Τα «καυτά» ζητήματα με χαρακτήρα κατεπείγοντως
09/07/19, 08:15
Tα μεγάλα «ανοιχτά» ζητήματα δεν αφήνουν χρόνο για πανηγυρισμούς στη νέα κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη, καθώς οι ανησυχίες κυρίως γύρω από το δημοσιονομικό «μέτωπο» εντείνονται.
Η Κομισιόν βλέπει «τρύπα» στον προϋπολογισμό ύψους 1,9 δισ. ευρώ - στο 1,1δισ. ευρώ την κατεβάζει η Τράπεζα της Ελλάδας - εξαιτίας των μέτρων Τσίπρα που ψηφίστηκαν τον περασμένο Μάιο και αφορούσαν το επίδομα σύνταξης και τη μείωση του ΦΠΑ.
Είχαμε μια δημοσιονομική χαλάρωση παρά πολύ σημαντική, με αποτέλεσμα τώρα να αμφισβητείται από τις Βρυξέλλες, αν θα πιάσουμε το στόχο του 3,5% του ΑΕΠ για το πρωτογενές πλεόνασμα. Πρόκειται για μια ναρκοθέτηση της πραγματικότητας, που καλείται να αντιμετωπίσει η νέα κυβέρνηση.
Με βάση τις εκθέσεις της μεταμνημονιακής εποπτείας που υπογράφουν οι Βρυξέλλες, υπάρχει καθυστέρηση στις ιδιωτικοποιήσεις, στην υλοποίηση των μεταρρυθμίσεων στο Δημόσιο, στις αγορές και την αγορά ενέργειας, ενώ «καίει» και το μεγάλο ερώτημα, τι μέλλει γενέσθαι με τη ΔΕΗ...
Παρότι ο προϋπολογισμός προβλέπει ανάπτυξη 2,3%, τα στοιχεία του πρώτου τριμήνου ήταν απογοητευτικά, καθώς η αύξηση του ΑΕΠ ανήλθε σε μόλις 1,3%
Ταυτόχρονα, οι Έλληνες πολίτες χρωστούν 104 δισ. στην εφορία, 35 δισ. στα ασφαλιστικά ταμεία και 80 δισ. σε κόκκινα δάνεια.
Άλλο μεγάλο κεφάλαιο είναι το ασφαλιστικό. Η επιτάχυνση έκδοσης συντάξεων αλλά και η μεγάλη δημοσιονομική «βόμβα» με τα αναδρομικά ξεχωρίζουν. Αστερίσκοι και στα εργασιακά, με τους δανειστές να θέλουν να εξετάσουν τα αποτελέσματα της πρόσφατης αύξησης του κατώτατου μισθού.
Δημοσιονομικά
Οι υπουργοί Οικονομικών της ευρωζώνης συνεδρίασαν χθες και με το βλέμμα τους στραμμένο και στην Ελλάδα. Μολονότι η νέα κυβέρνηση δεν έχει ακόμη αναλάβει, οι πιστωτές θέλησαν να στείλουν ένα σαφές μήνυμα ότι θα πρέπει να εμμείνει στη δέσμευσή της για πρωτογενή πλεονάσματα 3,5% μέχρι το 2022. Τα «δώρα» του κ. Τσίπρα πριν τις ευρωεκλογές ήγειραν αμφιβολίες για την ικανότητα της Ελλάδας να εκπληρώσει τους δημοσιονομικούς της στόχους.
Η Κομισιόν εκτιμά ότι οι παροχές αυτές θα έχουν δημοσιονομικό αντίκτυπο 1% για το τρέχον και το επόμενο έτος, πράγμα που σημαίνει ότι οι πιστωτές ίσως ζητήσουν πρόσθετα μέτρα λιτότητας από τη νέα κυβέρνηση (...) Ο κ. Μητσοτάκης σχεδιάζει να ψηφίσει τάχιστα μειώσεις φόρων, που θα τεθούν σε εφαρμογή από το 2020, για να δώσει ώθηση στην οικονομική δραστηριότητα και να δείξει στους επενδυτές ότι η Ελλάδα δημιουργεί ένα φιλικότερο περιβάλλον.
Μένει να φανεί, πώς θα αντιδράσουν οι πιστωτές.
ΔΕΗ
Ένα μεγάλο πρόβλημα που άφησε πίσω της η κυβέρνηση Τσίπρα είναι η παραπαίουσα ΔΕΗ, που κατέγραψε απώλειες άνω του μισού δισ. ευρώ τον περασμένο χρόνο, τάση που συνεχίστηκε και το πρώτο τρίμηνο του τρέχοντος έτους με νέες απώλειες 205 εκ. ευρώ από 12,6 την ίδια περίοδο του 2018. .
Το θέμα της ΔΕΗ έχει τον χαρακτήρα του κατεπείγοντος, όχι μόνο εξαιτίας των προβλημάτων ρευστότητας, αλλά και λόγω του γεγονότος πως η κατάσταση των υποδομών δεν μπορούν να διασφαλίσουν την απρόσκοπτη παροχή ρεύματος κατά τη θερινή περίοδο.
Τα αποτελέσματα του πρώτου τριμήνου (ζημίες 218,2 εκατ.) και το έντονο πρόβλημα ρευστότητας, δεν αφήνουν περιθώριο εφησυχασμού.
