Πώς η Ευρώπη και η Δύση, έχασαν την Λιβύη
30/03/21, 13:03Του Νίκου Μπάρδη
Πριν δέκα χρόνια, ξεκίναγε στην Βεγγάζη, η εξέγερση εναντίον του Καντάφι, του «Οδηγού» που διοικούσε με χαλύβδινη αυστηρότητα την Λιβύη από το 1969, όταν με πραξικόπημα ανέτρεψε τον Βασιλιά Ιντρίς.
Τον Μάρτιο του 2011, ο Γάλλος Πρόεδρος Σαρκοζί, επιθυμώντας να ανεβεί στο τρένο της «Αραβικής Άνοιξης» που είχε ήδη ξεκινήσει, αποφάσισε να στηρίξει, αρχικά πολιτικά και στην συνέχεια στρατιωτικά, τους εξεγερθέντες.
Τον ακολούθησε ο Βρετανός Πρωθυπουργός Κάμερον, καθώς και ο Αμερικανός Πρόεδρος Ομπάμα, καλυπτόμενοι κάτω από την ασπίδα του ΝΑΤΟ.
Έτσι τα γαλλικά μαχητικά βομβαρδιστικά αεροπλάνα, σταμάτησαν τα στρατεύματα και άρματα μάχης του Καντάφι, στην πορεία τους προς την Βεγγάζη, όπου η επανάσταση είχε φουντώσει για τα καλά.
Στην ΕΕ ο Νικολά Σαρκοζί, ήλθε αντιμέτωπος με τον σκεπτικισμό των κυβερνήσεων της Γερμανίας και της Ιταλίας. Είναι γεγονός ότι ο Καντάφι ήταν ένας σκληρός και αδίστακτος δικτάτορας, ανηλεής προς τους αντιπάλους του. Όμως είχε, τουλάχιστον για πολλούς ευρωπαίους διπλωμάτες, τρία σημαντικά προσόντα.
Πρώτον, είχε εγκαταλείψει από τις αρχές του 2000, τις επαναστατικές βλέψεις του, πλησιάζοντας οικονομικά και στρατηγικά την Δύση.
Δέχθηκε να εγκαταλείψει το πυρηνικό πρόγραμμα του, καθώς και να καταδικάσει τις πράξεις του πατέρα της πακιστανικής ατομικής βόμβας, Αμπντούλ Καντίρ Κάν ( Abdul Qadeer Khan ).
Δεύτερον, ήταν ατίθασος και δεν συμβιβάστηκε ποτέ με τους ισλαμιστές ( Al Qaida & Daech ), για να τους παραχωρήσει έστω και ένα μικρό τμήμα της αχανούς χώρας του, ως άσυλο τους και εφαλτήριο των σκοτεινών πράξεων τους.
Τέλος, συνεργαζόταν με τη ΕΕ για την αναχαίτιση των λάθρο-διακινητών των μεταναστευτικών ροών προς την Ευρώπη, μέσω της Λιβύης ( υπήρχε συμφωνία Καντάφι - Μπερλουσκόνι γι’αυτό ).
Η Τρίπολη έπεσε, χωρίς αιματοχυσίες, στα χέρια των επαναστατών τον Αύγουστο του 2011 και ο Καντάφι σκοτώθηκε τον Οκτώβριο, όταν η συνοδεία του κατευθυνόμενη νότια της Σύρτης, βομβαρδίστηκε από την γαλλική αεροπορία. Ο Καντάφι, προσπάθησε να κρυφτεί, αλλά γρήγορα έγινε αντιληπτός από τους καταδιώκτες του, οι οποίοι του έδωσαν την χαριστική βολή.
Έκτοτε, το Εθνικό Μεταβατικό Συμβούλιο, του οποίου τα μέλη έγιναν δεκτά από τον Σαρκοζί στις 9 Μαρτίου 2011, κατάφερε να οργανώσει εκλογές τον Ιούλιο του 2012, για να εκλεγεί τελικά ένα Εθνικό Συμβούλιο, το NGC ( National General Council ). Όμως, για να λειτουργήσει ένα δημοκρατικό πολίτευμα, πρέπει όλοι οι συμμετέχοντες να ασπασθούν τους κανόνες της δημοκρατίας.
Δυστυχώς οι ανατροπείς του Καντάφι δεν έδειξαν κανένα απολύτως ενδιαφέρον για τέτοιου είδους πολίτευμα.
Γι’αυτούς η εξουσία ( και ο πλούτος ) κερδίζεται και συντηρείται με τα όπλα.
Προέχει δε το μέλλον της φυλής τους και δείχνουν αδιαφορία για το μέλλον του έθνους συνολικά.
Τον Ιούλιο του 2013, εξοπλισμένες ομάδες καταλαμβάνουν και ελέγχουν τις πετρελαιοπηγές και τις εγκαταστάσεις. Η αναρχία εγκαθίσταται στην Λιβύη.
Τον Δεκέμβριο του 2013 το NGC ( το Εθνικό Συμβούλιο, που έχει αναγνωρίσει ο ΟΗΕ ), αποφασίζει να εφαρμόσει τον ισλαμικό νόμο ( σάρια ) στην χώρα και να επεκτείνει μονομερώς την θητεία του.
