Ποιος ήταν ο Μοχάμεντ Μόρσι
18/06/19, 10:32Την τελευταία του πνοή στο δικαστήριο άφησε χθες ο πρώτος δημοκρατικά εκλεγμένος πρόεδρος της Αιγύπτου, Μοχάμεντ Μόρσι, στα 67 του χρόνια.
Αντιμέτωπη με αντιδράσεις για τον «φρικτό, πλην όμως αναμενόμενο» θάνατο του Μοχάμεντ Μόρσι – όπως τον χαρακτήρισε το Παρατηρητήριο των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων - αλλά και εκκλήσεις για «αμερόληπτη, εμπεριστατωμένη και διαφανή έρευνα» για τα ακριβή αίτια του θανάτου του, όπως ήδη αιτήθηκε η Διεθνής Αμνηστία, βρίσκεται η Αίγυπτος. Ο πρώτος δημοκρατικά εκλεγμένος ηγέτης της Αιγύπτου κατέρρευσε και άφησε την τελευταία του πνοή σε αίθουσα δικαστηρίου στο Κάιρο χθες, έξι χρόνια μετά την ανατροπή του με πραξικόπημα και την επιστροφή της χώρας στην απολυταρχία.
Ο πρώην πρόεδρος της Αιγύππτου πέθανε από ξαφνική καρδιακή ανακοπή κατά τη διάρκεια ακροαματικής διαδικασίας μέσα στη φυλακή όπου ήταν έγκλειστος, όπως μετέδωσε τις σήμερα η αιγυπτιακή κρατική τηλεόραση επικαλούμενη ιατρική πηγή. «Το δικαστήριο του επέτρεψε να μιλήσει για πέντε λεπτά. Σωριάστηκε στο πάτωμα στο κλουβί των κατηγορουμένων και μεταφέρθηκε αμέσως στο νοσοκομείο», όπου διαπιστώθηκε ο θάνατός του, τονίζεται στο δελτίο Τύπου του γενικού εισαγγελέα της Αιγύπτου.
Σύμφωνα με αναφορές μάλιστα, η ταφή του 67χρονου Μόρσι, ο οποίος προερχόταν από τις τάξεις των Αδελφών Μουσουλμάνων, πραγματοποιήθηκε ήδη τις πρώτες πρωινές ώρες κοντά στο Κάιρο, υπό την παρουσία αρκετών μελών της οικογένειάς του.
Οι επικριτές του καθεστώτος του πρέδρου Άμπντελ Φάταχ αλ Σίσι επισημαίνουν ότι οι αρχές στέρησαν στον Μόρσι ζωτικής σημασίας φαρμακευτική αγωγή για διαβήτη, υψηλή αρτηριακή πίεση και ηπατική νόσο. Τον κράτησαν σε απομόνωση για μεγάλο χρονικό διάστημα και αγνόησαν τις επανειλημμένες προειδοποιήσεις ότι η έλλειψη κατάλληλης ιατρικής περίθαλψης θα μπορούσε να είναι θανατηφόρα.
Η Σάρα Λι Γουίτσον, εκτελεστική διευθύντρια του Παρατηρητηρίου στη Μέση Ανατολή και τη Βόρεια Αφρική έκανε σαφέστατα λόγο για «εγκληματική αμέλεια και σκόπιμη κακομεταχείριση». Η Μουσουλμανική Αδελφότητα και ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν ήταν από τους πρώτους που έστρεψαν τα βέλη τους εναντίον της αιγυπτιακής ηγεσίας για τον θάνατο του Μόρσι. Η μεν Μουσουλμανική Αδελφότητα χαρακτήρισε τον θάνατό του δολοφονία, ενώ ο Τούρκος πρόεδρος κατηγόρησε τους «τυράννους» και χαρακτήρισε τον Μόρσι μάρτυρα.
Η άνοδος και η γρήγορη πτώση
Σε κάθε περίπτωση, ο θάνατος του Μόρσι αποτελεί ένα σκοτεινό ορόσημο της αποτυχημένης δημοκρατικής μετάβασης της χώρας μετά την Αραβική Άνοιξη, το 2011.
