Προειδοποιήσεις από τη Saxo Bank για τις επιπτώσεις του εμπορικού πολέμου
Για το κατά πόσο μπορεί το ενδεχόμενο ενός γενικευμένου εμπορικού πολέμου να επηρεάσει την πορεία της παγκόσμιας οικονομίας κάνει λόγο η Saxo Bank, σε σημερινή της ανάλυση με τις εκτιμήσεις για την πορεία των παγκόσμιων αγορών.
Η τράπεζα προειδοποιεί πως εισερχόμαστε σε μια από τις πιο επικίνδυνες περιόδους για την παγκόσμια οικονομία από την πτώση του τείχους το 1989. Κάνει επίσης λόγο για κοντόφθαλμη στάση των κυβερνήσεων παγκοσμίως, αφού όπως τονίζει, η κλιμάκωση της εμπορικής έντασης εν όψει των ενδιάμεσων αμερικανικών εκλογών στις 6 Νοεμβρίου (όπου ο Πρόεδρος Τραμπ πρέπει να αποδείξει ότι φροντίζει όντως για μια «καλύτερη συμφωνία» για τις ΗΠΑ) ενδέχεται να οδηγήσει σε επιδείνωση της κρίσης.
Η έκθεση της Saxo Bank για το Γ’ τρίμηνο αναφέρεται στις βασικές κατηγορίες περιουσιακών στοιχείων της τράπεζας –συνάλλαγμα, μετοχές, εμπορεύματα και ομόλογα– καθώς και σε μια σειρά από βασικά μακροοικονομικά χαρακτηριστικά. Σχολιάζοντας την έκθεση για το τρέχον τρίμηνο, επικεφαλής Οικονομολόγος και επικεφαλής Επενδύσεων της Saxo Bank, Στιν Γιάκομπσεν, αναφέρει: «Σε έναν εμπορικό πόλεμο δεν υπάρχουν νικητές. Η τάση δείχνει προς τη λάθος κατεύθυνση, αφού οι στόχοι των εθνικιστικών δυνάμεων υπονομεύουν το κύρος παγκόσμιων θεσμικών πλαισίων. Η ιστορία μάς διδάσκει ότι αυτή η υπόθεση μπορεί να έχει άσχημο τέλος. Αν ο ηττημένος είναι μια μεγάλη οικονομία ή μια ισχυρή πολιτική δύναμη, ενδέχεται να επιβάλει περιορισμούς, για παράδειγμα δασμούς, προκειμένου να αντισταθμίσει το ανταγωνιστικό της μειονέκτημα».
Όπως συμπληρώνει, «αυτό που κάνει σήμερα τα εμπορικά ζητήματα ακόμα πιο δύσκολα είναι ότι τα νομίσματα δεν ακολουθούν πλέον την πορεία που υποδεικνύουν οι δυναμικές των τρεχουσών συναλλαγών. Μια χώρα με πλεόνασμα τρεχουσών συναλλαγών υποτίθεται ότι πρέπει να δει το νόμισμά της να ισχυροποιείται/αυξάνεται. Στον σύγχρονο κόσμο, όμως, οι οικονομίες με μεγάλα πλεονάσματα τρεχουσών συναλλαγών επιδιώκουν να αποφύγουν να έχουν ένα ισχυρό νόμισμα έναντι του παγκόσμιου προτύπου, του δολαρίου, ώστε να παραμείνουν ανταγωνιστικές και να απομακρύνουν τον κίνδυνο αποπληθωρισμού».
Επισημαίνει εξάλλου ότι «η όλη ιστορία δεν αφορά μόνο τον Τραμπ. Σχετίζεται σε μεγάλο βαθμό και με την απόφαση της Κίνας να αναβαθμίσει το παγκόσμιο προφίλ της σε όλα τα επίπεδα. Η βασική προσέγγιση αυτού του στόχου από την Κίνα μέχρι στιγμής έχει εμπορική μορφή, μέσω της αφοσίωσής της στο σχέδιο “Μία ζώνη, ένας δρόμος”. Το Πεκίνο είναι πιθανό να έχει ήδη εγκαταλείψει την ιδέα των ΗΠΑ ως μακροπρόθεσμης αγοράς εξαγωγών. Όσο περισσότερο διατηρήσει η Κίνα το μερίδιό της τόσο το καλύτερο, αλλά μέχρι εκεί. Οι ΗΠΑ, από τη μεριά τους, αυτή τη στιγμή διαλύουν τους διεθνείς οργανισμούς που στήριξαν την ανάπτυξη και την παγκοσμιοποίηση μετά τη λήξη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, αλλά και την πτώση του τείχους. Η γενική εκτίμηση συνεχίζει να θεωρεί ότι θα αποφευχθεί ένας ολοκληρωτικός εμπορικός πόλεμος. Ωστόσο, η πεποίθηση αυτή παραβλέπει τις ενδιάμεσες εκλογές στις ΗΠΑ».
