Παγκόσμιο χάος από τη μετάλλαξη «Όμικρον»
27/11/21, 09:33
Ανησυχία σε όλον τον κόσμο έχει προκαλέσει η νέα μετάλλαξη Β.1.1.529 του κορονοϊού, η οποία βαφτίστηκε «Όμικρον» και έχει κάνει ήδη την ευρωπαϊκή της «εμφάνιση» στο Βέλγιο.
Δυνητικά πολύ μεταδοτική και με πολλαπλές μεταλλάξεις, η νέα παραλλαγή έχει ήδη φτάσει στο Χονγκ Κονγκ και το Ισραήλ, όπου εντοπίστηκαν κρούσματα σε ταξιδιώτες που επέστρεφαν από τη Νότια Αφρική και το Μαλάουι.
«Πρόκειται για κάποια που επέστρεψε από το εξωτερικό. Βρέθηκε θετική στις 22 Νοεμβρίου. Δεν ήταν εμβολιασμένη», ανακοίνωσε το απόγευμα ο υπουργός Υγείας του Βελγίου. Το υπουργείο διευκρίνισε ότι η γυναίκα αυτή έφτασε στο Βέλγιο στις 11 Νοεμβρίου από την Αίγυπτο, μέσω Τουρκίας. «Είναι μια ύποπτη παραλλαγή, δεν ξέρουμε αν είναι πολύ επικίνδυνη. Δεν χρειάζεται πανικός», επέμεινε ο υπουργός.
Η Νότια Αφρική ωστόσο κατήγγειλε, μέσω του υπουργού Υγείας Τζο Φαάλα, την «αδικαιολόγητη» απόφαση πολλών χωρών να απαγορεύσουν την είσοδο στο έδαφός τους των ταξιδιωτών από τη Νότια Αφρική.
Το παράδειγμα της Βρετανίας, που αποφάσισε πρώτη να κλείσει τα σύνορά της, ακολούθησαν πολλές ευρωπαϊκές χώρες, όπως η Γαλλία, η Ιταλία, η Ολλανδία, η Ρωσία και η Ελβετία. Αργά σήμερα το απόγευμα η Ευρωπαϊκή Ένωση συνέστησε να διακοπούν όλα τα ταξίδια προς την Ευρώπη από τη Νότια Αφρική και έξι γειτονικές της χώρες. Οι ΗΠΑ έκλεισαν τα σύνορά τους για ταξιδιώτες από οκτώ χώρες, ο Καναδάς για επτά.
Η πανδημία έχει στοιχίσει τη ζωή σε περισσότερους από 5,18 εκατομμύρια ανθρώπους σε όλον τον κόσμο, σύμφωνα με επίσημα στοιχεία. Ο ΠΟΥ εκτιμά ότι στην πραγματικότητα τα θύματα μπορεί να είναι διπλάσια ή και τριπλάσια.
Οι ταξιδιωτικές απαγορεύσεις είναι καταστροφικές για τη Νότια Αφρική, ακριβώς πριν ξεκινήσει το καλοκαίρι, όταν τα ξενοδοχεία και τα ζωολογικά πάρκα γεμίζουν από τουρίστες. Ο τουριστικός τομέας είχε μόλις αρχίσει να ελπίζει ότι η φετινή σεζόν θα ήταν πιο ομαλή από τις προηγούμενες χρονιές.
«Η βασική ανησυχία μας είναι η ζημία που θα προκληθεί από αυτήν την απόφαση στη βιομηχανία του τουρισμού και τις επιχειρήσεις», εξήγησε η υπουργός Εξωτερικών της Νότιας Αφρικής, Ναλέντι Πάντορ.
Η Μαξίν Μάκιντος, μια 28χρονη Βρετανίδα που έφτασε μόλις χθες στη Νότια Αφρική, σκόπευε να περάσει στη χώρα αυτή τις πρώτες «αληθινές» διακοπές της αφότου ξεκίνησε η πανδημία. «Μετά το δείπνο, κατάλαβα ότι έπρεπε να ξαναφύγω αμέσως», είπε στο Γαλλικό Πρακτορείο, καθ’ οδόν για το αεροδρόμιο.
