Μαρία Καραγιάννη: Η κατάχρηση εξουσίας αποτελεί διαχρονικό φαινόμενο
Συνέντευξη στη Χριστίνα Διαμαντοπούλου
(christina.diamantopoulou@gmail.com)
Μια αστυνόμος που έγινε συγγραφέας. Ή μια συγγραφέας που έγινε αστυνόμος. Η Μαρία Καραγιάννη, με αφορμή την κυκλοφορία του δεύτερου μυθιστορήματός της με τίτλο «Το σπίτι το γλάρων» μιλά στο «Χ» για όσα αποτέλεσαν έμπνευση για την συγκεκριμένη ιστορία μυστηρίου, για ποιον λόγο επέλεξε η κατάχρηση εξουσίας να πρωταγωνιστεί στο βιβλίο της, τον λόγο που όλα έγιναν στη Ρώμη αλλά και για τα μελλοντικά της σχέδια...
Πώς προέκυψε η συγγραφή αρχικά ενός και στην πορεία και δεύτερου μυθιστορήματος;
Πιστεύω ακλόνητα στη δύναμη των λέξεων. Οι λέξεις, δεν είναι παρά ένα επιθετικό όπλο ακριβείας, που άλλοτε χτίζουν νέους κόσμους και κάποιες άλλες γκρεμίζουν όλα όσα νόμιζες πως ήξερες. Οι λέξεις υπηρετούν τη λογοτεχνία και η λογοτεχνία υποτάσσεται στη δύναμη των λέξεων. Είναι το μέσον, ο φορέας διακήρυξης όλων των ιδεών, συναισθημάτων κι εμπειριών που βιώνει ο αναγνώστης και τον κάνουν μέρος της ιστορίας. Κάπως έτσι, λοιπόν ξεκινούν τα λογοτεχνικά ταξίδια...
Γιατί επέλεξες η ιστορία του βιβλίου να εξελίσσεται στην Ρώμη;
«Το σπίτι το γλάρων» είναι μια ιστορία υφασμένη γύρω από το μυστήριο που καλύπτει μια υπόθεση αυτοκτονίας 15 πίσω στον χρόνο, όπου ένας επίμονος συγγραφέας και μια αστυνόμος θα προσπαθήσουν να ανακαλύψουν την αλήθεια, αποκαλύπτοντας σε κάθε βήμα την πιο σκοτεινή ιστορία της Ιταλίας. Είναι μια ιστορία με πολλές προεκτάσεις και πολλούς αποδέκτες, με κρυμμένες αλήθειες και ένοχα μυστικά που παρασύρει τον αναγνώστη σε μια δίνη μυστηρίου και περιπέτειας, αποδεικνύοντας πως τίποτα δεν είναι όπως φαίνεται… κι όλα αυτά μέσα από ένα νοερό ταξίδι στη μαγευτική ατμόσφαιρα της Ρώμης των μπαρόκ συνοικιών και των επιβλητικών μνημείων που κρατούν το πνεύμα της Αιώνιας πόλης αθάνατο. Το «Σπίτι των γλάρων» διαδραματίζεται στα χρόνια του ψυχρού πολέμου στη γειτονική Ιταλία, σε μια εξαιρετικά ταραγμένη περίοδο που έφερε τη σφραγίδα της μαύρης τρομοκρατίας και της πολιτικής διαφθοράς. Δυστυχώς, τρομακτικά επίκαιρο και στις μέρες μας!
Η κατάχρηση εξουσίας, πώς πήρε τον… πρωταγωνιστικό ρόλο στο βιβλίο;
Κατάχρηση εξουσίας, πολιτική διαφθορά, τρομοκρατία -θέματα δυστυχώς πάντα επίκαιρα- κινούν τα νήματα της ιστορίας φέρνοντας σε κάθε σελίδα τους ήρωες και τον αναγνώστη αντιμέτωπους με τον θάνατο, την πίστη, την οδύνη της απώλειας, τη συγγραφική εμμονή και τη δύναμη της αληθινής αγάπης που δεν πεθαίνει ποτέ, όσο ζει προστατευμένη στη σοφίτα της μνήμης μας. Η ζωή είναι μια αέναη μάχη για όλα όσα πιστεύουμε, για όσα πρεσβεύουμε… μια μάχη που δεν σταματά όσα εμπόδια κι αν συναντήσουμε στο διάβα μας. Η κυβερνητική διαφθορά από την άλλη μεριά μοιάζει με την άλλη όψη του ιδίου νομίσματος. Η αρρωστημένη εμμονή διατήρησης ή ανάκτησης της εξουσίας με κάθε κόστος, η διαπλοκή, οι υπόγειες διεργασίες είναι φαινόμενα που αναδεικνύονται διαρκώς στον παγκόσμιο χάρτη.
