ένα δάκρυ, θα παρουσιάσουμε το πρόσωπο μιας αδύναμης Ευρώπης, η οποία υπονομεύεται από την κακοπιστία;» ανέφερε ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου.
Η διάσταση απόψεων μεταξύ των ηγετών παραμένει για το ταμείο ανάκαμψης, που στόχο έχει να βοηθήσει την Ευρώπη να βγει από την βαθύτερη ύφεσή της από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, και για τους όρους που θα πρέπει να υπάρχουν για τις χώρες που θα επωφεληθούν από αυτό.
Το σχέδιο ανάκαμψης προέβλεπε αρχικά ότι θα δοθούν 500 δισεκατομμύρια ευρώ ως επιχορηγήσεις, τα 325 απευθείας σε κυβερνήσεις για να χρηματοδοτήσουν τα εθνικά τους σχέδια, και επιπλέον 250 δισ. ευρώ μέσω δανείων. Αλλά οι λεγόμενοι ολιγαρκείς και η Φινλανδία θέλουν το ποσό της βοήθειας μέσω επιχορηγήσεων να περιοριστεί στα 350 δισεκατομμύρια. Το επίπεδο αυτό χαρακτηρίζεται απαράδεκτο από το Παρίσι και το Βερολίνο, που δεν έχουν πρόθεση να κατέβουν κάτω από τα 400 δισεκατομμύρια (αντί 500 του αρχικού σχεδίου της Κομισιόν). Το ποσό αυτό όμως παραμένει υπερβολικά υψηλό για τις κυβερνήσεις που εναντιώνονται στο σχέδιο, σύμφωνα με αρκετές αντιπροσωπείες.
Τελευταίες πληροφορίες αναφέρουν ότι η πρόταση των «φειδωλών» είναι οι επιχορηγήσεις να πέσουν τα 390 δισ. ευρώ. Ο δε αυστριακός καγκελάριος Σ. Κουρτς δηλώνει ικανοποιημένος από την πορεία των συζητήσεων.
Επιπρόσθετο αγκάθι είναι το αίτημα της Ολλανδίας να μπορεί να ασκήσει βέτο μια χώρα στην εκταμίευση των επιχορηγήσεων. Υπήρξε σφοδρή αντίδραση και σύμφωνα με πληροφορίες που μετέδωσε το βράδυ της Κυριακής το Euro2day.gr, ο Μαρκ Ρούτε, πρότεινε νωρίτερα ως "συμβιβαστική λύση" όσες περισσότερες επιχορηγήσεις θέλουν να αντλήσουν οι χώρες μέλη από το Ταμείο Ανάκαμψης, τόσο μεγαλύτερος να είναι ο έλεγχος και η εποπτεία.
Ένα ακόμα αγκάθι είναι ο σεβασμός του «κράτος δικαίου» που τίθεται ως προϋπόθεση για εκταμιεύσεις. Ο Ουγγρος Β. Ορμπαν απειλεί με βέτο αν αυτό προχωρήσει και σε αυτό βρίσκει υποστήριξη από την Πολωνία. O Ορμπαν μάλιστα την Κυριακή κατηγόρησε τον Ολλανδό πρωθυπουργό λέγοντας ότι μισεί την χώρα του αλλά και τον ίδιο.
Διπλωματικές πηγές δήλωσαν πως οι ηγέτες μπορεί να εγκαταλείψουν τη σύνοδο και να προσπαθήσουν να υπάρξει συμφωνία τον επόμενο μήνα, ωστόσο καθώς συνεχίζονταν οι διαπραγματεύσεις είναι σε εξέλιξη ακόμα υπάρχουν ελπίδες.
Σημειώνεται ότι γύρω στα μεσάνυχτα ο εκπρόσωπος του προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου γνωστοποίησε την απόφαση να πραγματοποιηθεί «διάλειμμα» 45 λεπτών στις εργασίες για διαβουλεύσεις.
Το 45λεπτό όμως κατέληξε να είναι σχεδόν 7 ώρες... Περίπου στις 06:45 ο κ. Barend Leyts γνωστοποίησε μέσω Twitter πως ξεκινά η 4η μέρα των διαβουλεύσεων.
Ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ συναντά πολλούς από τους πρωταγωνιστές σε μια προσπάθεια εξεύρεσης συμβιβαστικής λύσης. Νωρίτερα, ο πρωθυπουργός της Ιταλίας Τζουζέπε Κόντε, εξέφρασε – σύμφωνα με ιταλική διπλωματική πηγή – τη δυσαρέσκειά του για τη στάση του ομολόγου του της Ολλανδίας Μαρκ Ρούτε.
Ο Κόντε φέρεται να είπε στον Ρούτε ότι «μπορεί να γίνεις ήρωας στην πατρίδα σου για μερικές ημέρες, αλλά μετά από μερικές εβδομάδες θα είσαι υπεύθυνος έναντι όλων των Ευρωπαίων για το μπλοκάρισμα μιας αποτελεσματικής και επαρκούς συμφωνίας».
Ο δε πρόεδρος της Γαλλίας Εμανουέλ Μακρόν (που μαζί με την Αγκελα Μέρκελ είναι ιδιαίτερα εκνευρισμένος με τη στάση των «φειδωλών») «χτύπησε τη γροθιά στο τραπέζι», κατακεραυνώνοντας την απροθυμία ορισμένων από τους εταίρους του. Στο στόχαστρο του Μακρόν: οι λεγόμενες «ολιγαρκείς» χώρες (Ολλανδία, Σουηδία, Δανία, Αυστρία) και η Φινλανδία, που συνεχίζουν να εκφράζουν επιφυλάξεις για το σχέδιο που παρουσίασε ο Σαρλ Μισέλ.
«Ήταν σκληρός όσον αφορά τις ανακολουθίες τους», εξήγησε μέλος της γαλλικής αντιπροσωπείας. Το ξέσπασμα του Γάλλου προέδρου αναφέρθηκε επίσης από άλλες αντιπροσωπείες σε μέσα ενημέρωσης, καθώς κατά τα φαινόμενα το απόλαυσαν. Ωστόσο αφηγήθηκαν όσα διαμείφθηκαν με τρόπο που αποτελούσε μάλλον «καρικατούρα», σημείωσε επιτιμητικά το μέλος της γαλλικής αντιπροσωπείας.
Ο Μακρόν επέκρινε την αντίσταση που προβάλλουν οι χώρες αυτές στο να προσφερθεί μεγάλο μέρος του ποσού που θα συγκεντρωθεί στο πλαίσιο του σχεδίου ανάκαμψης, ιδίως με κοινό δανεισμό της ΕΕ, από τις αγορές, ως βοήθεια στα κράτη μέλη.
Στηλίτευσε ιδιαίτερα τη συμπεριφορά του καγκελάριου της Αυστρίας Σεμπάστιαν Κουρτς, ο οποίος σηκώθηκε κι έφυγε από το τραπέζι για να απαντήσει σε μια τηλεφωνική κλήση. Σύμφωνα με μια ευρωπαϊκή πηγή, ο αυστριακός καγκελάριος δεν έκρυψε πως αισθάνθηκε «προσβεβλημένος» από το σχόλιο.
Ο Μακρόν επίσης συνέκρινε τη θέση του πρωθυπουργού της Ολλανδίας, του συντηρητικού Μαρκ Ρούτε, άτυπου ηγέτη των χωρών που προβάλλουν αντίσταση στο σχέδιο, με εκείνη του βρετανού πρώην πρωθυπουργού Ντέιβιντ Κάμερον στις διαπραγματεύσεις.
Σύμφωνα με όσα είπαν μέλη άλλων αντιπροσωπειών, ο Γάλλος πρόεδρος δεν συγκράτησε την οργή του σε πολλές από τις επικρίσεις του. «Χτύπησε τη γροθιά στο τραπέζι», είπε χαρακτηριστικά διπλωμάτης. Σύμφωνα με μια πηγή, είπε πως επαφίεται στη Γαλλία και στη Γερμανία να «πληρώσουν το σχέδιο» και αυτές είναι «που μάχονται για το συμφέρον της Ευρώπης, ενώ οι ολιγαρκείς επιδεικνύουν εγωισμό και δεν κάνουν καμία παραχώρηση». «Πρόσθεσε ότι είναι έτοιμος να σηκωθεί να φύγει παρά να κλείσει μια κακή συμφωνία», κατ’ αυτήν την τελευταία πηγή.