Τουρκία: Μειώνει τον ΦΠΑ για να ρίξει τον πληθωρισμό
Η απόφαση της τουρκικής κυβέρνησης την Τετάρτη να ανακοινώσει πως θα μειώσει, προσωρινά, τον ΦΠΑ για αυτοκίνητα, οικιακές συσκευές και έπιπλα ώστε να περιορίσει τον πληθωρισμό που είχε ανέλθει τον Σεπτέμβριο στο 24,5%, έγινε δεκτή από τους επενδυτές μάλλον με προβληματισμό.
Ο Τούρκος υπουργός Οικονομικών Μπεράτ Αλμπαϊράκ αποφάσισε να μειώσει τον ΦΠΑ σε σειρά προϊόντων ευρείας κατανάλωσης μέχρι το τέλος του έτους, υποστηρίζοντας πως η κίνηση θα «αναζωογονήσει» τομείς που έχουν πληγεί έντονα από την υποχώρηση της λίρας κατά περίπου 30% από την αρχή του έτους έναντι του δολαρίου.
Η απόφαση δεν άρεσε τόσο πολύ στην αγορά συναλλάγματος, με τη λίρα να υποχωρεί μέχρι και 2,6% την Τετάρτη, καθώς ορισμένοι αναλυτές εξέφρασαν αμφιβολίες για την προσήλωση της Αγκυρας στη δημοσιονομική πειθαρχία που είχε υποσχεθεί τον Οκτώβριο. Η Εστερ Λόου, αναλύτρια ομολόγων αναδυόμενων αγορών στην Amundi, είπε στους Financial Times ότι η μείωση του ΦΠΑ θα έχει ως αποτέλεσμα τον περιορισμό των φορολογικών εσόδων και τη διεύρυνση του δημοσιονομικού ελλείμματος της Τουρκίας. «Η ανακοίνωση του κ. Αλμπαϊράκ αναδεικνύει για ακόμη μία φορά την προτίμηση της κυβέρνησης υπέρ της ανάπτυξης αντί για τη δημοσιονομική (πειθαρχία), κάτι που πιθανότατα θα ενισχύσει τις ανησυχίες των επενδυτών».
Η είδηση της μείωσης ΦΠΑ συνέπεσε χρονικά με την αναθεώρηση των προβλέψεων της τουρκικής κεντρικής τράπεζας για τον πληθωρισμό. Ο διοικητής της, Μουράτ Τσετίνκαγια, ανακοίνωσε την Τετάρτη πως ο πληθωρισμός θα διαμορφωθεί στο 23,5% στο τέλος του 2018, δηλαδή σχεδόν πέντε φορές υψηλότερος από τον στόχο της κεντρικής τράπεζας. Προέβλεψε δε πως οι τιμές των τροφίμων θα έχουν αυξηθεί σε ετήσια βάση κατά 29,5% στο τέλος του 2018. Ωστόσο, χθες η λίρα ανέκαμπτε κατά 1,09% στις 5,52 λίρες ανά δολάριο. Στα μέσα Αυγούστου είχε υποχωρήσει στο ιστορικό ρεκόρ των 7,21 λιρών ανά δολάριο. Ομως, από τον Σεπτέμβριο έχει περιορίσει κάπως τις απώλειες που έχει από την αρχή του έτους μετά την αύξηση του βασικού επιτοκίου δανεισμού από την κεντρική τράπεζα κατά 625 μονάδες βάσης τον Σεπτέμβριο, με αποτέλεσμα το βασικό επιτόκιο να διαμορφώνεται στο 24% (εξακολουθεί να είναι χαμηλότερο από τον πληθωρισμό).
Εντός του 2018 η τουρκική κεντρική τράπεζα έχει αυξήσει το βασικό επιτόκιο δανεισμού κατά 1.125 μ.β., σχεδόν διπλασιάζοντας το κόστος δανεισμού στην προσπάθειά της να συγκρατήσει τον καλπάζοντα πληθωρισμό. Ωστόσο, το έκανε με καθυστέρηση και με τον Τούρκο πρόεδρο να απειλεί έμμεσα, επαναλαμβάνοντας σε τακτά χρονικά διαστήματα την αντίθεσή του στα υψηλά επιτόκια δανεισμού. Στην ανάκαμψη της λίρας από το χαμηλό ρεκόρ του Αυγούστου έχει συμβάλει και η μερική αποκατάσταση των διπλωματικών σχέσεων με τις ΗΠΑ μετά την αποφυλάκιση του Αμερικανού πάστορα Αντριου Μπράνσον.