Μετοχές: Ο κλάδος της τεχνολογίας είναι μοναδικός
Ενώ φέτος οι παγκόσμιες μετοχές αντιμετωπίζουν προβλήματα, ο κλάδος της τεχνολογίας συνεχίζει να καταγράφει σημαντικές αποδόσεις, ενισχύοντας έτσι ακόμα περισσότερο την ελκυστικότητά του, σύμφωνα με τη Saxo Bank. Οι τεχνολογικές εταιρείες παρουσιάζουν ένα ενδιαφέρον χαρακτηριστικό: χαμηλή μόχλευση χρέους (το καθαρό χρέος διαμορφώνεται κάτω του 0,62 στον δείκτη MSCI World Information Technology), γεγονός που σημαίνει ότι ο συγκεκριμένος κλάδος παρουσιάζει τη μικρότερη ευαισθησία απέναντι στις αλλαγές της νομισματικής πολιτικής.
Συνάλλαγμα: Ένας εμπορικός πόλεμος θα ήταν αρνητικός για το δολάριο
Κατά τη Saxo Bank, η επιθετική στάση της κυβέρνησης Τραμπ στο θέμα του εμπορίου είναι πιθανό να πλήξει σημαντικά το δολάριο, αφού μια διατάραξη των εμπορικών συναλλαγών θα μειώσει την ανακύκλωση των αποθεματικών σε δολάριο ΗΠΑ, καθώς οι εμπορικοί εταίροι των ΗΠΑ θα επιδιώξουν είτε να μην αυξήσουν τα αποθεματικά τους σε δολάρια είτε να αποφύγουν εξολοκλήρου το συγκεκριμένο νόμισμα. Το τελευταίο αποτελεί πρακτική της Κίνας, η οποία τηρεί μια σαφή μακροπρόθεσμη στρατηγική με στόχο να ενισχύσει τη θέση του νομίσματός της στις εμπορικές σχέσεις της.
Μακροοικονομικά: «Μόνο η Κίνα μπορεί να μας σώσει»
Σύμφωνα με την έκθεση της Saxo Bank, μέχρι στιγμής, η Κίνα περιορίστηκε να απαντήσει στα αμερικανικά μέτρα χρησιμοποιώντας τους ίδιους μηχανισμούς, χωρίς να επιδιώκει την κλιμάκωση. Αν η Κίνα ήθελε έναν ολοκληρωτικό εμπορικό πόλεμο, ο πιο αποτελεσματικός τρόπος να το πετύχει θα ήταν να στείλει υγειονομικούς επόπτες στις τοπικές εταιρείες-κλειδί για την αλυσίδα παραγωγής των ΗΠΑ και να τις κλείσει για μερικές εβδομάδες ή μήνες. Οι επιπτώσεις θα ήταν σίγουρα πολύ πιο καταστροφικές για τις αμερικανικές εταιρείες από οποιαδήποτε αύξηση στους δασμούς επέβαλε το Πεκίνο.
