Οι ειδικοί εξηγούν το ακραίο καιρικό φαινόμενο που χτύπησε την Β. Ελλάδα και είχε ως επίκεντρο την Χαλκιδική, όπου άφησε πίσω του επτά νεκρούς, εξήντα τραυματίες και φοβερές καταστροφές, σαν να «πέρασε» τυφώνας.
Πρόκειται για ένα «σπάνιο και πολύ έντονο φαινόμενο, που εμφανίζεται δύο φορές στα τρία χρόνια», σύμφωνα με τον ομότιμο καθηγητή Μετεωρολογίας και Κλιματολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, Θεόδωρος Καρακώστας.
«Σίγουρα ο απλός πολίτης δεν έχει ξαναδεί κάτι τέτοιο, εκτός αν έχει βρεθεί στο παρελθόν σε παρόμοια κατάσταση. Ωστόσο, οι μετεωρολόγοι έχουν ξανασυναντήσει τέτοιες περιπτώσεις», σημείωσε ο ίδιος.
.
Σε ό,τι αφορά την ένταση της καταιγίδας, ο κ. Καρακλωστας υπογράμμισε ότι αυτή ανήκει στην κατηγορία «υπερκύτταρο» («super cell»), που είναι και η μεγαλύτερη διαβάθμιση, ενώ περιγράφοντας την πορεία του φαινομένου, επεσήμανε ότι αρχικά το έναυσμα δόθηκε από την περιοχή των Πρεσπών.
«Από εκεί ξεκίνησε μια ατμοσφαιρική διαταραχή στην ανώτερη ατμόσφαιρα. Μια πολύ ψυχρή αέρια μάζα κινήθηκε από βορρά προς νότο, πέρασε όλη την περιοχή του Βερμίου και των Πιερίων και κατέβηκε στην κοιλάδα της Ημαθίας και της Πέλλας. Κάποια στιγμή έφτασε στα παράλια του Θερμαϊκού Κόλπου, ο οποίος είναι μια πολύ θερμή, αβαθής θάλασσα, με μεγάλη εξάτμιση και εμπλουτισμό της αέριας μάζας σε υδρατμούς. Έτσι η ψυχρή αέρια μάζα που ξεκίνησε από τις Πρέσπες πίεσε με καθοδικές κινήσεις τη θερμή
Σύμφωνα με το Εθνικό Αστεροσκοπείο, οι θερινές καταιγίδες και τα νυκτερινά «μπουρίνια» είναι συνηθισμένα στα βόρεια τμήματα της χώρας. Παρά ταύτα, «τα φαινόμενα που εκδηλώθηκαν την Τετάρτη χαρακτηρίζονται ως ακραία, καθώς συμβαίνουν με χαμηλή επαναληψιμότητα. Είναι χαρακτηριστικό ότι ανάλογα φαινόμενα έπληξαν την Κεντρική και Βόρεια Ελλάδα στις 20-21 Ιουλίου 1983, με αποτέλεσμα εκτεταμένες καταστροφές και το θάνατο 7 ανθρώπων σε Θεσσαλονίκη και Καβάλα».
Υπόμνημα για τα ακραία καιρικά φαινόμενα που χτύπησαν την Β. Ελλάδα δημοσιοποίησε και ο Δρ. Ευθύμης Λέκκας, πρόεδρος Οργανισμού Αντισεισμικού Σχεδιασμού & Προστασίας.
Ειδικότερα, αναφέρονται τα χαρακτηριστικά των ακραίων φαινομένων, ενώ προτείνεται αναδιαμόρφωση και επικαιροποίηση των σχεδίων Πολιτικής Προστασίας:
«Τα ακραία καιρικά φαινόμενα που έπληξαν τον χώρο τη Β. Ελλάδας και ιδιαίτερα τη Χαλκιδική είχαν χαρακτηριστικά:
αιφνίδιας προσβολής
έντονης ραγδαιότητας και υψηλών ταχυτήτων στους ανέμους
μικρής χρονικής διάρκειας
Τα φαινόμενα αυτά σε συνδυασμό με τις ακραίες θερμοκρασίες που επικράτησαν το προηγούμενο χρονικό διάστημα εντάσσονται στις διαφοροποιήσεις που επιφέρει η κλιματική αλλαγή και συνιστούν έναν αυτοτροφοδοτούμενο, επιταχυνόμενο κύκλο φαινομένων με όλο και μεγαλύτερες επιπτώσεις.
Οι μεγάλες βλάβες κυρίως αντιστοιχούν σε δευτερεύουσες κατασκευές προς εξυπηρέτηση εποχικών αναγκών στις τουριστικές περιοχές και σε γραμμές ζωής (lifelines). Σε αυτές τις περιπτώσεις η τρωτότητα είναι αυξημένη λόγω έλλειψης κανονισμών και προχειρότητας σε επίπεδο κατασκευής. Είναι επιτακτική ανάγκη να υπάρχει έλεγχος στο σύνολο των κατασκευών αυτών και ειδικά σε τουριστικές περιοχές.
Η έγκαιρη προειδοποίηση που υπήρξε από την ΕΜΥ και το Αστεροσκοπείο Αθηνών ήταν πολύ χρήσιμη - είναι αμφίβολο ωστόσο αν η μαζικότερη διάδοσή της θα επέφερε αποτελέσματα, δεδομένου ότι ο πληθυσμός δεν είναι εκπαιδευμένος και εξοικειωμένος με τέτοιου είδους ενημέρωση. Προτείνεται να υπάρχει προπαρασκευή του πληθυσμού σε τέτοιες μεθόδους ενημέρωσης.
Θα πρέπει να υπάρχει αναδιαμόρφωση και επικαιροποίηση των σχεδίων Πολιτικής Προστασίας με βάση την ταχέως εξελισσόμενη επιστημονική γνώση, και δεδομένου ότι αντιμετωπίζουμε ήδη νέους τύπους κινδύνων, η ένταση και η έκταση των φαινομένων διαφοροποιείται συνεχώς, αλλά και συνοδούς και συμπλεκόμενους κινδύνους, οι οποίοι δημιουργούν ένα εξαιρετικά σύνθετο περιβάλλον αντιμετώπισης».