Σε αχαρτογράφητα πολιτικά νερά η Γερμανία: «Όχι» Σταϊνμαγερ σε εκλογές
Το προσφυγικό αναδείχτηκε, μεταξύ άλλων, το μεγάλο «αγκάθι» των διαπραγματεύσεων, οι οποίες κατέληξαν σε αδιέξοδο, με τον πρόεδρο της χώρας Φρανκ Βάλτερ Σταϊνμάιερ να τάσσεται κατά των εκλογών, ενώ τα σενάρια για την επόμενη μέρα δίνουν και παίρνουν.
Η εμπλοκή για τον σχηματισμό κυβέρνησης «Τζαμάικα» αποδίδεται κυρίως στους Φιλελεύθερους (FDP) του Κρίστιαν Λίντνερ, ο οποίος αποχώρησε τα ξημερώματα της Δευτέρας από τις μαραθώνιες συνομιλίες. «Δεν σημειώθηκε καμία πρόοδος, αντιθέτως είχαμε οπισθοδρομήσεις, διότι αμφισβητήθηκαν συγκεκριμένοι συμβιβασμοί», είπε ο ίδιος στους δημοσιογράφους. «Είναι καλύτερα να μην κυβερνήσουμε από το να κυβερνήσουμε με λάθος τρόπο. Αντίο!».
Τα τέσσερα κόμματα πάσχιζαν επί τέσσερις ολόκληρες εβδομάδες και πλέον να γεφυρώσουν τις διαφορές τους σε ζητήματα όπως το προσφυγικό, η αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, οι δημόσιες δαπάνες, η φορολογία. Ένα από τα μείζονα ζητήματα που προκαλούσαν τριβές ήταν η απαίτηση της CSU να τεθεί όριο στον αριθμό των αιτούντων άσυλο, που υποδέχεται η Γερμανία κάθε χρόνο, στην οποία εναντιώνονταν οι Πράσινοι.
Ο Λίντνερ δήλωσε ότι πέρα από τις ενστάσεις ως προς τα μείζονα ζητήματα, τα κόμματα δεν μπόρεσαν να οικοδομήσουν επαρκή αμοιβαία εμπιστοσύνη, κάτι που εκείνος θεωρούσε προϋπόθεση, ώστε η επόμενη κυβέρνηση να παραμείνει σταθερή καθ’ όλη την τετραετή κοινοβουλευτική περίοδο.
Αναμφίβολα, το πολιτικό αδιέξοδο στη Γερμανία προκαλεί «αλυσιδωτές» ανησυχίες σε πανευρωπαϊκό επίπεδο. Μία από τις αυτές αφορά το «διαζύγιο» της Βρετανίας από την ΕΕ, ενώ αδειάζει η κλεψύδρα σε σχέση με το χρονικό περιθώριο που έχει δοθεί προς την Τερέζα Μέι για την επίτευξη συμφωνίας με τις Βρυξέλλες ως προς το λογαριασμό του Brexit μέχρι τη Σύνοδο Κορυφής του ερχόμενου Δεκεμβρίου.
Από την πλευρά του, ο Στάϊνμαγερ απηύθυνε έκκληση για συνέχιση των διαπραγματεύσεων. Όπως δήλωσε ο ίδιος κατά τη διάρκεια δήλωσης - διαγγέλματος που έκανε προς το γερμανικό λαό το μεσημέρι της Δευτέρας, λίγο μετά από τη συνάντηση που είχε με την καγκελάριο Άγκελα Μέρκελ.
Όπως δήλωσε ο επικεφαλής του γερμανικού κράτους, τα κόμματα πρέπει να εργαστούν περισσότερο για την επίτευξη συμφωνίας που θα επιτρέψει το σχηματισμό κυβέρνησης και που θα αποτρέψει το ενδεχόμενο νέων εκλογών.
«Βρισκόμαστε σε μια στιγμή που δεν έχει προηγούμενο στην ιστορία του έθνους μας.Προκρίνω σε όλα τα κόμματα να βρουν μια συμφωνία που θα αποτρέψει νέες εκλογές» δήλωσε ο κ. Σταϊνμάιερ.