Νομίσματα: Πιθανό όφελος του δολαρίου Αυστραίας από τους κινεζικούς δασμούς στα αγαθά των ΗΠΑ
Η Αυστραλία διατηρεί στενούς δεσμούς με την Κίνα. Πάνω από το 36% των εξαγωγών της χώρας πέρυσι είχαν προορισμό την Κίνα – μέγεθος που ισοδυναμεί με το 8% του ΑΕΠ. Όπως τονίζει η Saxo Bank, οι αυξανόμενες εντάσεις μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας ανησυχούν την Αυστραλία, της οποίας η οικονομία εξαρτάται σημαντικά από τις εξαγωγές άνθρακα, σιδηρομεταλλεύματος και εκπαιδευτικών υπηρεσιών προς την Κίνα. Από την άλλη μεριά η Αυστραλία αποτελεί παραδοσιακό σύμμαχο των ΗΠΑ. Η κινεζική ζήτηση δεν αφορά μόνο τα βασικά μέταλλα· την τελευταία δεκαετία οι εξαγωγές υπηρεσιών από την Αυστραλία στην Κίνα αυξάνονται περίπου με ρυθμό 15% ετησίως. Επιπλέον, ο τουρισμός έχει αρχίσει να αναπτύσσεται: πέρυσι 1,4 εκατ. Κινέζοι τουρίστες επισκέφθηκαν τη χώρα, με τους Κινέζους επισκέπτες να καταγράφουν το 25% των συνολικών δαπανών από ξένους τουρίστες. Καταναλωτικά αγαθά όπως το κρασί, οι βιταμίνες και άλλα εγχώρια ποιοτικά προϊόντα τροφίμων σημειώνουν επίσης σημαντική αύξηση στην αξία εξαγωγών, που φτάνει σχεδόν το 40% ετησίως.
Εμπορεύματα: Εν μέσω δυσκολιών, τα εμπορεύματα περιμένουν το αποτέλεσμα του επικείμενου εμπορικού πολέμου
Μετά από μια δυναμική εκκίνηση στο έτος, η πρόβλεψη για τα εμπορεύματα άρχισε να γίνεται ολοένα πιο δυσοίωνη λόγω των αυξανόμενων δυσκολιών που έκαναν την εμφάνισή τους, υπογραμμίζεται στην έκθεση. Στο αργό πετρέλαιο, το πολύμηνο ράλι εξάντλησε τη δυναμική του όταν οι πετρελαιοπαραγωγές χώρες της συμφωνίας ΟΠΕΚ+ συμφώνησαν να αυξήσουν την παραγωγή για να σταθεροποιήσουν την τιμή. Την ίδια στιγμή, τα πολύτιμα και ημιπολύτιμα μέταλλα αντιμετώπισαν δυσκολίες εξαιτίας της συνεχιζόμενης δύναμης του δολαρίου και τη διαφορετική κατεύθυνση των επιτοκίων των κεντρικών τραπεζών. Τα βιομηχανικά μέταλλα δέχθηκαν πλήγμα από τις ενδείξεις ότι ορισμένες από τις χώρες με τη σημαντικότερη συμβολή στην ανάπτυξη, με πρωτοπόρο την Κίνα, εμφάνισαν σημάδια επιβράδυνσης.
Ομόλογα: Φόβος και μεταβλητότητα γεννούν ευκαιρίες
Το Γ’ τρίτο τρίμηνο θα είναι μια μεταβατική περίοδος κατά την οποία θα σημειωθεί συνεχής επιδείνωση των πιστωτικών spread, που μέχρι το τέλος του τρέχοντος έτους ή τις αρχές του 2019 θα οδηγήσει τελικά σε αρνητική κλίση της καμπύλης αποδόσεων. Αν και μια καμπύλη αποδόσεων με αρνητική κλίση δεν προκαλεί από μόνη της ύφεση, η Saxo εκτιμά ότι ο συνδυασμός της ολοένα πιο επιθετικής Ομοσπονδιακής Τράπεζας και της εξαντλημένης οικονομίας μπορεί να επιταχύνει την πορεία προς την ύφεση.
Στους διαπληκτισμούς ενός εμπορικού πολέμου, πραγματικός χαμένος είναι ο μέσος πολίτης
Καταλήγοντας, η Saxo Bank επισημαίνει ότι οι εμπορικοί δασμοί που εισήγαγε ο Τραμπ στράφηκαν καταρχήν ενάντια στις εξαγωγές της Κίνας, ενώ δεν αποκλείεται να στοχοποιήσουν και άλλα προϊόντα και –ενδεχομένως– χώρες. Η Κίνα αποτελεί τον Νο 1 εμπορικό εταίρο των ΗΠΑ παγκοσμίως, και αντιπροσωπεύει κατά μέσο όρο το 45% του αμερικανικού εμπορικού ελλείμματος από το 2009 και το 36% από το 2001, όταν η Κίνα εντάχθηκε στον ΠΟΕ.