Brexit: Η Μέι φεύγει, το χάος παραμένει
Χωρίς ουσιαστικές αλλαγές ως προς τα δεδομένα της συζήτησης μεταξύ του Ηνωμένου Βασιλείου και της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το Brexit, έρχεται η ανακοίνωση της επερχόμενης παραίτησης της Τερέζα Μέι από την ηγεσία των Συντηρητικών (Τόρις) της Βρετανίας και στη συνέχεια από την πρωθυπουργία της χώρας.
Από την πλευρά τους, πάντως, πολιτικοί αναλυτές εκτιμούν πως ο όποιος διάδοχος της Μέι αναμένεται να λάβει θέση στη Ντάνουνινγκ Στριτ μέχρι το τέλος του Ιουλίου, το αργότερο.
Η Μέι ανακοίνωσε νωρίτερα σήμερα ότι θα παραιτηθεί από την ηγεσία των Συντηρητικών στις 7 Ιουνίου για να αρχίσει η διαδικασία αντικατάστασής της και τα υψηλόβαθμα στελέχη του κόμματος δήλωσαν ότι οι υποψηφιότητες θα «κλειδώσουν» την εβδομάδα που αρχίζει στις 10 Ιουνίου.
«Θα ακολουθήσουν διαδοχικοί γύροι ψηφοφορίας έως ότου καθοριστεί ποια θα είναι η τελική επιλογή των υποψηφίων που θα τεθούν προς ψήφιση σε όλα τα μέλη του κόμματος», διευκρίνισαν υψηλόβαθμα στελέχη των Τόρις σε ανακοίνωσή τους.
»Αναμένουμε ότι ως τα τέλη του Ιουνίου» θα έχει ολοκληρωθεί η διαδικασία της επιλογής από τους βουλευτές των δύο υποψηφίων που θα τεθούν στη συνέχεια προς ψήφιση στα μέλη του κόμματος, πρόσθεσαν.
Στη συνέχεια «θα γίνει μια σειρά από προεκλογικές συγκεντρώσεις στην Βρετανία, για να συναντήσουν και να υποβάλουν τα ερωτήματά τους στους υποψηφίους τα μέλη του κόμματος, ώστε να καταστεί δυνατό να ψηφίσουν εγκαίρως και να ανακοινωθεί το αποτέλεσμα προτού διακόψει τις εργασίες του το κοινοβούλιο για το καλοκαίρι», κατέληξαν.
Το κοινοβούλιο διακόπτει συνήθως τις εργασίες του για το καλοκαίρι στα τέλη του Ιουλίου.
Τι λέει η ΕΕ
Η παραίτηση της πρωθυπουργού Τερέζα Μέι δεν αλλάζει τίποτε στη θέση των 27 για την συμφωνία για την έξοδο του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ευρωπαϊκή Ενωση, ανακοίνωσε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
«Θα σεβασθούμε τον νέο πρωθυπουργό, αλλά τίποτε δεν αλλάζει στην θέση που έχει υιοθετήσει το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο ως προς την συμφωνία της αποχώρησης», δήλωσε η εκπρόσωπος της Επιτροπής Μίνα Αντρέεβα.
«Ο πρόεδρος Γιούνκερ πληροφορήθηκε την ανακοίνωση της πρωθυπουργού και δεν αισθάνθηκε καμία χαρά. Έχει εκτιμήσει την συνεργασία του με την Τερέζα Μέι την οποία σέβεται και θεωρεί θαρραλέα γυναίκα», πρόσθεσε η εκπρόσωπος της Κομισιόν.
«Ο πρόεδρος Γιούνκερ είναι έτοιμος να δημιουργήσει σχέσεις συνεργασίας με τον νέο πρωθυπουργό, όποιος και αν είναι, χωρίς ωστόσο να σταματήσει τις επαφές με την Τερέζα Μέι», διαβεβαίωσε η εκπρόσωπος της Κομισιόν.
Από το Παρίσι, ο πρόεδρος της Γαλλίας Εμανουέλ Μακρόν χαιρέτισε το «θαρραλέο έργο» της Τερέζα Μέι και ζήτησε μία «ταχεία αποσαφήνιση» για την εξέλιξη του Βrexit, μετά την ανακοίνωση της παραίτησης της πρωθυπουργού, ανακοίνωσε η γαλλική προεδρία.
Ο Εμανουέλ Μακρόν θεωρεί ότι η απόφαση αυτή «πρέπει επίσης να υπενθυμίσει, σε μία στιγμή σημαντικών επιλογών, ότι οι απορριπτικές ψήφοι χωρίς εναλλακτικό σχέδιο οδηγούν σε αδιέξοδο», αναφερόμενος στις ευρωεκλογές και το Brexit.
