Οι Σοσιαλδημοκράτες χωρίς ελπίδα για την ηγεσία της Κομισιόν μετά το Brexit
Γράφει ο Tobias Gerhard Schminke
Από τις 23 έως τις 26 Μαΐου του 2019, οι ψηφοφόροι των ευρωεκλογών θα επιλέξουν τη νέα σύνθεση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Σε συνεργασία με το «αδερφό» γερμανικό Treffpunkt Europa, η πλατφόρμα ανάλυσης των εκλογικών τάσεων στην Ευρωπαϊκή Ένωση, Europe Elects, αναλύει το διαμορφωμένο εκλογικό κλίμα στις χώρες της ΕΕ και προβλέπει τη μελλοντική κατανομή των εδρών στο Στρασβούργο, με βάση τις τελευταίες δημοσκοπήσεις.
Η σύνθεση του Ευρωκοινοβουλίου θα αλλάξει σημαντικά στις επερχόμενες ευρωεκλογές του 2019, κυρίως λόγω του Brexit και των αλλαγών που παρατηρούνται στα εναπομείναντα 27 κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα (EPP), από το οποίο προέρχεται ο απερχόμενος πρόεδρος της Κομισιόν Ζαν Κλοντ Γιούνκερ, θα παραμείνει η επικρατούσα δύναμη στο ευρωπαϊκό νομοθετικό σώμα. Σύμφωνα με την έρευνα, μια μεγάλη πλειονότητα, της τάξης του 80% των Ευρωπαίων πολιτών, συνεχίζει να στηρίζει τα φιλο-ευρωπαϊκά κόμματα.
(Τα διαγράμματα είναι από τον Filip van Laenen)
Το ΕΛΚ κρατάει την προεδρία της Κομισιόν
Σύμφωνα με τις προβλέψεις, το ΕΛΚ του κ. Γιούνκερ αναμένεται να είναι η ευρωομάδα που θα χρήσει τον επόμενο πρόεδρο της Κομισιόν. παρά τ' ότι ο ίδιος ο Λουξεμβούργιος πολιτικός έχει ανακοινώσει πως δεν πρόκειται να διεκδικήσει την ηγεσία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για δεύτερη θητεία.
Με βάση το μέχρι τώρα ισχύον εκλογικό μοντέλο του, «Spitzenkandidat» (σύμφωνα με το οποίο η μεγαλύτερη πολιτική ομάδα στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο προτίθεται να διορίσει τον υποψήφιο για το αξίωμα της Κομισιόν), υποψήφιοι διάδοχοι του Γιούνκερ από το ΕΛΚ είναι ο Επίτροπος της Κομισιόν για το Brexit, Μισέλ Μπαρνιέ και ο Επίτροπος της Κομισιόν για την Ανάπτυξη και την Εργασίας, Φιλανδός Γίρκι Κατάινεν.
S&D και Brexit: Τέλος στο όνειρο για την πρωτιά
Η ευρωομάδα των Ευρωπαίων Σοσιαλημοκρατών (S&D) θα δει μεγάλη υποχώρηση στην εκλογική της δύναμη, που προβλέπεται να συρρικνωθεί από τους 189 ευρωβουλευτές που διαθέτει σήμερα στους 141. Αυτό οφείλεται στις εκλογικές απώλειες στην ηπειρωτική Ευρώπη ( 28 ευρωβουλευτές) και στην αποχώρηση του Εργατικού Κόμματος Βρετανίας (Labours), που αριθμούσε 22 ευρωβουλευτές.
Τηρουμένων των εκλογικών ποσοστών των Βρετανών Εργατικών και δεδομένου πως οι Βρετανοί ψηφοφόροι δε θα έχουν λόγο στις επόμενες ευρωεκλογές και ειδικότερα από τη στιγμή που το ΕΛΚ δεν αντιπροσωπεύεται στην εκλογική διαδικασία στο Ηνωμένο Βασίλειο ή στη Βόρεια Ιρλανδία, το συντηρητικό κόμμα δεν έχει να φοβάται απώλειες από την αποχώρηση των Βρετανών στις επερχόμενες ευρωεκλογές.
Πρόκειται το φιλελεύθερο ALDE να διασπαστεί;
Ο επικεφαλής της Συμμαχίας Φιλελεύθερων και Δημοκρατών για την Ευρώπη (ALDE), Γκι Βέρχοφσνταντ, έχει μπροστά του ένα αβέβαιο μέλλον. Με δεδομένο το ότι το κόμμα του Εμανουέλ Μακρόν (LREN) στη Γαλλία προτίθεται να στηρίξει το ALDE, ο αριθμός των φιλελεύθερων στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ενδέχεται να διπλασιαστεί, από τη στιγμή που οι ευρωβουλευτές μπορε να φτάσουν από τους 68 (σήμερα) στους 113.
