Covid-19 και επανεκκίνηση των επιχειρήσεων
Του Νίκου Μπάρδη
Πρώην Διευθυντής της Γαλλικής VEOLIA - Πρώην Διευθ. Σύμβουλος ΕΥΔΑΠ
Envoyé de mon iPhone
Η υγειονομική κρίση του Covid-19 η οποία εκδηλώθηκε παγκοσμίως, υποχρέωσε βίαια τις επιχειρήσεις, να σχεδιάσουν και να εφαρμόσουν σχέδια διατήρησης των δραστηριοτήτων τους, επικεντρωμένα στις σημαντικότερες και ανελαστικότερες από αυτές, με σεβασμό στους υγειονομικούς κανόνες και των αποστάσεων, όπως απαιτούν οι Κυβερνητικές Οδηγίες.
Με τις ενέργειες αυτές, οι επιχειρήσεις υποχρεώθηκαν :
1- Να σταματήσουν τελείως μερικές δραστηριότητες,
2- Να ανατρέξουν στην λύση της εργασίας από το σπιτι,
3- Να αναδιοργανώσουν την εργασία με φυσική παρουσία, για να προστατεύσουν την υγεία των εργαζόμενων και των πελατών, και
4- Να προσαρμόσουν τις διαδικασίες υιοθετώντας νέα δίκτυα και τρόπους διανομής ( νέες υπηρεσίες on line, τηλεπληρωμές, κλπ ), που διευκολύνονται από τα ψηφιακά εργαλεία.
Ταυτόχρονα, η καθολική στάση εργασίας σε ολόκληρους τομείς δραστηριότητας ( καθώς και η ως εκ τούτου, προβλέψιμη πτώση εισοδήματος ), υποχρέωσαν τις επιχειρήσεις σε αυστηρή διαχείρηση της ρευστότητας ( cash flow ), ακυρώνοντας ή αναβάλλοντας τις δαπάνες / πληρωμές, με ταυτόχρονη προσπάθεια ανάκτησης των προς αυτές οφειλές τρίτων.
Ενώ η οικονομική κρίση είναι ήδη ορατή ( και μπορεί να διαρκέσει πολύ ), πρέπει να ομολογήσουμε ότι ο Covid-19 επιτάχυνε την μετάβαση, σε μια νεα εποχή ψηφιακής τεχνολογίας.
Οι περισσότερες επιχειρήσεις διαπιστώνουν τώρα, ότι οι εγκαταστάσεις / δραστηριότητες τους μπορούν να λειτουργήσουν διαφορετικά, μερικές φορές με λιγότερο κόστος, με λιγότερο προσωπικό in situ, χωρίς μεγάλες δυσκολίες και κοινωνικές ταραχές.
Έστω και αν αυτό το σύστημα, δεν μπορεί να εφαρμοστεί ακριβώς με αυτόν τον τρόπο ( καθώς πολλοί κρίκοι της αλυσίδας είναι στα όρια τους, όπως π.χ. οι προμήθειες ), θα πρέπει να διδαχθούμε χρήσιμα μαθήματα για το μέλλον, από την κατάσταση ανάγκης των τελευταίων εβδομάδων.
Βραχυπρόθεσμα ( 2020 ) : Covid-19 Σχέδιο Διάσωσης
Για την τρέχουσα περίοδο εκμετάλλευσης ( 2020 ), είναι προτεραιότητα να προσαρμοστεί ρεαλιστικά το κόστος των εξόδων, στα νέα προβλεπόμενα έσοδα ( και κυρίως να καλυφθούν τα επιπρόσθετα κόστη προερχόμενα από τις δυσκολίες των προμηθειών, την μεταφορά τους κλπ ), δηλαδή αναπροσαρμογή του Business Plan.
Στην αναπροσαρμογή θα ληφθούν υπόψη, τα οποία ανακουφιστικά οικονομικά μέτρα παρέχει η κυβέρνηση.
Πρόκειται για ένα κατ’εξαιρεση σχέδιο, με επιπλέον οικονομίες για την επιχείρηση
( Covid-19 Σχέδιο Διάσωσης ).
Μεσοπρόθεσμα ( 2021-2023 ) : Σχέδιο Ανοικοδόμησης
Μεσοπρόθεσμα οι επιχειρήσεις πρέπει να βρουν ένα εναλλακτικό σχέδιο διαχείρισης, με στόχο την αποτελεσματικότητα των παραγωγικών διαδικασιών ( κάνω περισσότερα με λιγότερα ), εμπνεόμενες από την επιτυχημένη ( υποχρεωτική ) οργάνωση και λειτουργία της, κατά την διάρκεια της κρίσης.
Ο στόχος δεν είναι ένας απλός περιορισμός του κόστους, αλλά αντίθετα ένα πλάνο σε βάθος, που θα παράξει προστιθέμενη αξία ( EBITDA ), βελτιώνοντας τα κόστη και τα πρόσθετα έσοδα.
