Αξίζουμε βρώμικες πόλεις;
Του Νίκου Μπάρδη, πρώην Διευθ. VEOLIA, πρώην Διευθ. Σύμβουλος ΕΥΔΑΠ
Όλοι μας λίγο-πολύ έχουμε κάνει την διαπίστωση της έλλειψης καθαριότητας στην Αθήνα και τις άλλες μεγάλες πόλεις της χώρας, ακόμα και στα ακριβά προάστια αυτών.
Οι εμπειρίες όλων μας από τις επισκέψεις σε Ευρωπαϊκές μεγάλες και μικρότερες πόλεις, αποδεικνύουν ότι είναι εφικτή η διαρκής καθαριότητα, τόσο του κέντρου, όσο και των γειτονιών.
Εδώ, στον τόπο μας, γιατί δεν γίνεται ?
Οι απάντηση είναι πολυσύνθετη, αλλά θα σταθώ σε δύο λόγους.
Πρώτον, οι τοπικές αρχές δουλεύουν χωρίς σοβαρό προγραμματισμό, με σπατάλες και αντιοικονομικές μεθόδους, που απορροφούν πολύτιμους πόρους με πενιχρά αποτελέσματα.
Π.χ. με ποια κριτήρια γίνεται η επιλογή των απαραίτητων απορριμματοφόρων, καθώς και του μεγέθους και η τοποθέτηση των κάδων, για τα οργανικά και τα ανακυκλώσιμα απορρίμματα ?
Η απάντηση είναι ότι δεν γίνονται μελέτες για να διαπιστωθούν οι πραγματικές ανάγκες του μεγέθους και του τύπου των οχημάτων, αλλά απλά αντικαθιστούνται τα παλαιά, άσχετα αν η μορφή των απορριμμάτων έχει αλλάξει ( περισσότερα ανακυκλώσιμα ).
Επίσης δεν μελετώνται οι παράμετροι που καθορίζουν τόσο το μέγεθος, όσο την τοποθέτηση των κάδων, σύμφωνα με την πραγματική παραγωγή απορριμμάτων ανα τετράγωνο, δρόμο με δρόμο ξεχωριστά.
Έτσι βλέπουμε υπερχειλισμένους κάδους, με τα απορρίμματα σκορπισμένα χύμα γύρω από αυτούς, δίνοντας μια οικτρά εικόνα ακαταστασίας και μπάχαλου.
Όσο για την τοποθέτηση, οι κάδοι είναι τυχαία διανεμημένοι στους δρόμους και τις πλατείες, με πλήρως αντιαισθητικό τρόπο και αν προσέξει κάποιος, εκεί που δεν προξενούν τις διαμαρτυρίες των κατοίκων ( μπροστά σε οικόπεδα ή κλειστά σπίτια ή παρεμφερείς καταστάσεις ).
Δεύτερον, εμείς οι πολίτες έχουμε μάθει να συμπεριφερόμαστε αδιάφορα ή ακόμα και καταστροφικά, σχετικά με την καθαριότητα ( έξω από το σπιτι μας ), την κοσμιότητα και την ευεξία που προσφέρει ένα καθαρό περιβάλλον.
Θα έπρεπε να είχαμε συνειδητοποιήσει ότι αυτή η συμπεριφορά μας αδικεί και μας προσβάλλει σαν κοινωνία.
Πρέπει να αντιδράσουμε για το δικό μας καλό και γι’αυτο των επισκεπτών μας.
Τώρα μετά την υγειονομική περιπέτεια και την συνεπακόλουθη οικονομική κρίση, πρέπει όλοι μαζί, Πολιτεία, Τοπική Αυτοδιοίκηση και Πολίτες, να αλλάξουμε αυτήν την απαράδεκτη κατάσταση, γιατί οι απαιτήσεις στον τομέα αυτόν θα είναι πολύ μεγαλύτερες και εντονότερες.
Οι Δήμοι πρέπει να επανασχεδιάσουν τόσο την αποκομιδή, όσο και την σάρωση των δημοτικών και κοινόχρηστων χώρων, αλλά ταυτόχρονα να επαναπροσδιορίσουν κατόπιν μελέτης, το απαιτούμενο μέγεθος, την κατανομή και την τοποθέτηση των κάδων.
Επιπλέον απαιτείται προσαρμογή των οχημάτων αποκομιδής και σάρωσης, στην ποσότητα, ποιότητα ( οργανικά ή ανακυκλώσιμα ), καθώς και στο σύστημα περισυλλογής που θα εφαρμοστεί.
Δεν χρειάζονται ‘’βαριές’’ αλλά στοχευμένες έξυπνες μελέτες, καθώς και αποφασιστική συνεργασία για την αποδοτικότερη αξιοποίηση του ανθρώπινου δυναμικού και την ορθή χρήση των οχημάτων.
Πρέπει να γίνει κατανοητό σε κάθε Δήμο, ότι το ζητούμενο είναι το καθαρό αστικό περιβάλλον για τους δημότες και τους επισκέπτες, σε μόνιμη βάση, δηλαδή συνεχώς.
Οι πολίτες δεν ενδιαφέρονται για το πόσες φορές καθαρίζεται ένας δρόμος, αλλά να είναι πάντα καθαρός,
Ούτε πόσες φορές περισυλλέγονται ( αδειάζουν ) οι κάδοι, αλλά να είναι πάντα έτοιμοι για να υποδεχθούν τα απορρίμματα τους και προφανώς σε ευπρεπή κατάσταση ( πλυμένοι κάδοι σε καθαρό περιβάλλοντα χώρο ).
Ας επιλέγουν λοιπόν το κέντρο και μια-δυο γειτονιές για πιλοτική εφαρμογή.
Ο σχεδιασμός δεν απαιτεί πάνω από ένα μήνα και η εφαρμογή είναι άμεση.
Η εφαρμογή αυτή καθαυτή αποτελεί μαθησιακή διαδικασία, αφού θα αναδείξει τις δυσλειτουργίες και τις συμπληρωματικές παρεμβάσεις ή διορθώσεις που πολύ πιθανόν απαιτηθούν, ενώ θα εκπαιδεύσει πρακτικά και τους πολίτες, ώστε να συμμετέχουν ενεργά, μέσα από τις απλές ενέργειες τους για τα δικά τους απορρίμματα, στην καθημερινη διατήρηση της καθαριότητας της πόλης.
Γιατί να χαρακτηριζόμαστε από αυτή την προσβλητική κατάσταση, όταν βλέπουμε πόσο απλή είναι η καθαριότητα μιας πόλης, σχεδόν παντού στην Ευρώπη ?
Ας εμπνευστούμε από τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2004, αλλά και από το Μετρό, εδώ και σχεδόν δυο δεκαετίες, για να αλλάξουμε την κατάσταση άμεσα.
Μπορούμε με επιμονή και κουράγιο να ξεκινήσουμε απλές και καθημερινές αλλαγές που θα οδηγήσουν σε μια άλλη Ελλάδα.