Παρ' όλα αυτά, το εάν το κόμμα του Μακρόν μπει στο ALDE, παραμένει αβέβαιο. Είναι ανοιχτό το ενδεχόμενο πως ο Μακρόν θα κοιτάξει στη δημιουργία μιας δικιάς του ευρωκοινοβουλευτικής ομάδας, που θα περιλαμβάνει ορισμένα από τα μέλη του ALDE. Βάση του Ευρωπαίου ειδικού, Μανουέλ Μίλερ, φιλελεύθερα κόμματα από τη Γαλλία, την Ισπανία, τη Ρουμανία, την Ολλανδία, το Βέλγιο, τη Σουηδία, την Αυστρία και το Λουξεμβούργο τα οποία θα μπορούσαν να μπουν στο γκρουπ του Γάλλου προέδρου. Τα παραπάνω, χωρίς να συνυπολογιστούν μέλη των άλλων πολιτικών ευρωμάδων που έχουν δείξει να «κλείνουν» προς τον πολιτικό χώρο που εκφράζει ο Μακρόν.
Έπονται οι πέριξ της Δεξιάς
Ακολουθούν οι Ευρωπαίοι Συντηρητικοί και Μεταρρυθμιστές (ECR), οι οποίοι, μέσω της απώλειας των Τόρις στη Βρετανία, λογικά θα χάσουν την τρίτη θέση που κατείχαν μέχρι σήμερα στο Ευρωκοινοβούλιο. Εν μέσω του Brexit, μόνο 42 από τα 74 μέλη του κόμματος μπορούν να επαναδιεκδικήσουν την εκλογή τους στο Στρασβούργου. Με βάση το νέο πολιτικό χάρτη που διαμορφώνεται στην ΕΕ είναι ασαφές το εάν το ECR πρόκειται να συμπληρώσει τον αριθμό των υποψηφίων που χρειάζονται από κάθε χώρα ώστε να επανεμφανιστεί στο Ευρωκοινοβούλιο το 2019.
Στο πλαίιο αυτό, το Κόμμα της Ευρώπης και της Άμεση Δημοκρατίας (EFDD) μαζί με την κεντροαριστερά (GUE/NGL), αναμένεται να δώσει τη μάχη για την τέταρτη θέση.
Αντίθετα με με την αριστερά, που μπορεί να στείλει στο Ευρωκοινοβούλιο στελέχη από έως και 13 χώρες, η επικεφαλής του EFDD, Μπεατρίξ βον Στράουχ, μπορεί να ελπίζει στην υποστήριξη 7 χωρών μελών. Ακόμα και εάν φαίνεται εφικτό, στην πραγματικότητα εμφανίζεται ως μάλλον απίθανο πως το ιταλικό Κίνημα Πέντε Αστέρων (M5S) θα υποστηρίξει το EFDD. Ιδεολογικά, το M5S φαίνεται να έχει περισσότερο φιλο-ΕΕ θέσεις από την εν λόγω ευρωομάδα, όπως φάνηκε και από την αποτυχημένη απόπειρα του M5S να υπαχθεί στην ευρωομάδα του ALDE.
Η ακροδεξιά δεν εξαφανίζεται
Η ομάδα που έχει σχηματίσει στην Ευρωβουλή η επικεφαλής του «Εθνικού Μετώπου» της Γαλλίας, Μαρίν Λεπέν, σύμφωνα τις τελευταίες προβλέψεις, θα φτάσει τις 47 έδρες έναντι 37 στις ευρωεκλογές του 2014. Η πρόβλεψη για τη νέα κατανομή φτάνει από οκτώ χώρες, με την Ισπανία και τη Σλοβακία να αναμένεται να στείλουν από λενα ευρωβουλευτή στην ευρωομάδα του ENF.
Οι Πράσινοι και το EFA παραμένουν μια μικρή δύναμη
Τα κόμματα των Πειρατών, τα αποσχιστικά κόμματα, το λιθουανικό αγροτικό κόμμα LVŽS και οι Πράσινοι συνθέτουν τις δυνάμεις του κόμματος Πρασίνων/ Ευρωπαϊκή Ελεύθερη Συμμαχία (Greens/EFA). Αυτός ο συνασπισμός συνεχίζει να ισχύει παρά την απώλεια 6 ευρωβουλευτών από τη Βρετανία (αναμένεται να συγκεντρώσει 33 έδρες, έναντι 46 από τις ευρωεκλογές του 2014, από 12 χώρες). Σύμφωνα τους υπολισμούς του Europe Elects, αναμένονται 26 ευρωβουλευτές από τους Πράσινους, 3 από τους Πειρατές της Τσεχίας, τρεις από το λιθυουανικό κόμμα και ένας βουλευτής από το καταλανικό ERC.
Μεταξύ των βουλευτών από τη εν λόγω ευρωομάδα που θα παραμείνουν χωρίς πολιτική «στέγη», υπάρχουν στελέχη της άκρας αριστεράς και της άκρας δεξιάς, όπως και το κόμμα του Μάρτιν Σονεμπόρν (die PARTEI) με μια έδρα.