Σύμφωνα με τον ίδιο, θα ξεκινήσει επαφές με τους αρχηγούς των πολιτικών κομμάτων, προκειμένου να υπάρξει λύση στο αδιέξοδο που έχει ανακύψει στη Γερμανία μετά από την κατάρρευση των διαπραγματεύσεων για την «Τζαμάικα». Τα κόμματα δεν μπορούν να παίζουν με την εντολή που έχουν λάβει από τους ψηφοφόρους τους, είπε ο Γερμανός πρόεδρος.
«Εκλογές τώρα» λέει ο Σουλτς
Υπενθυμίζεται πως λίγο νωρίτερα, ο επικεφαλής των Σοσιαλδημοκρατών (SPD) Μάρτιν Σουλτς τάχθηκε υπέρ της προσφυγής σε πρόωρες κάλπες, δηλώνοντας ότι οι ψηφοφόροι θα πρέπει να είναι σε θέση να επανεκτιμήσουν τα τελευταία δεδομένα και ότι «δεν πρέπει να φοβόμαστε τις εκλογές».
Ακόμα, συμπλήρωσε πως το SPD δεν φοβάται νέες εκλογές και ότι δεν πρόκειται να εισέλθει σε διαπραγματεύσεις για νέο κυβερνητικό συνασπισμό με την Χριστιανική Δημοκρατική Ένωση (CDU) της κ. Μέρκελ και την Χριστιανική Κοινωνική Ένωση (CSU) του Χορτστ Ζεεχόφερ, με τις οποίες συγκυβερνά από το 2013.
Ο Σουλτς πρόσθεσε ότι θα είναι και το Δεκέμβριο πρόεδρος του κόμματος, αλλά πρόσθεσε πως θα ανακοινώσει αργότερα αν θα είναι ξανά υποψήφιος για την καγκελαρία.
Ο πρόεδρος των Σοσιαλδημοκρατών σημείωσε πως θα συναντηθεί την Τετάρτη με τον Γερμανό πρόεδρο Φρανκ-Βάλτερ Σταϊνμάιερ. Όπως επισήμανε, η Άγκελα Μέρκελ δεν έχει επικοινωνήσει ακόμα μαζί του.
«Ψύχραιμη» η αντίδραση αγορών κι επενδυτών
Πάντως, αναλυτές κι αγορές αντιδρούν «ψύχραιμα» στον απόηχο του αδιεξόδου, ενώ τηρούν στάση αναμονής, περιμένοντας τα νεότερα από το «μέτωπο».
Τόσο οι οικονομολόγοι όσο και το ταμπλό, πάντως, δεν δείχνουν να προεξοφλούν εκλογές. Η πλειονότητα των αναλυτών «βλέπει», ωστόσο, πιέσεις ως προς το ευρώ, το οποίο σημειωτέον έχει «μαζέψει» τις αρχικές απώλειες.
«Οι αγορές είναι πιθανόν να μην δώσουν τόση σημασία» μετά την αρχική τους απογοήτευση, σύμφωνα με τον Hartmut Issel της UBS Wealth Management. «Ακόμα και αν υπάρξουν νέες εκλογές, είναι πολύ απίθανο να επικρατήσουν οι λαϊκιστές. Γι’ αυτό η πτωτική αντίδραση θα είναι περιορισμένη».
Ο Peter Dragicevich της Nomura Holdings ανέφερε πως «η έκπληξη της κατάρρευσης των διαπραγματεύσεων για τον σχηματισμό κυβερνητικού συνασπισμού, σε συνδυασμό με την πρόσφατη ανάκαμψη του ευρώ, θα κρατήσουν υπό κάποια πίεση βραχυπρόθεσμα το ευρώ, ιδιαίτερα καθώς θα αντιδράσουν άλλα παγκόσμια κέντρα trading. Οι μακροπρόθεσμες προοπτικές λογικά δεν θα αλλάξουν, καθώς στηρίζονται από την θετική δυναμική της ευρωζώνης. Οι PMI Νοεμβρίου της ευρωζώνης και τα πρακτικά της τελευταίας συνεδρίασης της ΕΚΤ την Πέμπτη θα επιβεβαιώσουν τις θετικές προοπτικές».
