«Άσφαιρες» οι απειλές της ΕΕ στην Τουρκία
Όπως αναμενόταν, χωρίς την ανακοίνωση κάποιων ουσιαστικών κυρώσεων, οι υπουργοί Εξωτερικών της Ευρωπαϊκής Ένωσης καταδίκασαν την συνεχιζόμενη τουρκική προκλητικότητα στην κυπριακή ΑΟΖ, όπως προκύπτει από το κοινό ανακοινωθέν από το Συμβούλιο Γενικών Υποθέσεων της ΕΕ.
Σύμφωνα με το κείμενο, οι ενέργειες της Τουρκίας στην ανατολική Μεσόγειο και στο Αιγαίο Πέλαγος είναι «παράνομες», καθιστώντας σαφές πως τέτοιες πράξεις θα έχουν «άμεσα αρνητική επίδραση» σε «ολόκληρο το εύρος» των ευρω-τουρκικών σχέσεων.
Το Συμβούλιο κάλεσε την Άγκυρα να επιδείξει αυτοσυγκράτηση, να σεβαστεί τα κυριαρχικά δικαιώματα της Κυπριακής Δημοκρατίας και να δεσμευτεί στην τήρηση σχέσεων καλής γειτονίας.
Οι υπουργοί τόνισαν πως θα παρακολουθούν επισταμένα τις εξελίξεις και κάλεσαν την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και την διπλωματική υπηρεσία της ΕΕ να καταθέσουν «χωρίς καθυστέρηση» προτάσεις για κατάλληλα μέτρα. Η Ένωση «είναι έτοιμη να απαντήσει καταλλήλως και με πλήρη αλληλεγγύη στην Κύπρο», αναφέρεται στα συμπεράσματα του Συμβουλίου.
Ο επίτροπος αρμόδιος για την διεύρυνση Γιοχάνες Χαν ανέφερε πως τα μέτρα που ενδέχεται να ληφθούν κυμαίνονται από την διακοπή κοινοτικής χρηματοδότησης έως την μη πρόσκληση της Τουρκίας σε διεθνείς συναντήσεις και συνέδρια.
Δεν έδωσε χρονοδιάγραμμα για την λήψη αποφάσεων, όμως ξεκαθάρισε πως οι τουρκικές ενέργειες στην ΑΟΖ της Κύπρου διαδραμάτισαν βαρύνοντα ρόλο στην αξιολόγηση των κρατών-μελών.
Στο πλαίσιο αυτό, στα συμπεράσματα αναφέρεται ρητά πως παρατείνεται η de facto αναστολή των ενταξιακών διαπραγματεύσεων με την Τουρκία, που τέθηκε σε ισχύ πέρυσι.
Παράλληλα αποσαφηνίζεται πως «δεν προβλέπεται» περαιτέρω συζήτηση για την επικαιροποίηση της τελωνειακής ένωσης της ΕΕ με την Τουρκία, που αποτελεί χρόνιο στόχο της Άγκυρας.
Το Συμβούλιο διατύπωσε επίσης τον προβληματισμό του για την απόφαση του Ανώτατου Εκλογικού Συμβουλίου να διατάξει την επανάληψη των δημοτικών εκλογών στην Κωνσταντινούπολη, όπου ισλαμικές παρατάξεις ηττήθηκαν για πρώτη φορά μετά από 25 χρόνια.
«Το Συμβούλιο υπενθυμίζει την κρίσιμη σημασία των ελεύθερων, δίκαιων και διαφανών εκλογών», έγραψαν με νόημα οι υπουργοί.
Σε σχέση με την Αλβανία, διπλωματικές πηγές παρατηρούν πως για πρώτη φορά το Συμβούλιο θέτει επίσημα την προστασία των περιουσιακών δικαιωμάτων και το δικαίωμα στον αυτοπροσδιορισμό, ως κριτήρια για την ενταξιακή διαδικασία.
Τέλος, σε ό,τι αφορά τη Βόρεια Μακεδονία σημειώνουν πως για πρώτη φορά το Συμβούλιο δεν καλωσορίζει μόνο ως ιστορική τη Συμφωνία των Πρεσπών, τονίζοντας τη σημασία της για την ενταξιακή πορεία της Βόρειας Μακεδονίας, άλλα υπογραμμίζει τη σημασία της εφαρμογής της. Με αυτόν τον τρόπο, διαμηνύουν οι ίδιες διπλωματικές πηγές, η ΕΕ αποκτά ρόλο στην παρακολούθηση της πιστής εφαρμογής της Συμφωνίας των Πρεσπών.