Ο φόβος για αυτή τη νέα παραλλαγή, σε μια περίοδο που τα υγειονομικά μέτρα προκαλούν εντάσεις και η δυσπιστία απέναντι στα εμβόλια παραμένει, οδήγησε στην κατακρήμνιση της τιμής του πετρελαίου αλλά και σε μεγάλη πτώση τα Χρηματιστήρια παγκοσμίως. Η Φραγκφούρτη έκλεισε με πτώση 4,15%, το Παρίσι κατέγραψε τη χειρότερη συνεδρίαση από τον Μάρτιο του 2020 (-4,75%), στο Λονδίνο η πτώση ήταν -3,64% και στη Μαδρίτη -4,96%.
Στη Νέα Υόρκη, ο βιομηχανικός δείκτης Dow Jones κατέγραψε τη χειρότερη επίδοση της χρονιάς, κλείνοντας με πτώση -2,53% ενώ ο δείκτης Nasdaq των εταιρειών υψηλής τεχνολογίας έκλεισε μειωμένος κατά -2,23%. Στο ίδιο επίπεδο (-2,27%) και ο διευρυμένος δείκτης S&P 500.
Σε αυτό το στάδιο, οι Νοτιοαφρικανοί επιστήμονες δεν είναι βέβαιοι κατά πόσο τα υπάρχοντα εμβόλια θα είναι αποτελεσματικά απέναντι στην Όμικρον. Οι «μεταμορφώσεις» του αρχικού ιού μπορεί να την καταστήσουν πιο μεταδοτική, μέχρι που να εξελιχθεί και στο κυρίαρχο στέλεχος.
«Αυτό που μας ανησυχεί είναι ότι η παραλλαγή αυτή μπορεί όχι μόνο να έχει αυξημένη μεταδοτικότητα, αλλά και να είναι σε θέση να παρακάμπτει ορισμένα σημεία του ανοσοποιητικού συστήματός μας», είπε ο καθηγητής Ρίτσαρντ Λεσέλς.
Στα εγχώρια, έκκληση σε όσους δεν έχουν εμβολιαστεί αλλά και σε όσους πρόκειται να κάνουν την τρίτη δόση να το πράξουν, απηύθυνε ο καθηγητής Πολιτικής της Υγείας Ηλίας Μόσιαλος της Σχολής Οικονομικών και Πολιτικών Επιστημών του Λονδίνου (LSE) και του Κολλεγίου Imperial.
«Μετά την εμφάνιση της νέας αφρικανικής παραλλαγής Όμικρον του κορονοϊού, οι εμβολιασμένοι πρέπει να κάνουν την τρίτη δόση και όσοι δεν έχουν εμβολιαστεί ακόμη, πρέπει να εμβολιαστούν άμεσα», τονίζει σε ανάρτηση του στο Facebook.
«Δεν ξέρουμε εάν θα επικρατήσει η νέα παραλλαγή. Αλλά είναι πολύ πιθανό να έχουμε επαρκή προστασία από τα υπάρχοντα εμβόλια, ιδιαίτερα όσοι έχουμε κάνει και τις τρεις δόσεις», συμπληρώνει.
Ο κ.Μόσιαλος προχωρά σε μια ανασκόπηση των έως τώρα δεδομένων:
- Υπάρχει κάποιος συγκεκριμένος λόγος πέρα από τους προφανείς, που κάνει τους επιστήμονες να ανησυχούν;
Θα πρέπει να διερευνηθεί προφανώς όλο το φάσμα των νέων μεταλλάξεων αλλά ειδικότερα μία από αυτές (στη θέση 681) μας δίνει ενδείξεις πως η νέα παραλλαγή είναι αρκετά μεταδοτική. Εκεί ίσως έγκειται η ανησυχία. Επίσης έχουμε 50 συνολικά μεταλλάξεις στη νέα παραλλαγή, 32 εκ των οποίων στην πρωτεΐνη ακίδα. Επομένως έχουμε διπλάσιο αριθμό μεταλλάξεων στην πρωτεΐνη ακίδα σε σύγκριση με την παραλλαγή Δέλτα.
- 'Αρα δεν είναι πιο επικίνδυνη παραλλαγή;
Δεν το γνωρίζουμε ακόμα. Θα περιμένουμε την ανάλυση των δεδομένων τις επόμενες εβδομάδες.
- Είναι πιο μεταδοτική από την Δέλτα;
Δεν το γνωρίζουμε ακόμη ούτε αυτό. Αν δεν είναι, δεν θα υπάρχει ιδιαίτερος λόγος ανησυχίας.