Από την πλευρά του, ο Daisuke Karakama της Mizuho Bank, σχολίασε πως «δεν υπάρχει άμεση επίπτωση στη νομισματική πολιτική και ίσως να μην υπάρξουν νέες εκλογές: η εξέλιξη ίσως καταλήσει να προκαλεί προσωρινές αναταράξεις». Κατά τον ίδιο, «δεδομένου ότι υπήρχαν κάποιες προσδοκίες πως αν σχηματίζονταν κυβερνητικός συνασπισμός, η επόμενη κυβέρνηση Μέρκελ θα παρείχε μέτρα δημοσιονομικής τόνωσης, η κατάρρευση των διαπραγματεύσεων είναι αρνητική για τη γερμανική οικονομία και αυτό που είναι αρνητικό για τη Γερμανία θα είναι κακό για την ΕΕ».
Ο Greg McKenna της AxiTrader, σε σημείωμα προς τους πελάτες έγραψε ότι «είναι πάντα δύσκολο όταν βλέπεις κινήσεις σαν και αυτές στις ασιατικές συναλλαγές τη Δευτέρα να γνωρίζεις αν η αντίδραση είναι πιθανό να είναι υπερβολική λόγω της έλλειψης ρευστότητας ή αν είναι ένδειξη του πού θα πάνε την αγορά οι Ευρωπαίοι και Βορειοαμερικάνοι traders. Αναμφίβολα η ετυμηγορία δεν έχει ακόμα βγει».
Ο Mansoon Mohi-uddin της NatWest Markets, μονάδα της Royal Bank of Scotland, εκτίμησε πως «οι ειδήσεις είναι αρνητικές για το ευρώ, όμως οι μακροπρόθεσμες επιπτώσεις τους δεν είναι ακόμα ξεκάθαρες». Κατά τον ίδιο, το ευρώ θα μπορούσε να υποχωρήσει προς το κάτω μέρος του πρόσφατου εύρους των 1,15-1,20 δολαρίων αν η κατάρρευση των διαπραγματεύσεων οδηγήσει σε νέες εκλογές.
Σύμφωνα με τον Paul Donovan της UBS, «η εγχώρια γερμανική πολιτική αβεβαιότητα είναι απίθανο να επηρεάσει σοβαρά την οικονομία βραχυπρόθεσμα. Ωστόσο, η αβεβαιότητα είναι πιθανό να ελαχιστοποιήσει την Γερμανική ηγεσία στην Ευρώπη (ίσως δίνοντας μεγαλύτερη έμφαση στη Γαλλική ηγεσία). Αυτό μπορεί να έχει επίπτωση στις διαδικασίες του «διαζυγίου» ΕΕ-Βρετανίας».
«Είναι πολύ ανησυχητικό και δημιουργεί μια μεγάλη αβεβαιότητα στην ευρωζώνη», σχολίαζε στο Reuters ο Kisoo Park της Manulife Asset Management, προσθέτοντας πως αναμένει το ευρωπαϊκό νόμισμα να υποχωρήσει ακόμα περισσότερο βραχυπρόθεσμα. Κατά τον ίδιο, «η Γερμανία υπήρξε η πιο σταθερή χώρα στην ευρωζώνη και διεθνώς, αν όμως αυτό φύγει, τότε θα μπορούσε να προκαλέσει ντόμινο επιπτώσεων».
Από την πλευρά του, ο Masafumi Yamamoto της Mizuho Securities δήλωσε πως η εξέλιξη αυτή δεν προκαλεί «απόλυτη έκπληξη και αυτού του είδους η πολιτική αλλαγή δεν θα εκτροχιάσει την γερμανική οικονομία». Συμπλήρωσε πως υπήρξε αντίδραση στις συναλλαγές στην Ασία, όμως «πρέπει να δούμε πως θα αντιδράσει η Ευρώπη».