Πρόκειται για απλοποίηση του Οργανογράμματος, των Διαδικασιών, των Ευθυνών και των Προγραμματισμών της επιχείρησης, με απλά λόγια επαναπροσδιορισμός του :
‘’Τι κάνει ο καθένας, Πώς το κάνει και Πότε το κάνει’’.
Η νέα οργάνωση αφορά όλα τα τμήματα και υποδιευθύνσεις της επιχείρησης :
Παραγωγή, Διοικητικές Υπηρεσίες, Προμήθειες, Εκπαίδευση, Έρευνα & Ανάπτυξη.
Χωρίς να κάνουμε προβλέψεις για τα αποτελέσματα, μπορούμε από τώρα να περιγράψουμε τι περιλαμβάνεται σε αυτό το εγχείρημα :
- Προσαρμογή ( εάν απαιτείται ) του σχεδίου με ορίζοντα το 2023, στα συμπεράσματα από την υγειονομική κρίση, εξισορροπόντας τις διάφορες δραστηριότητες :
*Ενίσχυση των ανθεκτικών,
*Ανάπτυξη των πραγματικά υποσχόμενων,
*Αφαίρεση των πιο ευάλωτων.
Τα νέα αναδεικνύομενα εργαλεία μέσα στην κρίση ( Ασφάλεια και Cyber Προστασία, Προστασία των χώρων εγκαταστάσεων, επέκταση της έρευνας, ψηφιοποίηση των δραστηριοτήτων,... ) πρέπει να αναπτυχθούν περαιτέρω.
- Επιτάχυνση εφαρμογής των ψηφιακών εργαλείων ad hoc στη υπηρεσία της παραγωγής, καθώς και των εμπορικών δραστηριοτήτων ( διαχείρηση προμηθευτών και πελατών ).
- Αναδιοργάνωση των διαδικασιών προμηθειών, με σκοπό την διεύρυνση του κύκλου προμηθευτών, την ελαχιστοποίηση ( με ταυτόχρονη εγγύηση ) των μεταφορών, την ελαχιστοποίηση του ρίσκου αύξησης των τιμών, καθώς και της πιθανότητας διακοπής προμηθειών.
- Εξωτερίκευση των μη βασικών δραστηριοτήτων ( ίσως και την πλήρη κατάργηση ορισμένων που απεδείχθησαν μη στρατηγικού χαρακτήρα κατά την κρίση ), καθώς και κατάργηση αυτών που απεδείχθησαν πηγές οικονομικών απωλειών.
- Επαναπροσδιορισμός και ενίσχυση του ρόλου του Συντονισμού, μεταξύ των διαφόρων τμημάτων / δραστηριοτήτων της επιχείρησης, στην βάση συνεργιών και αλληλεγγύης των διαδικασιών λειτουργίας.
- Επανεξέταση του Οργανογράμματος και της περιγραφής ρόλων ( job description ), ούτως ώστε να είναι προσαρμοσμένοι, στον κόσμο της αυριανής πραγματικότητας.
Σε αυτό πρέπει να ενσωματωθούν οι συγκλονιστικές αλλαγές που προκαλεί η ραγδαία ανάπτυξη της Τεχνητής Νοημοσύνης ( Artificial Intelligence ).
Τα νέα εργαλεία της ΤΝ θα αντικαθιστούν ( ή θα κάνουν διαφορετικά ), ορισμένες εργατικές δραστηριότητες, υποχρεώνοντας βαθμιαία την επιχείρηση, στον επαναπροσδιορισμό των θέσεων εργασίας, άρα στην προς τούτο προσαρμογή του Οργανογράμματος.
- Προσαρμογή των διαδικασιών και των οδηγιών της επιχείρησης, στους υγειονομικούς κανόνες και τον σεβασμό αποστάσεων, που πρέπει να γίνουν βίωμα σε όλους.
- Προσαρμογή της Cyber Ασφαλείας, για την πλήρη προστασία των ψηφιακών αρχείων της επιχείρησης.
Το εγχείρημα αφορά τους πάντες : Διεύθυνση, Τμήματα και Υπηρεσίες, καθώς και Παραρτήματα και Θυγατρικές ( όπου και αν υπάρχουν ).
Αποτελεί μια μοναδική ευκαιρία απλοποίησης / βελτιστοποίησης των διαδικασιών, καθώς και των σχέσεων μέσα στην ίδια την επιχείρηση.
Η συγκυρία μας αναγκάζει να αντιδράσουμε με μια ‘’πολεμική’’ προσέγγιση, με ταχύτητα και αγνοώντας την συνηθισμένη ‘’άνεση’’.
Η επιμονή στις παλιές συνήθειες μπορεί να αποδειχτούν μοιραίες για την επιχείρηση.
Η ανθεκτικότητα στην κρίση του Covid-19 μέχρι σήμερα, είναι καλό δείγμα.
Η διαχρονική ανθεκτικότητα όμως, απαιτεί ένα Καθαρό και Επείγοντα Σχεδιασμό.