Τον Φεβρουάριο του 2014 ο Καλίφα Χαφτάρ, πρώην Στρατηγός του Καντάφι, καλεί για την σύσταση μιας προσωρινής κυβέρνησης στην Ανατολική Λιβύη,, με σκοπό την οργάνωση νέων εκλογών.
Το NGC τον κατηγορεί για πραξικόπημα.
Τον Μάρτιο του 2014, ο Πρωθυπουργός Αλί Ζεϊντάν ( από τις επιλογές του Σαρκοζί, τον Μάρτιο του 2011 ), ανίκανος να επαναφέρει την τάξη, εγκαταλείπει την Λιβύη με ιδιωτικό jet.
Τον Μάϊο του 2014, ο Στρατηγός Χαφταρ επιτίθεται στους σαλαφιστές στην Βεγγάζη, ενώ ταυτόχρονα τα στρατεύματα της Μισράτα ( NGC ) παίρνουν τον έλεγχο της Τρίπολης.
Έτσι δημιουργούνται δυο μπλοκ : το ένα στην Τριπολίτιδα προσκείμενο στις Αδελφούς Μουσουλμάνους και το άλλο κλασικών εθνικιστικών τάσεων, του Στρατηγού Χαφτάρ στην Κυρηναϊκη ( το τρίτο μπλόκο των Τουαρέγκ και Berberes στον Νότο, συμμετέχουν ως παρατηρητές ).
Το πρώτο υποστηρίζεται από την Τουρκία και το Κατάρ, το άλλο από τα Εμιράτα ( ΗΑΕ ), την Αίγυπτο και την Ρωσία. Η χώρα βυθίζεται σε έναν εμφύλιο πόλεμο, ιδανικό πεδίο για την ασυλία των άνθρωπο-μετακινητων , καθώς και των ντζιχαντιστών.
Το Δεκέμβριο του 2014, ο Πρόεδρος του γειτονικού Τσάντ, κάνει διάβημα προς το ΝΑΤΟ, ζητώντας του να ενεργοποιηθεί εκ νέου στην Λιβύη και να διορθώσει την οδυνηρή κατάσταση της χώρας, που προέκυψε από τις επιπόλαιες ενέργειες του, πριν δέκα χρόνια.
Φωνή βοώντος εν τή ερήμω. Η χώρα βυθίζεται σε έναν αδελφοκτόνο πόλεμο και γίνεται η πλατφόρμα της παράνομης μετανάστευσης Αφρικανών προς την Ευρώπη.
Με αντάλλαγμα τον πετρελαϊκο πλούτο, η Τουρκία στέλνει στρατιωτική βοηθεια στην κυβέρνηση της Τρίπολης, στις αρχές του 2020. Χάρι αυτής, αποτράπηκε η επίθεση του Χαφτάρ, τον Ιούνιο του 2020, όταν τα στρατεύματα του είχαν περικυκλώσει την Τρίπολη, έτοιμοι να την κατακτήσουν. Υπολογίζεται ότι η Τουρκία έχει στείλει στην περιοχή, άνω των 10 χιλιάδων Σύριων ντζιχαντιστών.
Από την πλευρά τους οι Ρώσοι επέσπευσαν στο πλευρό του Χαφτάρ, μαχητικά βομβαρδιστικά αεροπλάνα και τους δικούς τους μισθοφόρους.
Τον Οκτώβριο του 2020, οι Λίβυοι αντίπαλοι συναντώνται υπό την αιγίδα του ΟΗΕ και συμφωνούν στην Γενεύη για παύση πυρός, ενώ στις αρχές Φεβρουαρίου του 2021, συνίσταται μια νέα κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας, υπό την ηγεσία του πλούσιου επιχειρηματία Αμπντούλ Χαμίντ Αλ-Νταμπάϊμπα, ο οποίος έπαιζε σημαντικό ρόλο κατά την περίοδο Καντάφι.
Ο κύριος στόχος της νέας κυβέρνησης είναι να οργανώσει εκλογές τον Δεκέμβριο του 2021.
Λίγες φαίνονται οι πιθανότητες οι εκλογές αυτές ( αν τελικά γίνουν ) να φέρουν την σταθερότητα και το κράτος δικαίου, που έχει ανάγκη η Λιβύη.
Μεγαλύτερες είναι οι πιθανότητες της Τουρκίας και της Ρωσίας ( που ίσως έχουν συμφωνήσει μυστικά για το μοίρασμα ), να διατηρήσουν και να ενισχύσουν τις στρατιωτικές βάσεις τους, ούτως ώστε να ελέγχουν την Ανατολική Μεσόγειο.
Η Αίγυπτος, δικαιωματικά ως άμεσος γείτονας, έχει κάνει διάβημα στο Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμενων Εθνών, ζητώντας την απομάκρυνση από το λιβυκό έδαφος, όλων των ξένων στρατευμάτων.
Οι ΗΠΑ, Ηνωμένο Βασίλειο και Γαλλία, ως μόνιμα μέλη αυτού, είναι ικανοί να το πετύχουν.
Θα είναι το πρώτο στάδιο πολιτικής αναστύλωσης μιας χώρας, που πριν δέκα χρόνια, οι τρεις τους δυστυχώς, συνετέλεσαν μερικώς στην καταστροφή της.
