ΗΠΑ: Το παζάρι για το χρέος, το παρασκήνιο και τα «αγκάθια» που παραμένουν
26/05/23, 15:31
Εφικτή μοιάζει πλέον η συμφωνία μεταξύ Λευκού Οίκου και Ρεπουμπλικανών για την αύξηση του ορίου του χρέους των ΗΠΑ και την επιβολή ανώτατου ορίου στις ομοσπονδιακές δαπάνες για δύο χρόνια, ωστόσο τα «αγκάθια» στις διαπραγματεύσεις παραμένουν.
Οι δύο πλευρές περιόρισαν τις διαφορές τους στις συνομιλίες των τελευταίων ημερών, σύμφωνα με πηγές που επικαλείται το Bloomberg, αν και τα επιμέρους σημεία για τα οποία υπήρξε συμφωνία έχουν προσωρινό χαρακτήρα, Επισημαίνεται ότι οι δύο πλευρές δεν έχουν ακόμη συμφωνήσει για το ύψος του ανώτατου ορίου. Κι όλα αυτά την ώρα που ο χρόνος μετρά αντίστροφα για την αποτροπή μιας καταστροφικής στάσης πληρωμών.
Τα βασικά σημεία
Σύμφωνα με τους όρους της διαφαινόμενης συμφωνίας, οι αμυντικές δαπάνες θα μπορέσουν να αυξηθούν κατά 3% το επόμενο έτος, σύμφωνα με το αίτημα του προέδρου Τζο Μπάιντεν για τον προϋπολογισμό.
Η συμφωνία θα περιλαμβάνει επίσης ένα μέτρο για την αναβάθμιση του ηλεκτρικού δικτύου της χώρας ώστε να ενισχύσεις τις υποδομές για ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, έναν βασικό στόχο για το κλίμα, ενώ θα επιταχύνει τις άδειες για αγωγούς και άλλα έργα ορυκτών καυσίμων που επιθυμεί το Ρεπουμπλικανικό Κόμμα, ανέφεραν οι πηγές.
Η συμφωνία προβλέπει τη μείωση 10 δισ. δολαρίων από την αύξηση του προϋπολογισμού της εφορίας (Internal Revenue Service, IRS) κατά 80 δισεκατομμύρια δολάρια, την οποία ο Μπάιντεν είχε συμπεριλάβει στον νόμο για την αντιμετώπιση του πληθωρισμού. Οι Ρεπουμπλικανοί έχουν προειδοποιήσει για ένα «κύμα» φορολογικών ελέγχων, ενώ οι Δημοκρατικοί δήλωσαν ότι η αύξηση θα χρηματοδοτηθεί της μέσω λιγότερης φοροδιαφυγής.
Οι περικοπές δαπανών που απαιτούνται για να συμφωνήσει η ρεπουμπλικανική πλευρά σε μια συμφωνία θα μπορούσαν να κοστίσουν έως και 570.000 θέσεις εργασίας, σύμφωνα με μοντέλο του Bloomberg Economics.
Αρχικά οι Ρεπουμπλικανοί είχαν ζητήσει την αύξηση του ανώτατου ορίου χρέους μέχρι τον επόμενο Μάρτιο με αντάλλαγμα 10 χρόνια ανώτατα όρια δαπανών, ωστόσο σε αυτό το σημείο αναμένονται σημαντικές παραχωρήσεις από τους «κόκκινους». Οι συντηρητικοί της Βουλής των Αντιπροσώπων είχαν ήδη αντιδράσει την Πέμπτη στην ιδέα μιας μικρής συμφωνίας, με την ομάδα Freedom Caucus της Βουλής των Αντιπροσώπων να στέλνει επιστολή στον Μακάρθι απαιτώντας να παραμείνει αμετακίνητος στη θέση του.
Σύμβουλος της ηγεσίας των Δημοκρατικών στη Βουλή των Αντιπροσώπων δήλωσε ότι ο Λευκός Οίκος δεν είχε δώσει στη δημοσιότητα καμία πληροφορία σχετικά με συμφωνίες για τα ανώτατα όρια δαπανών ή τη χρηματοδότηση της IRS.
Οι New York Times ανέφεραν νωρίτερα ότι οι διαπραγματευτές πλησίαζαν σε μια συμφωνία για το όριο του χρέους. «Ξέρουμε σε ποια σημεία έχουμε διαφορές», δήλωσε ο πρόεδρος της Βουλής των Αντιπροσώπων Κέβιν Μακάρθι στους δημοσιογράφους στο Καπιτώλιο, προσθέτοντας ότι σκοπεύει να εργαστεί εκεί κατά τη διάρκεια του Σαββατοκύριακου των διακοπών.
«Δεν έχουμε ακόμη συμφωνία. Γνωρίζαμε ότι αυτό δεν θα ήταν εύκολο. Είναι δύσκολο, αλλά εργαζόμαστε γι’ αυτό. Και θα συνεχίσουμε να δουλεύουμε μέχρι να το πετύχουμε», είπε.
Οι αντιδράσεις στην αγορά
Οικονομολόγοι της Goldman Sachs Group ανέφεραν σε σημείωμά τους προς τους επενδυτές ότι οι πιθανότητες να επιτευχθεί συμφωνία την Παρασκευή είναι μεγαλύτερες. «Οι διαπραγματευτές φαίνεται να πλησιάζουν σε μια συμφωνία».