Ο πρώτος δημοκρατικά εκλεγμένος πρόεδρος στην αραβική ιστορία και ο πρώτος ισλαμιστής που ανέλαβε αυτόν τον ρόλο, ο Μόρσι εξελέγη στις 17 Ιουνίου 2012, επτά χρόνια πριν από τον θάνατό του. Η εκλογή του ήταν το αποκορύφωμα της Αραβικής Άνοιξης και μία κορυφαία στιγμή για τη Μουσουλμανική Αδελφότητα, ένα ισλαμικό κίνημα ηλικίας 91 ετών που ιδρύθηκε στην Αίγυπτο και η επιρροή του εκτείνεται στον αραβικό κόσμο.
Για πολλούς Αιγύπτιους, η εκλογή του Μόρσι ήταν η μεγαλύτερη ελπίδα τους για ένα οριστικό τέλος στον δεσποτισμό στην Αίγυπτο, έπειτα από τις δεκαετίες της σκληρής και διεφθαρμένης κυριαρχίας του προέδρου Χόσνι Μουμπάρακ, ο οποίος ανατράπηκε το 2011.
Μία μεγάλη μερίδα Αιγυπτίων ωστόσο ανησυχούσε ότι ο Μόρσι θα επέβαλε αυστηρούς ισλαμιστικούς ηθικούς κώδικες, ενώ οι επικριτές του στην Ουάσιγκτον έκρουαν τον κώδων του κινδύνου ότι θα μπορούσε ακόμη να δημιουργήσει μια μορφή θεοκρατικής απολυταρχίας, αναφέρουν οι «New York Times».
Ο Μόρσι εξέπληξε πολλούς αναζητώντας εγκάρδιες σχέσεις με τις Ηνωμένες Πολιτείες και διατηρώντας διπλωματικούς δεσμούς με το Ισραήλ. Ανέπτυξε μια σχέση συνεργασίας με τον πρώην πρόεδρο των ΗΠΑ Μπαράκ Ομπάμα και οι δύο άνδρες συνεργάστηκαν για να βοηθήσουν να σταματήσουν οι εχθροπραξίες μεταξύ του της παλαιστινιακής Χαμάς το 2012.
Ο Μόρσι υποσχέθηκε μια μετριοπαθή ισλαμιστική ατζέντα για να οδηγήσει την Αίγυπτο σε μια νέα δημοκρατική εποχή. Όμως, η πρώτη ευφορία της εκλογής του δεν διήρκησε πολύ. Απομάκρυνε εκατομμύρια πολίτες που τον κατηγορούσαν ότι σφετερίστηκε απεριόριστες εξουσίες, επέβαλε το συντηρητικό είδος του Ισλάμ, των Αδελφών Μουσουλμάνων και κακομεταχειρίστηκε την οικονομία, κατηγορίες που εκείνος αρνιόταν.
Στις αρχές του καλοκαιριού του 2013, η ένταση επανήλθε στην Πλατεία Ταχρίρ, αυτή τη φορά εναντίον του Μόρσι, δίνοντας στον στρατό μία δικαιολογία για να τον ανατρέψει.
Τον Ιούλιο του 2013, ο στρατός της Αιγύπτου κατέλαβε την εξουσία, φέρνοντας στην εξουσία τον τότε υπουργό Άμυνας Αμπντέλ-Φατάχ αλ Σίσι.
Μετά το πραξικόπημα, ο Μόρσι συνελήφθη και αντιμετώπιζε κατηγορίες για τρεις διαφορετικές υποθέσεις: κατασκοπεία, έπειτα από ύποπτες επαφές που είχε με τη Χαμάς, τον θάνατο διαδηλωτών κατά τη διάρκεια των κινητοποιήσεων του 2012 και τη διαρροή κρατικών μυστικών στο Κατάρ.
Μετά την ανατροπή του Μόρσι, ο νέος πρόεδρος προσπάθησε να απαλλαγεί από την Μουσουλμανική Αδελφότητα, χαρακτηρίζοντας τη τρομοκρατική οργάνωση. Οι περισσότεροι ηγέτες της Μουσουλμανικής Αδελφότητας βρίσκονται πλέον στη φυλακή ή εξόριστοι.