Η Τερέζα Μέι «εργάσθηκε με θάρρος για την υλοποίηση του Brexit προς το συμφέρον της χώρας της και τον σεβασμό των Ευρωπαίων εταίρων της», τονίζει ο πρόεδρος της Γαλλίας, ο οποίος της απηύθυνε «προσωπικό ευχαριστήριο μήνυμα υποστήριξης».
Για τον πρόεδρο της Γαλλίας, «εξαρτάται από το Ηνωμένο Βασίλειο να ορίσει νέο πρωθυπουργό, ακολουθώντας τις διαδικασίες. Η Γαλλία παραμένει έτοιμη να εργασθεί με τον νέο Βρετανό πρωθυπουργό επί του συνόλου των ευρωπαϊκών και διμερών θεμάτων. Η σχέση μας με το Ηνωμένο Βασίλειο είναι σημαντική σε όλους τους τομείς».
«Είναι πολύ νωρίς για να γίνει αποτίμηση των συνεπειών αυτής της απόφασης. Οι αρχές της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα συνεχίσουν να εφαρμόζονται, κυρίως η προτεραιότητα της καλής λειτουργίας της ΕΕ, πράγμα που καθιστά αναγκαία μία ταχεία αποσαφήνιση».
Στο Βερολίνο, η εκπρόσωπος της Άγκελα Μέρκελ δήλωσε ότι η Γερμανίδα καγκελάριος «σέβεται» την απόφαση της Βρετανής ομολόγου της να παραιτηθεί.
«...η καγκελάριος θεωρεί σημαντική την καλλιέργεια στενής συνεργασίας με την βρετανική κυβέρνηση...και αυτό θα διατηρηθεί», πρόσθεσε η εκπρόσωπος, αρνούμενη να τοποθετηθεί σχετικά με τις συνέπειες της παραίτησης επί του Brexit, μίας διαδικασίας που «εξαρτάται από τις εξελίξεις της βρετανικής εσωτερικής πολιτικής».
Ο Ολλανδός πρωθυπουργός Μαρκ Ρούτε δήλωσε σήμερα πως μίλησε με τη Βρετανίδα πρωθυπουργό Τερέζα Μέι, στην οποία διαβίβασε τις ευχαριστίες του για τη συνεργασία τους και τον σεβασμό του.
«Η συμφωνία, η οποία επιτεύχθηκε ανάμεσα στην Ευρωπαϊκή Ένωση και στη Βρετανία για ένα συντεταγμένο Brexit, παραμένει στο τραπέζι», έγραψε ο Ρούτε στο Twitter.
Ένα σκληρό Brexit μοιάζει σχεδόν αδύνατο να αποφευχθεί, μετά τη δήλωση της Τερέζα Μέι ότι θα παραιτηθεί, δήλωσε από την πλευρά της η ασκούσα χρέη εκπροσώπου της ισπανικής κυβέρνησης.
«Ένα σκληρό Brexit μοιάζει μια πραγματικότητα που είναι σχεδόν αδύνατο να αποφευχθεί», δήλωσε η Ισαμπέλ Θελάα σε συνέντευξη Τύπου μετά την εβδομαδιαία συνεδρίαση του υπουργικού συμβουλίου. «Η βρετανική κυβέρνηση, το βρετανικό Κοινοβούλιο είναι οι μοναδικοί υπεύθυνοι για μια έξοδο χωρίς συμφωνία και τις συνέπειές της» συμπλήρωσε.
«Οι δυσκολίες τις οποίες αντιμετωπίζουμε λόγω αυτής της μη συντεταγμένης εξόδου (του Ηνωμένου Βασιλείου) είναι ένα παράδειγμα του τι μπορεί να συμβεί αν αφήσουμε να υπερισχύσουν οι εξτρεμιστές», είπε ακόμη, προσθέτοντας πως η Ισπανία είναι προετοιμασμένη για το ενδεχόμενο ενός Brexit χωρίς συμφωνία.
«Πρέπει να αντιμετωπίσουμε αυτή την κατάσταση, ενισχύοντας την Ένωση, μια ισχυρή Ευρωπαϊκή Ένωση χάρη στις συμφωνίες και στη συναίνεση και όχι μια Ένωση περιορισμένη από τους εξτρεμισμούς, τους εγωισμούς, τους εθνικισμούς», συνέχισε η εκπρόσωπος της σοσιαλιστικής κυβέρνησης του Πέδρο Σάντσεθ, υπογραμμίζοντας πως οι ευρωεκλογές είναι «κρίσιμες» από την άποψη αυτή.
