Κίνδυνοι για τις τράπεζες από την έκθεση στην αγορά εμπορικών ακινήτων
29/01/23, 21:16
Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Συστημικού Κινδύνου προειδοποιεί για τους κινδύνους που εμπεριέχουν τα εμπορικά ακίνητα για τον χρηματοπιστωτικό τομέα και την πραγματική οικονομία στην Ευρωζώνη.
Το ESRB τονίζει ότι ο τομέας των εμπορικών ακινήτων (Commercial Real Estate, CRE) είναι ευάλωτος λόγω της αύξησης του πληθωρισμού και των επιτοκίων καθώς και την επιβράδυνση της οικονομίας μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία.
To συμβούλιο σημειώνει, επίσης, ότι οι τράπεζες είναι ιδιαίτερα εκτεθειμένες μέσω των δανείων που έχουν διοχετεύσει προς τον CRE και συνιστά στις εθνικές Αρχές να παρακολουθούν στενότερα τις εξελίξεις και να διασφαλίζουν υγιείς πρακτικές χρηματοδότησης του κλάδου.
Ο κίνδυνος από τη μείωση των τιμών
Με δεδομένο ότι τα δάνεια καλύπτουν σε πολλές περιπτώσεις υψηλό ποσοστό ή το σύνολο της αξίας των ακινήτων, μία μείωση της αξίας τους λόγω της συγκυρίας μπορεί να οδηγήσει σε δυνητικές ζημιές των τραπεζών και στην ανάγκη αύξησης των κεφαλαίων για ενίσχυση των προβλέψεων τους.
Σημειώνεται ότι σε ορισμένες χώρες της Ευρώπης, όπου οι τιμές των ακινήτων είχαν αυξηθεί πολύ την τελευταία δεκαετία, όπως στη Βρετανία και τη Σουηδία, έχει ήδη καταγραφεί σημαντική πτώση των αποτιμήσεων.
Αντίθετα, στην Ελλάδα και τις άλλες χώρες του Νότου, στις οποίες είχαν μειωθεί πολύ οι τιμές λόγω της κρίσης, υπάρχει ανθεκτικότητά τους στην τρέχουσα συγκυρία.
Η έκθεση των ελληνικών τραπεζών
Από την έκθεση του ESRB προκύπτει ότι η έκθεση των ελληνικών τραπεζών στον τομέα των εμπορικών ακινήτων είναι μέτρια με πτωτική τάση στη διάρκεια της πανδημίας.
Συγκεκριμένα, το ποσοστό των δανείων CRE ως ποσοστό των συνολικών δανείων τους ανερχόταν στο 10% στο β’ εξάμηνο του 2022, ενώ έφθανε το 30% ως ποσοστό μόνο των επιχειρηματικών δανείων (δάνεια σε μη χρηματοπιστωτικές επιχειρήσεις).
Το σύνολο των δανείων αυτών έχουν τιτλοποιηθεί, μία πρακτική που ακολουθείται από τις περισσότερες χώρες της ΕΕ.
Επιπλέον, τα δάνεια με ενέχυρο εμπορικά ακίνητα μειώθηκαν το 2021 κατά 20%, ενώ στο σύνολο του ΕΟΧ - που περιλαμβάνει τις 27 χώρες της ΕΕ συν τη Νορβηγία, την Ισλανδία και το Λιχτενστάιν – είχε μείνει σταθερό.
Η έκθεση των ελληνικών τραπεζών στον τομέα CRE μειώθηκε κατά 5% στο α’ τρίμηνο του 2022 σε ετήσια βάση, ενώ η μείωση ήταν ακόμη μεγαλύτερη το 2021.
Από την άλλη πλευρά, ένα ποσοστό πάνω από το 50% των δανείων τους CRE (Loan to Value, LTV ratio) καλύπτει τουλάχιστον το 80% της αξίας των ακινήτων και είναι το υψηλότερο στον ΕΟΧ. Πάνω από το 40% των δανείων μάλιστα καλύπτουν πάνω από το 100% της αξίας των ακινήτων.