- Πως θα το μάθουμε αυτό;
Οι υγειονομικές αρχές της Νότιας Αφρικής έχουν ένα επαρκές δίκτυο επιδημιολογικής επιτήρησης. Καταγράφουν τις εισαγωγές στα νοσοκομεία (σε σύγκριση με την Δέλτα) αλλά και την έκβαση της νοσηλείας. Έτσι τις επόμενες εβδομάδες θα ξέρουμε αν η διασπορά της νέας παραλλαγής είναι μεγαλύτερη ή όχι και πόσο αποτελεσματικά είναι τα εμβόλια, όσον αφορά την αποτροπή σοβαρής λοίμωξης και νοσηλειών.
- Ξέρουμε εάν έχει επιπτώσεις η νέα παραλλαγή στην κλινική εικόνα της λοίμωξης;
Για την ώρα δεν έχουν αναφερθεί διαφορετικά ή σοβαρότερα συμπτώματα.
- Τι επιπτώσεις έχει η νέα παραλλαγή στις τωρινές μεθόδους διάγνωσης;
Φαίνεται πως δεν θα υπάρχει πρόβλημα ανίχνευσης με τα τωρινά rapid test. Τα δε εργαστηριακά μοριακά τεστ έτσι κι αλλιώς τροποποιούνται πολύ εύκολα από τη στιγμή που έχουμε γνώση της γενετικής αλληλουχίας.
- Τι επιπτώσεις θα έχει στις τωρινές φαρμακευτικές παρεμβάσεις;
Δεν έχουμε προφανώς μελέτες ώστε να έχουμε εικόνα για το εάν επηρεάζονται τα εμβόλια, αλλά δεδομένου πως οι εμβολιασμένοι άνθρωποι που κόλλησαν δεν έχουν σοβαρά συμπτώματα, μπορούμε να μένουμε αισιόδοξοι. Από τα σημεία που βρίσκονται οι μεταλλάξεις στην νέα παραλλαγή, μπορούμε να υποθέσουμε πως ίσως να υπάρξει κάποια μείωση της αποτελεσματικότητας των μονοκλωνικών αντισωμάτων, αλλά δεν έχουμε ακόμα περαιτέρω στοιχεία. Και να μην ξεχνάμε, πως για την ώρα, η παραλλαγή έχει ταυτοποιηθεί σε λιγότερους από 100 ανθρώπους.
- Θα έχουμε και άλλες παραλλαγές στο μέλλον;
Ναι. Είχαμε εκατοντάδες μέχρι στιγμής και δεν τις ξέρουμε όλες. Ορισμένες μόνο από αυτές ήταν τελικά σημαντικές, όπως η 'Αλφα και η Δέλτα.
- Γιατί λέτε ότι δεν τις ξέρουμε όλες;
Γιατί μέχρι στιγμής το 80% της ταυτοποίησης των αλλαγών του ιού έχει γίνει στις χώρες της Βόρειας Αμερικής και της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Επομένως, είναι πάρα πολύ πιθανό να είχαμε αρκετές παραλλαγές και σε άλλες περιοχές που πέρασαν απαρατήρητες ή που είχαν μικρή διασπορά και μη σημαντικές επιπτώσεις.
- Οι εταιρείες ανακοινώνουν πως θα ξεκινήσουν την έρευνα για παραγωγή νέων εμβολίων.
Καλά κάνουν αλλά αυτό δεν πρόκειται βέβαια να συμβεί άμεσα. Θα χρειαστούν μερικές εβδομάδες (ίσως 6-8) και μετά μαζική παραγωγή και διανομή. Και βέβαια θα πρέπει να ακολουθήσουν οι μαζικοί εμβολιασμοί. 'Αρα μιλάμε για διαθεσιμότητα από την άνοιξη και μετά. Αλλά το πρόβλημα και τα χαμηλά ποσοστά εμβολιασμένων στην Αφρική και σε πολλές χώρες την Ασίας θα παραμείνει. Χρειαζόμαστε επομένως ταυτόχρονα μια παγκόσμια πολιτική για την διαθεσιμότητα των εμβολίων, κάτι που είχα επισημάνει ήδη από τον Μάρτιο του 2020.
- Και μέχρι τότε τι κάνουμε;
Οι εμβολιασμένοι δρομολογούμε και κάνουμε καταρχάς την τρίτη δόση. Όσοι δεν έχουν εμβολιαστεί πρέπει να εμβολιαστούν άμεσα. Δεν ξέρουμε εάν θα επικρατήσει η νέα παραλλαγή. Αλλά είναι πολύ πιθανό να έχουμε επαρκή προστασία από τα υπάρχοντα εμβόλια, ιδιαίτερα όσοι έχουμε κάνει και τις 3 δόσεις.
