Οι 27 της ΕΕ άναψαν πράσινο για το Green Deal - Η εξίσωση της χρηματοδότησης
10/02/23, 20:50
Την «στοχευμένη, προσωρινή και αναλογική» κρατική βοήθεια, ενέκριναν οι ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης στις Βρυξέλλες, προκειμένου να διασφαλιστεί το μέλλον της Ευρώπης στον πράσινο τεχνολογικό κλάδο και να αντισταθμιστεί το βάρος του αυξανόμενου ανταγωνισμού από τις ΗΠΑ και την Κίνα.
Με τον τρόπο αυτό υιοθετήθηκαν περίπου οι προτάσεις που είχε καταθέσει η Κομισιόν για ένα πράσινο Green Deal, στο πλαίσιο του οποίου θα επιτραπεί η χαλάρωση των κανονισμών που διέπουν τις πράσινες επενδύσεις, σε project ανανέωσιμων πηγών, απολιγνιτοποίησης, υδρογόνου και καθαρής ενέργειας.
Στόχος είναι να θωρακιστεί η ανταγωνιστικότητα της περιοχής και να αποτραπεί ο κίνδυνος επενδύσεις και επιχειρήσεις να μεταφερθούν στην έτερη ακτή του Ατλαντικού προκειμένου να εκμεταλλευτούν τα «δώρα» που προσφέρει το πράσινο πακέτο του Τζο Μπάιντεν.
Παρά το γεγονός ότι το ταξίδι των υπουργών Οικονομικών Γαλλίας και Γερμανίας στην Ουάσιγκτον, για το σκοπό αυτό, στις αρχές της εβδομάδας, δεν κατέληξε σε ιδιαίτερη πρόοδο ώστε να αποφευχθεί ένας εμπορικός πόλεμος, ο Καγκελάριος Όλαφ Σολτς εμφανίστηκε αισιόδοξος πως οι συνομιλίες με τις ΗΠΑ θα καταλήξουν τελικά σε μια συμβιβαστική συμφωνία που θα περιορίσει φαινόμενα διακρίσεων κατά επιχειρήσεων που έχουν βάση την Ευρώπη. «Δεν πρέπει να επιδοθούμε σε μια παγκόσμια κούρσα επιδοτήσεων» σχολίασε χαρακτηριστικά, αν και αυτό για την ώρα δεν είναι βέβαιο πως θα αποφευχθεί.
Αγορά-μαμούθ
Τα... λεφτά, εξάλλου, που διακυβεύονται είναι πολλά! Σύμφωνα με τον Διεθνή Οργανισμό Ενέργειας, η παγκόσμια αγορά για την παραγωγή πράσινης ενέργειας θα τριπλασιαστεί μέχρι το 2030 αγγίζοντας τα 650 δισ. δολάρια.
Η Ευρώπη επιθυμεί διακαώς ένα σημαντικό κομμάτι της πίτας, όμως πιέζεται ολούθε, από τη μία το πράσινο πακέτο Μπαίντεν που θα προσελκύσει επενδύσεις στις ΗΠΑ και από την άλλη το γεγονός πως οι περισσότεροι ανερχόμενοι κλάδοι της πράσινης μετάβασης, από τα ηλιακά πάνελ και τις ανεμογεννήτριες έως τις μπαταρίες για την ηλεκτροκίνηση, κυριαρχούνται από την Κίνα, που ελέγχει πάνω από το 50% της αγοράς.
Για το σκοπό αυτό, όπως επιβεβαιώθηκε στη Σύνοδο, θα γίνουν βήματα με στοχευμένη κρατική βοήθεια, με μεγαλύτερη ευελιξία στην κοινοτική χρηματοδότηση, με βελτιωμένη πρόσβαση σε πρώτες ύλες, με διευκόλυνση του κανονιστικού περιβάλλοντος και με μείωση της επενδυτικής ψαλίδας ανάμεσα σε ιδιωτικές και δημόσιες επενδύσεις.
Οι τέσσερις πυλώνες του Green Deal
Αυτοί, εξάλλου, είναι οι τέσσερις βασικοί πυλώνες του ευρωπαϊκού Green Deal: ένα απλοποιημένο κανονιστικό περιβάλλον, ταχύτερη πρόσβαση σε χρηματοδότηση, ενίσχυση των ικανοτήτων και ανοιχτό εμπόριο για τη δημιουργία ανθεκτικών εφοδιαστικών αλυσίδων.
Αν και η έμφαση σε πρώτη φάση θα δοθεί στο να γίνει πιο ευέλικτη και γρήγορη η διασφάλιση των απαραίτητων κονδυλίων από την κρατική βοήθεια, όπως εξήγησε και η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, όλοι οι πυλώνες αλληλοσυνδέονται.
Το επόμενο βήμα αφορά την παρουσίαση πιο συγκεκριμένων προτάσεων από την Κομισιόν, μέχρι τα μέσα Μαρτίου, εν όψει δηλαδή της επόμενης Συνόδου Κορυφής, στις 22-23 Μαρτίου.
Η Κομισιόν θα αναλάβει να διαμορφώσει ένα νέο πακέτο νομοσχεδίων που θα «κουμπώσουν» στα ευρωπαϊκά σχέδια. Μεταξύ αυτών το Net-Zero Industry Act, που θα αφορά την επιτάχυνση των αδειών για πράσινα project και το Critical Raw Materials Act, που θα αφορά την ανακύκλωση και την διασφάλιση εναλλακτικών προμηθευτών στις πρώτες ύλες ώστε να μειωθεί η εξάρτηση από την Κίνα.
Η χρηματοδότηση
Πάντως, όλα αυτά τα σχέδια απαιτούν τα απαραίτητα κονδύλια για να εφαρμοστούν με επιτυχία. Κάτι που δεν φαίνεται να έχει επιλυθεί ακόμη, ούτε θα επιλυθεί πολύ εύκολα.
Όπως επιβεβαιώθηκε και από τις τωρινές συζητήσεις, υπάρχει ευρεία αντίσταση στην προοπτική κοινού ευρωπαϊκού δανεισμού στο πρότυπο του Ταμείου Ανάκαμψης, αλλά και έντονη ανησυχία πως η χαλάρωση των κανονισμών για τις επιδοτήσεις θα εκτροχιάσει τα δημοσιονομικά νούμερα.
Ειδικά η χαλάρωση των επιδοτήσεων θα ωφελήσουν κυρίως τις πιο ισχυρές και πλούσιες χώρες, όπως η Γερμανία και η Γαλλία, που πίεσαν ασφυκτικά προς την κατεύθυνση αυτή. Στο άλλο άκρο, ανάμεσα στους πλέον επιφυλακτικούς, η Ιταλία, με την Τζόρτζια Μελόνι να εξαπολύει μάλιστα και προσωπική επίθεση κατά του γαλλογερμανικού άξονα, θέτοντας το ερώτημα του γιατί και πώς Μπρουνό Λεμέρ και Ρόμπερτ Χάμπεκ ήταν αυτοί που ταξίδεψαν στην Ουάσιγκτον για να διαπραγματευτούν με τους Αμερικανούς, εκπροσωπώντας ουσιαστικά (και) την Ένωση.
Η Ολλανδία, η Ιρλανδία, η Τσεχία και οι Σκανδιναβικές χώρες εξέφρασαν έντονες επιφυλάξεις πως η χαλάρωση των κανονισμών θα οδηγήσει και σε μη στοχευμένες επιδοτήσεις.