Η κούρσα για τη διαδοχή
Στο Λονδίνο, ήδη έχουν ξεκινήσει να ακούγονται τα πρώτα ονόματα για το διάδοχο της Μέι.
Μπόρις Τζόνσον
Το μεγάλο φαβορί των bookmakers και της βάσης του κόμματος. Ο πρώην δήμαρχος του Λονδίνου δήλωσε ότι «φυσικά και θα είναι υποψήφιος» για το πόστο του πρωθυπουργού.
Ο «Bojo», 54 ετών, εκ των τενόρων του Brexit και της νίκης της επιλογής αυτής στο δημοψήφισμα του 2016. Από τον ρόλο αυτόν πηγάζει ακόμη σήμερα ό,τι διατηρεί ως κύρος.
Από την θέση του υπουργού Εξωτερικών της κυβέρνησης της Τερέζα Μέι δεν σταμάτησε καθόλου να βάζει τρικλοποδιές στην βρετανίδα πρωθυπουργό, επικρίνοντας αδιάκοπα την στρατηγική της στις διαπραγματεύσεις με τις Βρυξέλλες, πριν αποχωρήσει από τη κυβέρνηση για να υπερασπισθεί την γραμμή της αποχώρησης χωρίς συμφωνία της χώρας του από την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Ο Μπόρις Τζόνσον είναι πολύ δημοφιλής στη βάση των Τόρις, αλλά όχι και τόσο μεταξύ των συναδέλφων του που του προσάπτουν τις αναρίθμητες γκάφες του και τον ντιλεταντισμό του.
Άντρεα Λίντσον
Ενθερμη Brexiteer, η υπουργός αρμόδια για τις σχέσεις της κυβέρνησης με το Κοινοβούλιο, παραιτήθηκε την Τετάρτη, στερώντας την Τερέζα Μέι από ένα σημαντικό στήριγμα.
Η 56χρονη έχει περάσει τρεις δεκαετίες της ζωής της στο Σίτι του Λονδίνου. Έκανε όνομα κατά την διάρκεια της προεκλογικής καμπάνιας για το δημοψήφισμα του 2016, όταν ήταν υπουργός Ενέργειας, υπερασπιζόμενη με πάθος, χωρίς όμως να χάνει την ηρεμία και το χαμόγελό της, την έξοδο του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ευρωπαϊκή Ενωση. Συγκαταλέγεται στους ηττημένους στην κούρσα για την πρωθυπουργία το 2016.
Μάικλ Γκόουβ
Ο 51χρονος υπουργός Περιβάλλοντος και υπερασπιστής του Πλαστικού, έπαιξε για τους Βrexiteers τον ρόλο του εγγυητή εντός της κυβέρνησης Μέι.
Υπολοχαγός του Μπόρις Τζόνσον κατά τη διάρκεια της καμπάνιας για το δημοψήφισμα του 2016, ο Μάικλ Γκόουβ τον μαχαίρωσε πισώπλατα αποσύροντας την υποστήριξη προς το πρόσωπό του την ώρα που εκείνος ετοιμαζόταν να διεκδικήσει την πρωθυπουργία, πριν τελικά απορριφθεί στην ψηφοφορία των μελών του κόμματος. Στην κούρσα που αρχίζει μπορεί θα επωφεληθεί από τη ευελιξία των θέσεών του.
Τζέρεμι Χαντ
Ο 52χρονος υπουργός Εξωτερικών αρχικά υποστήριξε την παραμονή του Ηνωμένου Βασιλείου στην Ευρωπαϊκή Ένωση πριν αλλάξει στρατόπεδο, απογοητευμένος από την «αλαζονική» στάση των Βρυξελλών στις διαπραγματεύσεις.
Κάποτε άνθρωπος του επιχειρηματικού κόσμου, μιλά ιαπωνικά, έχει κτίσει προφίλ του υπεύθυνου ανθρώπου που δεν φοβάται τις προκλήσεις, αφού όρισε επί έξι χρόνια τις τύχες του βυθισμένου σε κρίση Εθνικού Συστήματος Υγείας (NHS) από το πόστο του υπουργού Υγείας.
Ντόμινικ Ράαμπ
Ο Ράαμπ ορίσθηκε υπουργός του Brexit τον Ιούλιο και παραιτήθηκε τέσσερις μήνες αργότερα διαφωνώντας για την συμφωνία της εξόδου της Τερέζα Μέι.
Βλέπει το εαυτό του στην Ντάουνινγκ Στριτ; «Ποτέ μη λες ποτέ», δήλωσε πρόσφατα ο 45χρονος υπερφιλελεύθερος και υπερ-Brexiteer, μέλος της νέας φρουράς των συντηρητικών.