Σε περίπτωση που επιτευχθεί σύντομα συμφωνία, η Τρίτη αναδεικνύεται ως η πιθανή ημέρα για την ψηφοφορία στη Βουλή των Αντιπροσώπων. Στη συνέχεια, η Γερουσία θα πρέπει να ενεργήσει γρήγορα προκειμένου να βρεθεί στο γραφείο του Μπάιντεν πριν από την 1η Ιουνίου, ημερομηνία κατά την οποία η υπουργός Οικονομικών Τζάνετ Γέλεν έχει δηλώσει ότι οι ΗΠΑ ενδέχεται να βρεθούν σε κατάσταση στάσης πληρωμών.
Την επόμενη ημέρα θα πρέπει να καταβληθούν πληρωμές σε εκατομμύρια δικαιούχους κοινωνικής ασφάλισης, γεγονός που ασκεί πίεση στους πολιτικούς για να βγάλουν τη χώρα από το αδιέξοδο.
Είπε ότι ο Λευκός Οίκος σταθερά απέρριπτε τα αιτήματα των Ρεπουμπλικανών να προστεθούν αυστηρότερα κριτήρια επιλεξιμότητας για το Medicaid και άλλα προγράμματα κοινωνικής πρόνοιας.
Που συγκρούονται οι δύο πλευρές
«Έχουμε πολλά εμπόδια. Αλλά αυτό είναι ένα από τα μεγαλύτερα ζητήματα».
Ο Πάτρικ ΜακΧένρι, ένας Ρεπουμπλικάνος από τη Βόρεια Καρολίνα ο οποίος συμμετείχε στις διαπραγματεύσεις ερωτηθείς το βράδυ της Πέμπτης τι θα έλεγε στους επενδυτές σχετικά με την πρόοδο των συνομιλιών, αστειεύτηκε λέγοντας: «Χαίρομαι που οι αγορές είναι κλειστές». Ο ΜακΧένρι, πρόεδρος της Επιτροπής Οικονομικών Υπηρεσιών, είναι ένας από τους κύριους διαπραγματευτές του Μακάρθι .
Ο οίκος αξιολόγησης Fitch Rating ανακοίνωσε χθες Τετάρτη ότι έθεσε την κορυφαία πιστοληπτική αξιολόγηση «AAA» των ΗΠΑ σε καθεστώς παρακολούθησης με πιθανές αρνητικές συνέπειες (Rating Watch Negative), εξαιτίας του κινδύνου η χώρα να κηρύξει στάση πληρωμών. Οι ΗΠΑ έχασαν τη βαθμίδα ΑΑΑ της S&P Global Ratings κατά τη διάρκεια μιας παρόμοιας κομματικής αντιπαράθεσης για το ανώτατο όριο του χρέους το 2011.
Ο Λευκός Οίκος και το υπουργείο Οικονομικών δήλωσαν ότι η κίνηση της Fitch καταδεικνύει την επείγουσα ανάγκη για ταχεία επίλυση της διαφοράς. Όμως ο Μακάρθι δήλωσε ότι δεν ανησυχεί για την ανακοίνωση της Fitch και ότι οι διαπραγματευτές δεν χρειάζονται τον οίκο αξιολόγησης για να τους υπενθυμίσει τη σημασία της σύναψης συμφωνίας.
Οι δύο πλευρές συγκρούονται για την κλίμακα και τη διάρκεια των ορίων στις δαπάνες που πρέπει να περιλαμβάνονται σε ένα νομοσχέδιο που θα αυξάνει ή θα αναστέλλει το ανώτατο όριο του χρέους. Οι οικονομολόγοι έχουν προειδοποιήσει ότι ακόμη και με μια συμφωνία που θα αποφύγει μια καταστροφική αθέτηση πληρωμών, τα ανώτατα όρια στις κυβερνητικές δαπάνες θα μπορούσαν να οδηγήσουν τις ΗΠΑ σε ύφεση.
Η τοποθέτηση Κρούγκμαν
«Τα κράτη, πρέπει να εξυπηρετούν τα χρέη τους -να πληρώσουν τόκους και να αποπληρώσουν το κεφάλαιο όταν λήγουν τα ομόλογα- ωστόσο δεν χρειάζεται απαραίτητα να τα εξοφλήσουν. μπορούν να εκδώσουν νέα ομόλογα για να πληρώσουν το κεφάλαιο των παλαιών ομολόγων και, ακόμη, να δανειστούν για να πληρώσουν τόκους εφόσον το συνολικό τους χρέος δεν αυξάνεται πολύ πιο γρήγορα από τα έσοδα», αναφέρει μεταξύ άλλων ο νομπελίστας οικονομολόγος Πολ Κρούγκμαν στη σημερινή τοποθέτησή του στους New York Times.
Ο Κρούγκμαν υποστηρίζει ότι ΗΠΑ δεν χρειάζεται στην πραγματικότητα να αποπληρώσουν το βουνό δημοσίου χρέους τους ύψους 31 τρισεκατομμυρίων δολαρίων, αντικρούοντας στην ουσία προηγούμενη παρέμβασή του με την οποία υποστήριζε την ιδέα ότι τα δημόσιο οικονομικά μπορούν να συγκριθούν με αυτά των νοικοκυριών. Αν και οι μεμονωμένοι δανειολήπτες συνήθως αναμένεται να εξοφλούν τα χρέη τους, δεν ισχύει το ίδιο για τα κράτη, υποστηρίζει τώρα ο Κρούγκμαν. Αυτό συμβαίνει επειδή, σε αντίθεση με τους ανθρώπους, τα κράτη δεν πεθαίνουν και κερδίζουν ολοένα και νέα, περισσότερα έσοδα με κάθε νέα γενιά.