Διαμοιρασμός των ψήφων
Κοιτάζοντας το πως διαμοιράζονται οι ψήφοι, το ΕΛΚ λαμβάνει 20,5% σε πανευρωπαϊκό επίπεδο (χωρίς αλλαγή σε σχέση με τον προηγούμενο μήνα), όντας το μεγαλύτερο κόμμα εν όψει των ευρωεκλογών. Δεύτερο έρχεται το S&D και στην τρίτη θέση ακολουθεί το ALDE, στα ποσοστά του οποίου προσμετρώνται και οι ψήφοι από το κόμμα του Εμανουέλ Μακρόν στη Γαλλία. Ακολουθεί το ECR, με το EFDD να έπεται και το ENF να ανέρχεται στην πέμπτη θέση. Ακολουθούν το GUE/NGL και το Greens/EFA, ενώ τα κόμματα που δεν συμμετέχουν σε κάποια από τις παραπάνω ευρωομάδες διαμορφώνουν ποσοστό στο 2%.
Υστερόγραφο:
Η Ευρώπη γίνεται ολοένα και περισσότερο ενοποιημένη. Πολιτικά φαινόμενα όπως η ανεργία ή η αντίδραση των πολιτών σε μια πυρηνική καταστροφή όπως αυτή στη Φουκουσίμα, λαμβάνουν χώρα σε αρκετές χώρες της ΕΕ ταυτόχρονα. Αυτό λειτουργεί με τον ίδιο τρόπο και την εκλογική συμπεριφορά - Αναδύεται η «Ευρωπαϊκή Εκλογική Συμπεριφορά. Για αυτό το λόγο, έχει λογική ο σχεδιασμός ενός βαρόμετρου πολιτικών απόψεων για τους 28 της ΕΕ. Τα ευρήματα βασίζονται από αποτελέσματα ερευνών που διεξάγονται σε κάθε μια από τις 28 χώρες-μέλη της ΕΕ των 28. Η τελική ημερομηνία είναι η 30η του κάθε μήνα. Είναι σημαντικό, από άποψη στατιστικής, το ότι δεν υπάρχουν πάντα δεδομένα διαθέσιμα από έρευνες στις ευρωπαϊκές εκλογές, αλλά μόνο από εθνικές εκλογές.
Ορισμός των κομμάτων στις ευρωομάδες: Τα κόμματα τα οποία ήδη εκπροσωπούνται στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο προσμετρώνται στις υπάρχουσες ευρωομάδες. Τα εθνικά κόμματα που δεν εκπροσωπούνται αυτή τη στιγμή στο Ευρωκοινοβούλιο , αλλά ανήκουν σε κάποια ευρωομάδα που έχει αυτή τη στιγμή εκπροσωπήσει στο Ευρωκοινοβούλιο, προσμετρούνται με το αντίστοιχο κόμμα. Κόμματα τα οποία δεν είναι στο Ευρωκοινοβούλιο και των οποίων η συμμετοχή σε κάποια ευρωομάδα δεν είναι ξεκάθαρη, περιλαμβάνονται στην κατηγορία «Άλλα». Για τη δημιουργία μιας κοινοβουλευτικής ομάδας στο Ευρωκοινοβούλιο, χρειάζονται 25 ευρωβουλευτές από 7 χώρες-μέλη.
Πηγή δεδομένων: Από τη στιγμή που υπάρχει διαθεσιμότητα, οι προβλέψεις για τις έδρες από την κάθε χώρα είναι βασισμένες σε ένα τρέχον μέσο όρο από τις νέες έρευνες ή στην τελευταία πρόβλεψη για την κατανομή των εδρών από τις έρευνες για την πρόθεση ψήφου στις ευρωεκλογές. Στις χώρες για τις οποίες δεν υπάρχουν συγκεκριμένες έρευνες για τις ευρωεκλογές ή εάν οι αντίστοιχες τελευταίες έρευνες διεξήχθησαν σε διάστημα άνω των τελευταίων τριών εβδομάδων, χρησιμοποιούνται οι τελευταίες διαθέσιμες δημοσκοπήσεις για τις εθνικές εκλογές. Εάν δεν υπάρχουν καθόλου έρευνες από τις τελευταίες εθνικές εκλογές, χρησιμοποιούνται τα αποτελέσματα των εν λόγω εκλογών. Η πρόβλεψη για την κατανομή των εδρών ανταποκρίνεται στους εκλογικούς νόμους της κάθε χώρας. Στη Γαλλία, η πιο πρόσφατη δημοσκόπηση για τις προεδρικές εκλογές χρησιμοποιείται όταν δεν υπάρχουν άλλες έρευνες για τις βουλευτικές εκλογές ή τις ευρωεκλογές που να έχουν δημοσιευτεί τις τελευταίες τρεις εβδομάδες.
Πληροφορίες για το υπόβαθρο των δημοσκοπήσεων στο tobias.schminke (at) gmail.com