Σατζίντ Τζαβίντ
Ο 49χρονος υπουργός Εσωτερικών κέρδισε τον σεβασμό των συναδέλφων του με τη διαχείριση του σκανδάλου Windrush, που αφορά την μεταχείριση των μεταναστών από την Καραϊβική που είχαν φθάσει στο Ηνωμένο Βασίλειο μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο.
Θαυμαστής της Μάργκαρετ Θάτσερ, πρώην τραπεζίτης και γιος Πακιστανού ταξιτζή, υποστήριξε τις θέσεις των οπαδών της παραμονής στη ΕΕ, για να μετατραπεί σε ευρωσκεπτικιστή μετά το δημοψήφισμα.
Άμπερ Ραντ
Εξελέγη βουλευτής του 2010 έπειτα από μία καριέρα στα χρηματοπιστωτικά και την οικονομική δημοσιογραφία, συνόδευσε την Τερέζα Μέι στην πορεία της μέχρι την πρωθυπουργία, εξασφαλίζοντας έτσι το υπουργείο Εσωτερικών και στη συνέχεια το υπουργείο Εργασίας.
Εργατική και αποτελεσματική, η 55χρονη Άμπερ Ραντ, μπορεί να πληρώσει ακριβά τις ευρωφιλικές της θέσεις.
Οι αντιδράσεις των αγορών
Μετά από τους «τίτλους τέλους» στη θητεία της Μέι στην πρωθυπουργία της Βρετανίας, τα ευρωπαϊκά χρηματιστήρια αντιδρούν ήπια θετικά, με τους επενδυτές να έχουν προεξοφλήσει το τέλος της Μέι από τις προηγούμενες μέρες.
Στο Λονδίνο ο δείκτης FTSE 100 κατέγραψε νωρίτερα άνοδο 0,7% με τον δείκτη μεσαίας κεφαλαιοποίησης να ενισχύεται κατά 0,4%, καθώς χρηματιστές και επενδυτές δήλωσαν ότι η αγορά είχε ήδη προεξοφλήσει την παραίτηση της Μέι όταν άρχισαν να κυκλοφορούν φήμες.
Οι μετοχές των κατασκευαστικών εταιριών, που επηρεάζονται εύκολα από το όποιο πλήγμα στην οικονομία όπως ένα χαοτικό Brexit, μόλις που κινήθηκαν μετά την ομιλία της Μέι.
Οι κατασκευαστικές εταιρίες, οι εταιρίες λιανικών πωλήσεων, οι εγχώριες τράπεζες και άλλες μετοχές που είναι ευαίσθητες στο Brexit υποχώρησαν σημαντικά νωρίτερα αυτή την εβδομάδα καθώς εντάθηκε η πίεση προς τη Μέι και οι επενδυτές πάλευαν με την πιθανότητα να την διαδεχθεί ο Μπόρις Τζόνσον, που επιθυμεί μια πιο σκληρή συμφωνία διαζυγίου.
«Η ανακοίνωση της Τερέζα Μέι… δεν αποτελεί έκπληξη, αλλά θα μπορούσε να οδηγήσει σε αλυσιδωτές αντιδράσεις που τελικά να είναι αρνητικές για το κλίμα στη βρετανική αγορά», δήλωσε ο Σίμα Σαχ, υψηλόβαθμο στέλεχος στην Principal Global Investors. «Σε αυτή τη φάση τα ακραία αποτελέσματα είτε μιας μη συμφωνίας είτε του να μην επισυμβεί το Brexit φαίνονται πιο πιθανά από ένα Brexit διαχειριζόμενου με διαπραγματεύσεις».
Η λίρα κατέγραψε άνοδο 0,4% έναντι του ευρώ στις 88,05 πένες ύστερα από 14 ημέρες απωλειών ενώ το βρετανικό νόμισμα ήταν ενισχυμένο και έναντι του δολαρίου.
Στην αγορά καταγράφονταν διακυμάνσεις καθώς ενισχύονται οι πιθανότητες ο διάδοχος της Μέι να είναι ένας ευρωσκεπτικιστής ηγέτης, κάτι που αυξάνει την προοπτική ενός Brexit χωρίς συμφωνία.
«Η λίρα μπορεί προσωρινά να πάρει μια ανάσα, αλλά τώρα μένει να φανεί πώς θα τοποθετηθεί ο διάδοχός της», δήλωσε αναλυτής από την MAF Global Forex. Όσο δεν υπάρχει σαφήνεια για το ποιος θα είναι ο διάδοχός της, οι αγορές ανησυχούν ότι μια σκληρότερη στάση με την ΕΕ ίσως οδηγήσει τους επενδυτές να γίνουν πιο αρνητικοί για τις προοπτικές της λίρας τους επόμενους μήνες.