Το άμεσο ζητούμενο είναι η αντιμετώπιση του ταμειακού προβλήματος και οι λύσεις επ’ αυτού είναι περιορισμένες. Η ταμειακή υποστήριξη με την άμεση εισροή των ποσού 250-300 εκατ. από τις ΥΚΩ (υπηρεσίες κοινής ωφελείας) του 2011 και η επίσης άμεση εξόφληση οφειλών του Δημοσίου είναι οι πρώτες δράσεις για την ενίσχυση της ρευστότητας.
Αυτό θα διασφαλίσει μια βραχυχρόνια ρευστότητα στην Επιχείρηση, η οποία πολύ γρήγορα θα ξαναβρεθεί στο κόκκινο εάν δεν ακολουθήσουν μέτρα αύξησης εσόδων και μείωσης εξόδων.
Ενα σχέδιο εξυγίανσης που θα μπορεί να στηρίξει στη συνέχεια την αναζήτηση στρατηγικού επενδυτή είναι ένα από τα εναλλακτικά σενάρια που η νέα κυβέρνηση έχει θεωρητικά στη διάθεσή της, δεν είναι βέβαιο ωστόσο εάν ο απαιτούμενος χρόνος επιτρέπει την εφαρμογή του στην πράξη λόγω της κακής οικονομικής κατάστασης της ΔΕΗ.
Σε σχέση με τις υποχρεώσεις προς τις Βρυξέλλες και τους πιστωτές, το πιθανότερο είναι η νέα κυβέρνηση να επαναδιαπραγματευθεί τα υφιστάμενα μέτρα (ΝΟΜΕ και αποεπένδυση στον λιγνίτη) που αποδείχθηκε στην πράξη ότι δεν είναι αποτελεσματικά σε σχέση με τους δεσμευτικούς στόχους για τη μείωση των μεριδίων της ΔΕΗ κάτω από 50% το 2019.
Η πλευρά της Κομισιόν εκτιμάται ότι δεν θα φέρει αντιρρήσεις σε προτάσεις που εγγυώνται ένα γρήγορο άνοιγμα της αγοράς όπως σενάρια που προσομοιάζουν με αυτό της «Μικρής ΔΕΗ» και πληροφορίες φέρουν τη Ν.Δ. να βρίσκεται ήδη σε συζητήσεις με την Ε.Ε. για τον επανασχεδιασμό του ανοίγματος της αγοράς ηλεκτρισμού.
Τράπεζες- Κόκκινα δάνεια
Μεγάλη πρόκληση για τη νέα κυβέρνησης είναι η αντιμετώπιση των ύψους 80 δισ. ευρώ κόκκινων δανείων. Οι τράπεζες εντείνουν τις προσπάθειές τους να τα μειώσουν, αλλά πιθανότατα θα χρειαστούν κι άλλα εργαλεία για να πετύχουν τον φιλόδοξο στόχο μονοψήφιων ποσοστών μη εξυπηρετούμενων δανείων μέχρι το 2021. Οι ελληνικές Αρχές είναι σε διαβουλεύσεις με την Κομισιόν για ένα ιταλικού τύπου μοντέλο για τα κόκκινα δάνεια, αλλά οι συζητήσεις τραβούν πολύ. Και η Τράπεζα της Ελλάδος έχει ένα σχέδιο που προβλέπει τη μεταφορά κόκκινων δανείων σε όχημα ειδικού σκοπού. Η κυβέρνηση Τσίπρα δεν είχε υποβάλει την πρόταση αυτή στις ευρωπαϊκές Αρχές, αλλά αναμένεται να το πράξει σύντομα η νέα κυβέρνηση.
Η μείωση των NPEs το 2018 ήλθε κυρίως μέσω μη οργανικών ενεργειών (διαγραφές ύψους 5,9 δισ. και πωλήσεις ύψους 5,8 δισ.), επιδεινώθηκε ο λόγος των δανείων σε καθυστέρηση προς το σύνολο των εξυπηρετούμενων δανείων , ενώ ένα σημαντικό μέρος των ρυθμισμένων δανείων «ξανασκάει» μόλις ένα τρίμηνο μετά τη ρύθμιση.
Παρά τη βελτίωση του οικονομικού και θεσμικού περιβάλλοντος, οι εισπράξεις μέσω οργανικών δράσεων, δηλαδή μέσω είσπραξης καθυστερούμενων οφειλών, αναδιαρθρώσεων δανείων, ρευστοποίησης εξασφαλίσεων κ.λπ. παραμένουν περιορισμένες.
Το ακόμη ανησυχητικότερο, σύμφωνα με την ΤτΕ, είναι ότι ενώ οι τράπεζες έχουν στραφεί σε μακροπρόθεσμου χαρακτήρα ρυθμίσεις δανείων κατά την τελευταία διετία, παραμένει υψηλό το ποσοστό των ρυθμισμένων δανείων που εμφανίζουν εκ νέου καθυστέρηση.
Επενδύσεις
O στόχος του κ. Μητσοτάκη είναι να διπλασιάσει το ποσοστό ανάπτυξης στο 4% μέχρι τον επόμενο χρόνο και γι’ αυτό θα χρειαστεί επενδύσεις. Για να πείσει τους επενδυτές ότι μπορούν να εμπιστευθούν και πάλι τη χώρα θέλει να προχωρήσει άμεσα με το project του Ελληνικού.
Αλλά αυτό δεν θα αρκέσει. Η νέα κυβέρνηση θα πρέπει να αντιμετωπίσει τη γραφειοκρατία, ένα αργοκίνητο δικαστικό σύστημα και τη διαφθορά και να επιταχύνει τις ιδιωτικοποιήσεις ειδικά στον τομέα της ενέργειας.