(Κεντρική φωτό: Χρήστος Τρίγκας)
Πώς μια αστυνόμος επιλέγει να γράψει για την κατάχρηση εξουσίας;
Δυστυχώς άνθρωποι που εξουσιάζουν κι εξουσιάζονται θα βρίσκονται πάντα ανάμεσά μας. Η κατάχρηση εξουσίας αποτελεί διαχρονικό φαινόμενο και ο τρόπος που πραγματώνεται είναι ένας και μοναδικός. Μιλώντας με απλά λόγια η κατάχρηση εξουσίας ασκείται από εκείνους που χρησιμοποιούν τη θέση τους για να κάνουν δύσκολη, ακόμα και να αφανίσουν τη ζωή των άλλων, μόνο και μόνο επειδή υπάρχουν και ξεσκεπάζουν τις ελλείψεις τους. Υποκινούμενοι πάντα από τα κατώτερα ανθρώπινα πάθη, όπως ο φθόνος, το μίσος, το αίσθημα κατωτερότητας, ο φόβος της διαφορετικότητας. Μιλώντας φιλολογικά όλοι μας με μια φωνή θα καταδικάζαμε τέτοια κατάπτυστα φαινόμενα, αλλά στην πράξη δε συμβαίνει πάντα αυτό. Συνήθως οι ενέργειες αυτές κρύβονται κάτω από μια επίφαση νομιμότητας, και τις περισσότερες φορές παραμένουν ατιμώρητες γιατί είναι δύσκολο να βρεθούν «ευήκοα ώτα» κι ως εκ τούτου οι άνθρωποι απογοητεύονται και εγκαταλείπουν. Και αυτό ακριβώς είναι το μεγαλύτερο λάθος που ενθαρρύνει και διαιωνίζει το φαινόμενο.
Η εμπειρία έχει δείξει πως οι άνθρωποι έχουν ισχνή μνήμη, όμως οι πόλεις, τα κράτη, το ιστορικό γίγνεσθαι έχουν τη δική τους μνήμη κι είναι δουλειά των συγγραφέων να διατηρούν τη μνήμη τους ζωντανή, υπενθυμίζοντας όσα λησμονούμε.
Ποιος ήταν ο στόχος σου προς τον αναγνώστη;
Μέσα από αυτές τις σελίδες ο στόχος μου ήταν ακριβώς αυτός να στηλιτεύσω και να καταδικάσω θέματα που ισοπεδώνουν την έννοια της ανθρώπινης αξίας όπως η βία, η κατάχρηση εξουσίας, η χειραγώγηση της δικαιοσύνης, υφασμένα σε μια περίτεχνη ιστορία μυστηρίου.
Πώς καταστέλλονται τέτοια φαινόμενα; Αν καταστέλλονται…
Η γνώση, η κριτική σκέψη, η κοινωνική καταδίκη τέτοιων ενεργειών και η παραδειγματική τιμωρία τους από ένα ανθρωποκεντρικό σύστημα δικαιοσύνης ως και η επίγνωση της ευθύνης που αναλογεί στον καθένα από εμάς εκ της θέσεώς του, είναι οι δυνάμεις που μπορούν να καταστείλουν τέτοια φαινόμενα.
«Το σπίτι των γλάρων» είναι το δεύτερο βιβλίο σου μετά το «Στη σκιά της σιωπής» το οποίο μάλιστα γνώρισε τέτοια επιτυχία που έχει μεταφραστεί στα αγγλικά και στα κινεζικά. Πόσο δύσκολη είναι η συγγραφή, όταν δεν είναι το βασικό σου επάγγελμα;
«Το σπίτι των γλάρων» ξεκίνησε να γράφεται λίγους μήνες αφού το «Στη σκιά της σιωπής» είχε βρει τη θέση του στις προθήκες των βιβλιοπωλείων και ανήκε πια στο αναγνωστικό κοινό. Η συγγραφή σε έναν κόσμο παράλληλων δρόμων δεν είναι σίγουρα καθόλου εύκολή διαδικασία, δεδομένων των πολλαπλών ρόλων και υποχρεώσεων και θα τολμούσα να πω πως πολλές φορές υπήρξε και επίπονη. «Το σπίτι των γλάρων» γράφτηκε κάτω από εξαιρετικά δύσκολες συνθήκες και αυτό που θυμάμαι πιο έντονα είναι η διακαής επιθυμία μου πάνω και πέρα από τις αντιξοότητες να το ολοκληρώσω. Ήταν το προσωπικό μου στοίχημα. Νιώθω ευγνώμων που η ζωή ή η μοίρα με αξίωσε να γράψω αυτά τα βιβλία κι ευελπιστώ στο μέλλον να έρθουν κι άλλα αντάξια.
Έχεις ξεκινήσει ήδη να γράφεις κάτι; Υπάρχει έστω η ιδέα του επόμενου βιβλίου;
Ένας συγγραφέας είναι καταδικασμένος στις σκέψεις του... Δεν πάει πολύς καιρός που ο ήχος των πλήκτρων σίγησε στα αυτιά μου, κι η έλλειψη αυτή μου προκαλεί ένα νοσταλγικό συναίσθημα που την ίδια στιγμή με γεμίζει δύναμη και μου υπενθυμίζει πως κάθε τέλος σηματοδοτεί μια νέα αρχή…
«Το σπίτι των γλάρων» κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Κλειδάριθμος.